SANAT ORGANİZASYONLARININ SPONSORLUĞU VE İSTANBUL BİENALİ

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 1, 14 - 25, 01.06.2016

Beste Gökçe Parsehyan

Öz

Günümüzde sanat kurumları, pek çok farklı dalda sanat organizasyonu düzenlemektedirler. Festival, sanat fuarı, bienal ve sergi gibi sanat organizasyonlarını düzenlemek finansal açıdan büyük bütçeler gerektirmektedir. Sanat kurumları, çoğunlukla kar amacı gütmezler; bu nedenle herhangi bir organizasyonu gerçekleştirebilmek için finansal destek bulmaları zorunludur. Devletler, güttükleri kültür ve sanat politikaları gereğince sanat organizasyonlarına farklı ölçeklerde destek olabilmektedirler. Ancak, sadece devlet desteği yetersiz kalmaktadır ve özel sektör desteğine de ihtiyaç duyulmaktadır. Özel sektörde yer alan kurum ve kuruluşlar, sanat organizasyonlarına yaptıkları destek sonucunda bir geri dönüş beklentisi içinde olurlar. Bu noktada sponsorluk kavramı devreye girmektedir. Sponsorluk, karşılıklı tarafların kazan-kazan stratejisine dayalı bir kavramdır. Organizasyonlara sponsor olan kurumlar, pazarlama stratejileri kapsamında genellikle kurum kimliklerini güçlendirmeyi hedeflemektedirler. Sanatın özel sektör tarafından desteklenmesi sonucunda sanat eserlerinin özgünlüğünü yitirdiği ve popüler kültüre hizmet eder hale geldiği yönünde eleştiriler gündeme gelmiştir. Sanatın meta haline getirildiği kapitalist dünya düzeninde özel sektörde yer alan kurum ve kuruluşların sanat sponsorluğu faaliyetlerini ele alan bu çalışma, söz konusu sponsorluk faaliyetlerinin sanat organizasyonlarına sağladığı avantajları ve dezavantajları irdelemektedir. Araştırma kapsamında sponsorluk kavramının tarihi gelişimi, sanat sponsorluğunun hangi yollarla gerçekleştirildiği, sponsorların destekledikleri faaliyetler sonucunda kazanımları ve sanat organizasyonlarının sponsor gereksinimleri incelenmiştir. Ülkemizde gerçekleştirilen ve uluslararası sanat platformlarında kabul gören en önemli sanat organizasyonlarından biri olan İstanbul Bienali, sponsorluk açısından örneklendirilmiş ve değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sanat, Organizasyon, Bienal, Sanat Sponsorluğu

Kaynakça

• Akşam. Koç Holding Bienal’e 10 Yıl Daha Sponsor. 5 Eylül 2015. Erişim tarihi 22 Ocak 2016. http://www.aksam.com.tr/ekonomi/koc-holding-bienale-10-yil-daha-sponsor/haber-439866.
• Bayrak, Bengisu. “Çağdaş Sanatın Ticarileşmesinde Küreselleşmenin Etkileri.” Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 (2013): 123-137.
• Carillat, François A., Alain d’Astous, and François Colbert. “The Effectiveness of Art Venue Sponsorship: An Attribution Perspective.” Journal of Sponsorship 1 (2008): 274-285.
• Christov-Bakargiev, Carolyn. Tuzlu Su: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori 14. İstanbul Bienali, 2015. İstanbul: İKSV, 2015.
• Daellenbach, Kate. “Understanding the Decision-Making Processes for Arts Sponsorship.” International Journal of Nonprofit and Voluntary Sector Marketing 17 (2012): 363-374.
• Daellenbach, Kate, Peter Thirkell, and Lena Zander. “Examining the Influence of the Individual in Arts Sponsorship Decisions.” Journal of Nonprofit & Public Sector Marketing 25 (2013): 81-104.
• Erdoğan, Melih. “Küresel Çağda Çağdaş Sanat ve Küresel Sanat Pazarı.” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15 (2015): 75-98.
• Fitzhugh, Lynne. “An Analysis of Audience Studies for the Performing Arts in America, Part 1: The Audience Profile.” The Journal of Arts Management, Law and Society 13 (1983): 49–85.
• İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı. Uluslararası Güncel Sanat Bienallerinin Finansmanı. İstanbul: Ofset Yapımevi, 2013.
• İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı Bienal. “Tarihçe.” Erişim Tarihi 22 Ocak 2016. http://bienal.iksv.org/tr/bienal/ tarihçe.
• Okay, Aydemir. “Mesenlik, Bağışçılık ve Sponsorluk.” İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi 5 (1997): 281-293.
• Okay, Aydemir. Sponsorluk. İstanbul: Der Yayınları, 2012.
• Sandler, Dennis M., and David Shani. “Olympic Sponsorship vs. "Ambush" Marketing: Who Gets The Gold?” Journal of Advertising Research 29 (1989): 9-14.
• Schwaiger, Manfred, Marko Sarstedt, and Charles R. Taylor. “Art for the Sake of the Corporation.” Journal of Advertising Research 50 (2010): 77-90.
• Stallabrass, Julian. Sanat A.Ş. Çağdaş Sanat ve Bienaller. Çeviren Esin Soğancılar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2009.
• Taşdemir, Erdem. “Hedef Kitleye Ulaşmada Etkili Bir Araç: Sponsorluk.” Selçuk İletişim 2 (2001): 97-106.
• Wu, Chin-Tao. Kültürün Özelleştirilmesi. Çeviren Esin Soğancılar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2005.
• Yardımcı, Sibel. Kentsel Değişim ve Festivalizm: Küreselleşen İstanbul’da Bienal. İstanbul: İletişim Yayınları, 2005