Çatak (Van) Ekolojisinde Yetiştirilen İlkbahar Geç Donlarına Dayanım Gösteren Kaliteli Ceviz (Juglans regia L.) Genotiplerinin Seleksiyonu

Yıl 2017, Cilt: 22 Sayı: 2, 146 - 152, 28.12.2017

Adnan Yaviç Ferit Çelik Ahmet Kazankaya Adnan Doğan

Öz

Bu
çalışma 2014-2016 yılları arasında, zengin bir ceviz varlığına sahip Çatak ilçe
merkezi ve köylerinde yürütülmüştür. Çalışmada ağaç ve meyve özellikleri dikkate
alınarak 2014 yılında meydana gelen şiddetli geç ilkbahar donlarına dayanım
gösteren ceviz genotipleri tespit edilmiştir. Araştırmada seçilen soğuğa
dayanımlı 15 genotipten alınan meyve örnekleri kabuklu ve iç ceviz bakımından
pomolojik değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Tartılı derecelendirme esas
alınarak elde edilen sonuçlara göre soğuğa dayanım gösteren ceviz genotiplerinde
meyve ağırlığı 8,57-14,15g, iç ağırlığı 3,56-6,85g, iç oranı  %34,48-%54,45 ve kabuk kalınlığı 1,20mm-2,01mm
arasında bulunmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre Çatak-4
genotipi hem kabuklu meyve hem de iç ceviz bakımından ön plana çıkarken,
Çatak-12, Çatak-7, Çatak-2 ve Çatak-8 genotipleri ise iç ceviz bakımından ön
plana çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ceviz, Çatak yöresi

Kaynakça

• Akça, Y, 1993. Gürün Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerinde Araştırmalar (doktora tezi), Y.Y.Ü. F.B.E., Van.
• Balcı, İ., Balta, F., Kazankaya, A. and Şen, S.M., 2001. Promising Native Walnut (Juglans regia L.)
• Genotypes of the East Black Sea Region of Turkey. Jour. Amer. Pomological Society, 55(4):204-208.
• Çelebioğlu, G., 1985. Ceviz Yetiştiriciliği. Bursa Teknik Ziraat Müdürlüğü, No: 1, Bursa.
• Ferhatoğlu, Y., 1995. The characteristics of cultuvars obtained through selection . Horticultural Abstract 65 (1): 137.
• Gülşen, N, Ulubelde M (1988). Temperate Tree Fruit Germplasm in Turkey. Proc. International Conference on Walnut. September 19-23, 1988, Yalova-Turkey, 125-136.
• Kaşka, N., Türemiş,N., Derin, K., Karaalp, V., 1996. Low chilling requirement walnut selections at the eastern mediterranean coastal areas of Turkey. Nucis Newsletter 5: 13 – 15.
• Kazankaya, A., T. Şahinbaş, M. Yılmaz ve F.E. Tekintaş, 2003. Çatak Yöresi Cevizlerinin Meyve Özellikleri. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 8- 12 Eylül, Antalya s: 144-146.
• Kholdorow, U.K.H., Abaev, M.N., 1978. Result of Selecting Useful Forms of Walnut İn Tajikistan. Plant Breeding Abstract 48(6): 5943.
• Oğuz, H.İ., 1998. Ermenek Yöresi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üzerinde Araştırmalar (doktora tezi). Y.Y.Ü. F. B. E. Van.
• Ölez, H., 1971. Marmara Bölgesi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerinde Araştırmalar (doktora tezi). Atatürk Bahçe Kültürleri Araş. Enst., Yalova.
• Özbek, S., 1987. Genel Meyvecilik. Ç.Ü. Ziraat Fak., Yay. No: 1, Adana. 386.
• Özkan, Y., 1993. Tokat Merkez İlçe Cevizlerinin Seleksioyn Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar(doktora tezi) YYÜFB., Van.
• Şen, S.M., 1980. Kuzey Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yolu ile ıslahı üzerinde araştırmalar (doçentlik tezi). A.Ü. Z.F., Erzurum.
• Şen, S.M., 1986.Ceviz Yetiştiriciliği, Eser Matbaası, Samsun. 229.
• Şen, S.M., Tekintaş, F.E., 1992. A study on the selection of Adilcevaz walnuts. Acta Hort. 317: 171 – 174.
• Yarılgaç, T., 1997. Gevaş Cevizlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar (doktora tezi).Y.Y.Ü.F.B.E. Van.
• Yaviç, A., 2000. Bahçesaray Yöresi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerine Araştırmalar (doktora tezi). Y.Y.Ü. F.B.E., Van.