Sırbistan'ın Gora Politikası

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, - , 18.02.2013

Bajram Hodza

Öz

1900 yıllarda Balkanlarda Osmanlı İmparatorluğuna karşı yürütülen bağımsızlık çatışmaların ayaklanmalar büyümesi, Osmanlı İmparatorluğun Balkanlardan çekilmesi ile sonuçlanan durum, beraberinde Müslüman halklara karşı sorunları getirmiştir, ister istemez bunlardan Gora bölgesini ve halkını da etkilemişltir. Goralılar üzerinde oynanmaya başlanan oyunlar ve stratejiler bu dönemin ürünü olarak hafızalarda yer almıştır. Neden se bu dönemde atılan temellerde sırasıyla ne şekilde va hangi aktörler tarafında gerçekleştirildiğini. Zaman geçtikçe Goralıların stratejilerin hedefi olarak bütün bunların altında kalmak zorundyadı. Kral KaradÅ£ordÅ£e, Tito dönemlrinde, dil, dini, kültürel, sosyo-ekonomik ve nice değrlerinin büyük tahribatlara neden olan konuları işletilmiştir. Bütün bunların en yüksek dereceye götürecek olan 1990 yılarda eski Yugoslavyada çıka çekişmeler ve ayrılmalar, MiloÅ¡ević'in elini kolunu güçlendiren olayların Kosova krizin sebepleri ve savaşa götüren uygulamaların nelre olduğunu ve nasıl uygulanmıştır. Dönem itibarıyla zorla Goralıları MiloÅ¡ević'in safına götürülmesi ile kendi halkı kendi Gora halkı uzun vadeler için sorunlu hale getirmiştir. Uluslararası kurumları Kosova'ya gelmesiyle Gora'da olup bitenlerin ne olduğu? Sırp devlet kurumların polis, askeri ve hükümet kurumları Kosova'dan ayrıldıktan sonra, sırp devletinin Gora'da ektiği paralel sistem işleyişi, el altında resmi kurumların tekrar Gora'da aktiv hale getirerek, Goralıları kullanarak kendi devlet politikasını nasıl şekillendirmekte ve yürütmekte olduğunu ispatlamaya çalışmaktayız.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• BALSELLS, Sandra, MAYOR Zaragoza, Federico, (2002), “Balkan In memorium, Intermón Oxfam Editorial”, Barcelona.
• HODŢA, Bajram (2012), “Opštına Dragaš, Teftiş,Tarım, Turizm, Orman ve Kırsal Gelişim Müdürü, 2012 yılın teşvik başvuruların sonuçları ve mevcüd olana hayvanların sayıları”, Dragash.
• ŢUFTA, Muharem (2010), “Avrupa Kültürünün Boşnak (Goralı) Gençlerin Din ve Kimlik Algıları Üzerine Etkisi ( İatalya Öğrneği )”, (Yüksek lisans Tezi), Bursa.
• HADŢİŠ, Miroslav, (2001), “Demokratska Kontrola Vojske I Policije U SR Jugoslaviji”, Futura trend, Beograd.
• HALİMİ, Bedri, (2012), “Goranët”, Design Hous, Sharr.
• JOVİŠ, Dejan,(2001), “Razlozi za Raspad Socijalističke Jugoslavije: Kritika Anliıza Postoje]ih Interpretacija”, Radio b92, Beograd.
• MALDENOVŠ, Radivoje (2001), “Govor Šarplaninske Ţupe Gora, SANU, Institut za Srpski Jezik, Srpski Daijalektološki Zbornik XIVII, Rasprava i Građa“, Ţigoja Štampa, Beogarad.
• MARİJANA, Pajvanţiš, (2005), “Srbija izmeŤu ustava i ustavnosti“, Zagorac, Beograd.
• MELEQİ, Hajriz (1994), “Opoja dhe Gora”, (Komuna e Dragashit) Vesshtrim Gjeografik, Dragash.
• MİLANOVİŠ, Ţivorad (2010), “Baština, Obrazovanje Goranske etničke zajednice na Kosovu i Metohiji od 1918. Godine do danas”, Institut za srpsku kulturu Priština, Leposaviš.
• MYZYRİ, Hysni (2002), "Kriza lindore e viteve 70 dhe rreziku i copëtimit të tokave shqiptare," Historia e popullit shqiptar: për shkollat e mesme”, Libri Shkollor, Prishtinë.
• ORLOVİŠ, Slaviša, (2007), ”Kosovo i Metohija – između obećane nezavisnosti i faktičke podele”, Ţasopis Heretikus, Beograd.
• ORLOVİŠ, Slaviša, (2011), “Partijski sistem Srbije, u: Partije i Izbori u Srbiji 20 Godina”, Ţigoja, Beograd.
• OSCE, Mison in Kosovo, (2010), “Profili zajednica na Kosovu 2010”, rapor, Prishtina.
• OSCE, Mison in Kosovo, (2012), “Izveštaj o proceni prava zajednica Treće izdanje”, rapor, Prishtina
• STAVİLECİ, Esat, (1992), “Rrënimi i Autonomisë së Kosovës (Uništavanje autonomije Kosova)”, Priština.
• UNDP, ART GOLD, (2010), “Opštinska Direktiva Dragaša za Internacionalnu Koordinaciju Koorporacije 2001-2013”, Prishtina.
• TADİŠ, Boţidar, (1999), “Etničke zajednice i međuetnički sukobi”, CID, Podgorica.
• АХМЕТОВИЋ, Бехадин (2000), “Самостална општина Гора, потврда самосвојности и основа за очување ентитета и идентитета Горанаца , Горанци, Муслимани И Турци У Шарпланинским Жупама Србије: Проблеми Садашњих Услова Живота И Опстанка”, Зборник радова Књига 50, S. Merlın Company, Ваљево, Београд.
• ХАСАНИ, Харун (2000), “Миграција становништва шарпанинске жупе Гора, Горанци, Муслимани И Турци У Шарпланинским Жупама Србије: Проблеми Садашњих Услова Живота И Опстанка”, Зборник радова Књига 50, S. MERLIN COMPANY, Ваљево, Београд.
• СТЕПАНОВИЧ, Иван Јастребов (1879) “Податци за историју српске цркве”, Државна штампарија, Beograd.
• http://www.b92.net/info/vesti/index.php?yyyy=2006&mm=02&dd=20&nav_category=11&nav_id=189123,
• http://www.skbd.org/Parlamentarizam.
• http://www.youtube.com/watch?v=WHbrk3RXDS4