“ARNOLFİNİ’NİN DÜĞÜNÜ”NDE NESNE SİMGECİLİĞİ ÜZERİNDEN ‘GİZEMLİ İNİSİYASYON’UN ANALOJİSİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 14, 31.12.2018

Ceren Yıldırım

Öz

Nesnenin, büyü
ile ortaya çıkan sanatın, bir elemanı oluşu ve sanat tarihindeki yolculuğu, ilk
defa Şaman büyücüsünün ayinindeki ritüel obje konumuyla başlamış olmalıdır.
Pratik yaşam geliştikçe insanoğlunun yaratımı nesneler, fonksiyonelliklerinin
yanı sıra sanat /büyü objesi olma özelliklerini korurlar. Bu nedenle sanattaki
nesne simgeciliği aynı zamanda nesnenin konvansiyonel (bir geleneği sürdüren)
kullanımıdır. Bu çalışma, resim sanatı nesne simgeciliğinde güçlü Kuzey
geleneği içinden bir sanatçının, Jan van Eyck’ın, üzerine çok sayıda yorum
yapılmış ünlü tablosu, Arnolfini’nin Düğünü (Evliliği) eserini, J. Gage’in Renk
ve Kültür (Colour and Culture)
çalışmasındaki analojik[1] yorumu ile ele
alır. Gage, iki referans noktasından yola çıkarak van Ecyk’ın tablosunda simya
çözümlemesi yapar. Gage’in simya yorumunu kabul ettiğimizde resmin iç-yüz
anlamı ‘gizemli inisiyasyon’ olarak belirir. İnisiyasyon çeşitli aşamalardan
geçerek üstün vasıflara erme ritüeli olup, tüm mitoloji ve dinlerde karşımıza
çıkan en başat öge, yeniden-doğum arketipi (ilk-imge)’dir (Campbell, 2014;
cilt:1). Jung’a göre bir arketip çağlar geçse de tüm insanlık için aynı kalır,
sadece biçim ve isim değiştirir. (Jung, 2003). Yirminci Yüzyıl sanatında
“Arnolfini’nin Düğünü”ndeki imânın (iç-yüz anlamının) izleri sürülebileceği
gibi günümüz kimi ready-made
yerleştirmelerinde de aynı anlam bağı aranabilir. Günümüzde sanat primitiften
çok daha fazla beslenmektedir. Bu da konvansiyonelin köklerine dönmektir.

---

[1] Panofskyci yöntemle ön-ikonografik
çözümleme eserin dış-yüz okuması, ikonolojik çözümleme eserin dış-yüz
okumasının anlam bağının kurulması, analoji eserin iç-yüz anlamının deşifresi
olarak ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Resim, arketip, konvansiyonel simgecilik

Kaynakça

• BACHELARD, G. (1995). Ateşin Psikanalizi. (çev. A. Yiğit). İstanbul: Bağlam YayıncılıkCAMPBELL, J. (2014).Tanrının Maskeleri. (Çev. Emiroğlu, Kudret), İstanbul: Islık YayınlarıDELAMARE, F., BERNARD G. (2007). Renkler ve Malzemeleri. (Çev. O. Türkay). (1. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi YayınlarıELIADE, M. (2002). Babil Simyası ve Kozmolojisi. İstanbul: Kabalcı YayıneviGAGE, J. (1993). Colour and Culture Practice and Meaning from Antiquity to Abstraction. London: Thames&HudsonGAGE, J. (1990). Color in Western Art.(http://tekhelet.com/pdf/Gage-ColorinWesternArt-1990). 06.06.2018 tarihinde erişildi.JUNG, C. (1997). Analitik Psikoloji. (E. Gürol, çev.). İstanbul: Payel YayıneviJUNG, C. (2003). Dört Arketip. (Çev. Z. Aksu). İstanbul: Metis YayınlarıMÜLAYİM, S. (2006). Aklın İzleri –Bilim Olarak Sanat Tarihi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat YayınlarıPANOFSKY, E. (2014). İkonoloji Araştırmaları. (Çev. Dün, O.) İstanbul: Pinhan YayınlarıROOB, A. (2016). Alchemy & Mysticism. China: Taschen Pub., Bibliotheca Universalis SeriesSAYAR, K. (2004). Sufi Psikolojisi-Bilgeliğin Ruhu, Ruhun Bilgeliği. (4.Basım). İstanbul: İnsan YayınlarıTANRIBAĞI, M. İ. (2010). Hermetik Bilge Pitagoras. İstanbul: Hermes Yayınevi.WUNDRAM, M. (2008). Rönesans. İstanbul: Taschen YayıneviYILDIRIM, C. (2018). Bir Rengin Analojisi –Mor Rengin Fizikötesi Anlamlarının Kültürel Geçmişi. Tam metin bildiri. 6-8 Nisan 2018, Gaziantep Al-Farabi Kongresi
• BACHELARD, G. (1995). Ateşin Psikanalizi. (çev. A. Yiğit). İstanbul: Bağlam Yayıncılık CAMPBELL, J. (2014).Tanrının Maskeleri. (Çev. Emiroğlu, Kudret), İstanbul: Islık Yayınları DELAMARE, F., BERNARD G. (2007). Renkler ve Malzemeleri. (Çev. O. Türkay). (1. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları ELIADE, M. (2002). Babil Simyası ve Kozmolojisi. İstanbul: Kabalcı Yayınevi GAGE, J. (1993). Colour and Culture Practice and Meaning from Antiquity to Abstraction. London: Thames&Hudson GAGE, J. (1990). Color in Western Art. (http://tekhelet.com/pdf/Gage-ColorinWesternArt-1990). 06.06.2018 tarihinde erişildi. JUNG, C. (1997). Analitik Psikoloji. (E. Gürol, çev.). İstanbul: Payel Yayınevi JUNG, C. (2003). Dört Arketip. (Çev. Z. Aksu). İstanbul: Metis Yayınları MÜLAYİM, S. (2006). Aklın İzleri –Bilim Olarak Sanat Tarihi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları PANOFSKY, E. (2014). İkonoloji Araştırmaları. (Çev. Dün, O.) İstanbul: Pinhan Yayınları ROOB, A. (2016). Alchemy & Mysticism. China: Taschen Pub., Bibliotheca Universalis Series SAYAR, K. (2004). Sufi Psikolojisi-Bilgeliğin Ruhu, Ruhun Bilgeliği. (4.Basım). İstanbul: İnsan Yayınları TANRIBAĞI, M. İ. (2010). Hermetik Bilge Pitagoras. İstanbul: Hermes Yayınevi. WUNDRAM, M. (2008). Rönesans. İstanbul: Taschen Yayınevi YILDIRIM, C. (2018). Bir Rengin Analojisi –Mor Rengin Fizikötesi Anlamlarının Kültürel Geçmişi. Tam metin bildiri. 6-8 Nisan 2018, Gaziantep Al-Farabi Kongresi