TÜRKİYE’DE KADIN İSTİHDAMI VE MİKRO KREDİ

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 6, 109 - 130, 04.08.2016

Fatma Özmen

Öz

Türkiye’de düşük olan kadın istihdamını artırmak için, özellikle 1990’lı yıllardan itibaren, devlet tarafından politikalar üretilmesine ve özel sektör ile sivil toplum kuruluşları tarafından projeler uygulanmasına rağmen, kadınların işgücüne katılım oranları giderek düşmektedir. Bu çerçevede kadın istihdamının artırılması için yoksulluk önleme politikası olarak tanımlanan mikro kredi bir çözüm potansiyeline sahiptir. Mikro kredi, kadınların geri ödenebilir ve sürdürülebilir bir kredi ile desteklenmesiyle, kendi hesaplarına çalışmalarını sağlamaya yönelik finansal bir araçtır. Mikro kredi yoluyla kadınların istihdamı sağlanarak ekonomiye kazandırılmakta ve yaratılan istihdam ile ulusal gelirin artması amaçlanmaktadır. Çalışmada Türkiye’de kadın istihdamını artırma aracı olarak mikro kredi incelenmiş ve Türkiye’de uygulanan mikro kredi projelerinin kadın istihdamına yaptığı katkı belirlenmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

İstihdam, Kadın İşgücü, Mikro Kredi

WOMEN'S EMPLOYMENT AND MICRO CREDIT IN TÜRKİYE

Öz

In order to increase the low women employment in Türkiye, although the projects have been implemented by the private sector and nongovernmental organizations and some policies have been produced by the government particularly beginning from the 1990’s, the rates of participation of the women in the workforce decreased. In this framework, micro credit has a potential of solution as it is defined as a policy to prevent poverty for increasing the women employment. Micro credit is a financial tool directed at ensuring the women to work to their own accounts, by means of supporting the women by means of a refundable and sustainable credit. The employment of the women is ensured and they are involved in the economy through micro credit and it is aimed at increasing the national income with the employment created. In this study, micro credit is examined as a tool to increase the women employment in Türkiye and it is tried to determine the participation of the micro credit projects which have been applied in Türkiye to the women employment

Anahtar Kelimeler

Employment, Women Workforce, Microcredit

Kaynakça

• AGHION, A., MORDUCH, J., 2005, The Economics of Microfinance, MIT Press, Cambridge MA.
• ALTAY, A., 2007, ―Küreselleşen Yoksulluk Olgusunun Önlenmesinde Mikrofinansman Yaklaşımı‖, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, C. 44, Sayı 510, ss. 57-65.
• ARTUKOĞLU, M. M., 2009, ―Micro Credit Applications for Decreasing of Poverty in the World and Turkey‖, Ege Ünv. Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 46, Sayı 3, ss. 225-230.
• AYDIN, N., 2005, Gölge Değişken Kullanımı ve Çeşitli Uygulamalar, İstanbul Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• BALKENHOL, B., 2005, ―The Impact of Microfinance on Employment: What Do We Know?‖, Global Microcredit Summit 2006, 12-16 November, Halifax, Nova Scotia, ss. 1-23.
• BARNES, C., GAILE, G., KIBOMBO, R., 2001, The Impact of Three Microfinance Programs in Uganda, Assessing the Impact of Microenterprise Services (AIMS) Washington, D.C.
• BRAU, J., C., WOLLER, G., M., 2004, ―Microfinance: A Comprehensive Review of the Existing Literature‖, Journal of Entrepreneurial Finance and Busines Ventures, Vol. 9,No. 1, ss. 1-26.
• BRI, 1990, Kupedes Development Impact Survey, Bank Rakyat Indonesia, Jakarta.
• BRUHN, M., LOVE, I., 2009, ―The Economic Impact of Banking the Unbanked: Evidence from Mexico‖, World Bank Policy Research Working Paper Series, No. 4981, , ss. 1-30.
• BURRITT, K., 2003, Microfinance in Turkey: A Sector Assesment Report, United Nations Development Programme, Washington D.C.
• CHOWDHURY, M. J. A., 2009, ―Microcredit, Micro-enterprises, and Selfemployment of Women: Experience from the Grameen Bank in Bangladesh‖, Center for Microfinance and Development, University of Dhaka, WorkingPaper No. 0209, ss. 1-20.
• COMCEC, 2007, Yoksulluğun Önlenmesinde Mikro Kredi Uygulamaları ve Türkiye, Standing Committee on Economic and Commercial Cooperation, Ankara. <www.comcec.org/EN/belge /arsiv/doc/TURKEY 23-07 CR(1)TR.doc>
• ÇİFTÇİ, C., 2004, ―18. Yüzyılda Bursa’da Para Vakıfları ve Kredi İşlemleri‖, Tarih Araştırmaları Dergisi, C. 23, ss. 79-102. ÇİZAKÇA, M., 2003, ―Tekerleğin Yeniden Keşfi: Mikro Finansman Kuruluşları Yasa Tasarısı‖, Zaman, 16 Haziran.
• ÇİZAKÇA, M., 2006, ―Osmanlı Dönemi Vakıflarının Tarihsel ve Ekonomik Boyutları‖, (ZİNCİR, R., BİKMEN, F. Ed.), Türkiye’de Hayırseverlik: Vatandaşlar, Vakıflar ve Sosyal Adalet, TÜSEV Ya., İstanbul.
• DEVİREN VATANSEVER, N., 2009, ―Küresel Yoksullukla Mücadelede Mikro Kredilerin Rolü‖, Mevzuat Dergisi, Yıl. 11, S. 137, <http://www.mevzuatdergisi.com/2009/05a /02.htm>
• DOLUN, L., 2005, Mikro Finansman, Türkiye Kalkınma Bankası A.İ. Genel Araştırmaları, Ankara.
• DÖNDÜREN, H., 2008, ―Osmanlı Tarihinde Bazı Faizsiz Kredi Uygulamaları ve Modern Türkiye’de Faizsiz Bankacılık Tecrübesi‖, Uludağ Üniv. İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 1, ss. 1-24.
• DPT, 2007, Gelir Dağılımı ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Ya., Ya. No.691, Ankara.
• DUNN, E., ARBUCKLE, J.G, 2001, The Impacts of Microcredit: A Case Study from Peru, USAID, Assessing the Impact of Microenterprise Services (AIMS), Washington D.C.
• ELAHI, K., Q., DANAPOULOS, C., P., 2004, ―Microfinance and Third World Development: A Critical Analysis‖, Journal of Political and Military Sociology, Vol. 32, No. 1, ss. 61-77.
• GHATAK, M.,
• GUINNANE, T.W., 1999, ―The economics of lending with joint liability: theory and practice‖, Journal of Development Economics, Vol. 60, No. 1, ss. 195-228.
• GHODSEE, K., 2003, ―Rethinking Development Templates: Women and Microcredit in Post-Socialist Southeastern Europe‖, Antropology of East Europe Review, Vol 21, No. 2, ss. 57-61.
• GÖKYAY, Ç., 2007, Türkiye’de Mikro Kredi Uygulamaları ve İstihdama Yansımaları, Türkiye İş Kurumu, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• GROSSMANN, H., 2006, Demand Study for Micro-finance in Turkey, UNDP Publication, Bankakademie International, Germany.
• GUJARATI, D., N., 2006, (Çev. İENESEN, Ü., İENESEN, G. G.), Temel Ekonometri, Literatür Ya., İstanbul.
• GÜRSES, D., 2007, ―Türkiye’de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele Politikaları‖, Balıkesir Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi, C. 17, S. 1, ss. 59
• GÜRSES, D., 2009, ―Microfinance and Poverty Reduction in Turkey‖, Perspectives on Global Development and Technology, Vol. 8, No. 1, ss. 90-110.
• HARRIS, S. D., 2009, State of the Microcredit Summit Campaign Report 2009, Microcredit Summit Campaign, Wahshington D.C.
• HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI, 2010, Yatırım Teşvik İstatistikleri, <http://www.hazine.gov.tr>
• HELMS, B., 2006, Access for All: Building Inclusive Financial Systems, Consultative Group to Assist the Poor, Washington D.C.
• HUSAIN, A. M., 1998, Poverty Alleviation and Empowerment: The Second Impact Assessment Study of BRAC's Rural Development Programme, BRAC, Dhaka.
• ILGIN, Y., 2002, ―Kayıtdışı Ekonomiyi Tahmin Yöntemleri ve Türkiye'de Durum,‖ DPT Planlama Dergisi, 42. Yıl Özel Sayısı, ss. 145-156.
• ILO, 2002, ―Microfinance for Employment Creationand Enterprise Development‖, ILO Committee on Employment and Social Policy, Genova.
• KARAKAYALI, H., 2007, Ekonomi Kuramı: Mikro ve Makro Çözümleme, Emek Ya., 7. Bas., Manisa.
• KARATAİ, A., HECVACIOĞLU, A. D., 2008, ―The Microcredit Strategies for SMEs in Turkey in the EU Harmonization Process‖, 8th Global Conference on Business & Economics, Italy.
• KARLAN, D., ZINMAN, J., 2007, "Expanding Credit Access: Using Randomized Supply Decisions to Estimate the Impactss" Yale University Economic Growth Center, Discussion Paper No. 956, ss. 1-45.
• KHAN, M. H., 2001 ―Rural Poverty in Developing Countries: Implication for Public Policy‖, IMF Working Paper, WP/00/78 International Monetary Fund, Washington D.C., ss. 1-33.
• KORKMAZ, T., BAYRAMOĞLU, M. F., 2007 , ―Yoksullukla Mücadelede Mikro finans Kuruluşlarının Finansal İşlevleri‖, MUFAD Dergisi, S. 34, ss. 98-113.
• KSGM, 2008, Kadın ve Yoksulluk: Politika Dokümanı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Ya., Ankara.
• MACLSAAC, N, 1997, ―The Role of Microcredit in Poverty Reduction and Promoting Gender Equity‖, South Asia Partnership Canada, Strategic Policyand Planning Division, Canada International Development Agency, ss. 1-37.
• MAURER, K. ve Diğ., 2005, Türkiye’de Küçük İşletmelerin Finansmanı, Avrupa Komisyonu Küçük İşletmeler Kredi Programı (SELP).
• METCALF, H., BENSON R., 2000, ―From Unemployment to SelfEmployment: Developing an Effective Structure of Micro-Finance Support‖, National Institute of Economic and Social Research, Discussion Paper No. 170, ss. 1-24.
• OKTAYER, N., ÇAK M., 2007, ―Sosyal Güvenlik Perspektifinde Mikro finans Sisteminin Değerlendirilmesi‖, 22. Maliye Sempozyumu, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, s. 6-7. <http://www.sdu.edu.tr/sempozyum/ 2006/maliye/PDF/oktayer_cak.pdf>
• ÖNER ve Diğerleri, 2008, ―Mikro Finans Sistemi ve Ticari Bankaların Mikro Finans Sistemindeki Yeri‖, Sosyoekonomi, S. 2008-2, ss. 55-74.
• ÖZTÜRK, M., ÇETİN, B. I., 2009, ―Dünyada ve Türkiyede Yoksulluk ve Kadınlar‖, Journal of Yaşar University, Vol. 4, No. 16, s. 2661-2698.
• PITT, M. M, KHANDKER, S. R., CARTWRIGHT, J., 2006, ―Empowering Women with Micro Finance: Evidence from Bangladesh‖, Economic Development and Cultural Change, Vol. 54, No. 4, ss. 797-831. Resmi Gazete, 2005, 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, S. 25772.
• ROBINSON, M. S., 2001, The Microfinance Revolution: Sustainable Finance for The Poor, IBRD, Washington D. C.
• SAKARYA, İ., 2008, ―Yerel Kalkınmanın Finansal Dinamiği: Mikro Finans ve Türkiye'deki Gelişmeler‖, Muhasebe ve Finansman Dergisi, S. 37, ss. 98-107.
• SEVÜKTEKİN, M., NARGELEÇEKENLER, M., 2005, Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Nobel Y., Ankara. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, <http://www.sydgm.gov.tr/tr/ html/203/Uygulamasi+Biten+Projeler/>
• TAN, M., ve Diğerleri, 2008, Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri, TÜSİAD Ya., Ya. No: 468, İstanbul.
• TDK, 2005, Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Ya., 10. Bas., Ankara. The Microfinance Information Exchange, <http://www.mixmarket.org>
• TİRYAKİ, M., 2007, Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Tarımdan Kopan İşgücünün İstihdam Edilmesinde Aktif İstihdam Politikalarının Rolü ve Etkinliği, Türkiye İş Kurumu, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• TODD, H., 2000, Poverty Reduced Through Microfinance: The Impact of ASHI in the Philippines, CASHPOR Financial Services, Washington,. D.C.
• UNCDF, International Year of Microcredit 2005, <http://www.yearofmicrocredit.org>
• VAN GREUNING, H., GALLARDO, J., RANDHAWA, B., 1998, A Framework for Regulating Microfinance Institutions, World Bank, Policy Research Working Paper No. 2061, Washington. Vietnam Bank for Social Policies, <http://www.vbsp.org.vn>
• WEBB P., COATES, J., HOUSER, R., 2002, ―Does Microcredit Meet the Needs of all Poor Women? Constraints to Participation Among Destitute Women in Bangladesh”, Food Policy And Applied Nutrition Program, Discussion Paper No. 3, ss. 1-60.
• WILSON, K., GÜZEL, A., TAYMAZ, E., 1997, UNDP Microfinance Asessment Report for Turkey, UNDP, Ankara.
• YUNUS, M., (Çev. Gülden ŞEN), 2003, Yoksulluğun Bulunmadığı Bir Dünyaya Doğru, Doğan Kitap, İstanbul.
• ZİNCİR, R., BİKMEN, F. (Ed.), 2006, Türkiye’de Hayırseverlik: Vatandaşlar, Vakıflar ve Sosyal Adalet, TÜSEV Ya.
• ZOHIR, S., MATIN, I., 2004, ―Wider Impacts of Microfinance Institutions: Issues and Concepts‖, Journal of International Development, Vol. 16, ss. 301-330.