KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİNDE İSTANBUL’DA İNŞAAT VE YIKINTI (İ&Y) ATIKLARI YÖNETİMİ

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 9, 202 - 210, 31.12.2018

Kadriye Elif Maçin İbrahim Demir

Öz

Kentsel dönüşüm süreci söz konusu olduğunda
ilk akla gelen konu atık yönetimi değildir fakat atıkların istenilen kalitede
yönetilememesinin,  halkın gündelik
hayatını ve sağlığını etkilemeye başlamış olması bu konuda araştırma yapma
ihtiyacını doğurmuştur.  Türkiye’de
hafriyat toprağı ve inşaat ve yıkıntı (İ&Y) atıklarının bertaraf edilmesi
için III. sınıf düzenli depolama alanları kullanabilmektedir. Uygulamada ise
eski madencilik bölgeleri depolama alanı olarak seçilmektedir. Ülke nüfusunun
yaklaşık %20’sini oluşturmasından ve atık yönetiminde en düzenli verilerin
burada tutulmasından dolayı İstanbul’un kentsel dönüşüm sürecinde İ&Y atık
yönetimi için önemli bir örnek olacağı kararına varılmıştır. Farklı yöntemlerle
yapılan hesaplamalarda kentsel dönüşüm süreci boyunca İstanbul’da kümülatif
olarak 322,4- 392,8 milyon m³ arasında atık oluşumu beklenmektedir.
Çalışma sonunda yerel yönetimlerin ve sektörde ki paydaşların atık miktarı ve
çevresel etkilerine dair veri tutma alışkanlığının olmadığı görülmüştür.
İ&Y atıklarıyla ilgili sorunlar incelediğinde çözüm için 3R (kaynağında
azalt, yeniden kullan, geri dönüştür) politikasının uygulanmasının bir tercih
değil zorunluluk olduğu ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Atık yönetimi, Hafriyat toprağı, Kentsel dönüşüm, İnşaat ve yıkıntı atıkları

Kaynakça

• [1] T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Atık Yönetimi Yönetmeliği; 2015.
• [2] Australian Goverment Department of Sustainabilty, Environment, Water, Population and Communi- ties. Construction and Demolation Waste Guide Recycling and Re-use Across the Supply Chain; 2011.
• [3] Maçin M. Çevre Dostu Binalar Derneği Sunumu.https://www.construction21.org/company /h/turkish-green-building-councilcedbk.html. (Erişim Tarihi: 12.02.2017)[4] European Commission, Service Contract On Management Of Construction And Demolitıon Waste Sr1-Final Report Task 2; 2013.
• [5] Manowong, E, Brockmann, C., Construction Waste Management in Newly Industrialized Countries. Civil Engineering Department, Bremen University of Applied Sciences, Bremen, Germany; (t.y.).
• [6] Huang B., Wang X., Kuac H., Geng Y., Bleis chwitz R., Ren J. Construction and Demolition Waste Demolition Waste Management in China Through The 3R Principle. Resources, Conservation&Re- cycling. 2018;129:36–44.
• [7] European Commission. 2008/98/EC Waste and Repealing Certain Directives; 2008.
• [8] Peng C. , Scorpio DE., Kibert C. J. Strategies For Successful Construction And Demolition Waste Recycling Operations. Construction Management and Economics, 15: 49-58.
• [9] Yıldız N., Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Çevre Politikalarının Karşılaştırılmalı Analizi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi 2005;6(1): 164-173.
• [10] Salgın B., Çoşgun N. Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Yapısal Atık Sorunu ve Çözüme Yönelik Öneriler: Kayseri. Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2018;7(1): 465-476.
• [11] T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Kentsel dönüşüm çalıştayı sonuç raporu kitabı; 2014.
• [12] T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tarihçemiz. http://csb.gov.tr/tarihcemiz-i-7012 (Erişim Tarihi: 06.10.2018)
• [13]Bilsel C., Cumhuriyet Dönemi İstanbul Planlama Raporları 1934-1995 http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=288&RecID=1662 (Erişim Tarihi: 10.09.2018.)
• [14] Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA), Afet Durumu ve Yerleşime Uygunluk. http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_238_GN4B05YM_TR63_Bolgesinin_Afet_Durumu_ve_Yerlesime_Uygunlugu.pdf (Erişim Tarihi: 06.10.2018)
• [15] T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 2016: Niçin Kentsel Dönüşüm Yapıyoruz? http://izmir.csb.gov.tr/kapsamli-kentsel-donusum-sunumu-i-5578, (Erişim Tarihi: 11.06.2018)
• [16] Alaeddinoğlu F., Sargın S., Okudum R., 2016. Van Depremi ve Kentsel Nüfusta Mekânsal Farklı- laşmalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2011;39: 133-149.
• [17] T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Şehircilik Alanında Genel Durum, http://sehirciliksurasi.csb.gov.tr/sehircilik-alaninda-genel-durum-i-271 (Erişim Tarihi: 17.02.2018)
• [18] Clark G, Moonen T. The Density Dividend: Solutions for Growing and Shrinking Cities-Case Study Istanbul. Urban Land Institute, London, United Kingdom; 2015.
• [19] Çevre Koruma Daire Başkanlığı, http://cevrekoruma.ibb.gov.tr/Hafriyat/Sayfalar/1/HafriyatTopra- gi InsaatveYikintiAtiklariKontrolu, (Erişim Tarihi: 20.09.2018)
• [20] ebelediye.info.http://www.ebelediye.info/ropor11taj/istac-a-s-hafriyat-atiklari-muduru-fatih-meh met-karaca-istanbul-da-onumuzdeki-20-yillik-surecte-150- (Erişim Tarihi: 12.06.2018)
• [21] Ölmez E, Yıldız Ş., İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Yönetimi ve Planlanan İstanbul Modeli Kent Yönetimi”, İnsan ve Çevre Sorunları 2008 Sempozyumu, İstanbul, 2-6 Kasım 2008.
• [22] Kılıç M., Trafikteki Sürücü Görüş Alanlarinin İncelenmesi ve İyileştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü; 2010.
• [23] T.C Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Orman Kanunu; 1956.[24] Çevre Bakanlığı Kentsel Dönüşüm İl Müdürlüğü, Kişisel Görüşme, 2017.
• [25] Wu Z, Yu ATW, Shen L, Liu G. Quantifying Construction and Demolition Waste: an Analytical Review. Waste Management. 2009; 34 (9):1683-1692.
• [26] Zainun NY, Othman W., 2015. Quantification and Mapping of Construction Waste Generation in Parit Raja. Applied Mechanics and Materials, 774: 1032-1036.
• [27] Solís-Guzmán J, Marrero M, Montes-Delgado M. V., Ramírez-de-Arellano A. A Spanish Model For Quantification And Management Of Construction Waste. Waste Management. 2009; 29(9): 2542–2548.
• [28] Lu W, Yuan H. A Framework For Understanding Waste Management Studies in Construction, Waste Management, , 2011; 31(6): 1252–1260.
• [29] EPA. Best Management Practices to Prevent and Control Hydrogen Sulfide and Reduced Sulfur Compound Emissions at Landfills That Dispose of Gypsum; 2014.