Konut Sirkülasyon Alanlarında Yaşlı Bireylerin Düşme Riskinin Azaltılması

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 349 - 360, 24.12.2017

Kadir Özkaya

Öz

Sirkülasyon
alanları, mekanlar arasında ve mekan içerisinde mobilya etrafındaki yürüyüş ve
hareket alanlarını ifade eder. Bu çalışmada; mekanlarda hareketin yoğunlaştığı
geçiş yolları ve geçiş yolları üzerinde kullanılan mobilyaların biçimsel
özellikleri değerlendirilmiştir. Bu alanlarda bireyin düşme riskini azaltıcı
düzenlemelerinin yapılması ve düşme sırasında darbeye bağlı zarar görmemesi
için mobilya formları ile ilgili öneriler, bu çalışmanın kapsamını
oluşturmaktadır. Ayrıca sirkülasyon alanları için kontrol listesi oluşturulmuştur.
Yaşlı bireyin yaşam kalitesinin artırılması ve bağımsız yaşamın
desteklenmesinde sirkülasyon alanlarındaki düzenlemelerin önemli katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.

Yaşlıların bağımsızlığını arttırmak
ve kaza oranını düşürmek için gerek mimari gerekse konut içi düzenleme
açısından pek çok faktörün dikkate alınması gerekmektedir. Yapılan çalışmalarda;
yaşlıların kaza nedenleri arasında yetersiz aydınlatma, kaygan yer döşemeleri,
donanımın yerleştirilme biçimi gibi konut içi faktörlerin yer aldığı
belirtilmiştir. Literatürde
iç mekanının düzenlenmesi ile ilgili yapılan araştırmalarda, mekanların genel olarak
düzenlenmesi tartışılmış ve kontrol listeleri bu yönde oluşturulmuştur. Ancak,
iç mekanda en çok kazaların yoğunlaştığı yerler olan sirkülasyon alanları ile
ilgili özel düzenleme ve kontrol listesinin oluşturulmadığı görülmüştür.

 

Anahtar Kelimeler

sirkülasyon alanları, düşme riski

Kaynakça

• Anonim (2008). Eğitimciler için eğitim rehberi: Sağlık ve sağlığın korunması modülleri. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Yayın No: 722, 179 s.
• Arfken, C.L., Lach, H.W., Birge, S.J., Miller, J.P. (1994). The prevalence and correlates of fear of falling in elderly person living in the community. Am. J. Public Health, 84(4), 565-70.
• Belir, Ö. (2009). Mimari erişilebilirlik kılavuzu, Özürlüler Vakfı. 15.02.2017 tarihinde http://v3.arkitera.com/UserFiles/File/download/MimariErisilebilirlikKilavuzu.pdf adresinden erişilmiştir.
• Bruce, D.G., Devine, A., Prince, R.L. (2002). Recreational physical activity levels in healthy older women: the importance of fear of falling. Journal Of American Geriatrics Society. 50, 84-89.
• De Chiara, J., Panero, J., Zelnik, M. (1992). Time-Saver Standards For Interior Design and Space Planning. McGraw-Hill Inc., USA, 1160 p.
• Doğan, A. (2016). Yaşlı ve evi. Türk Geriatri Derneği. 15.02.2017 tarihinde http://www.turkgeriatri.org/halksagligi?id=7 adresinden erişilmiştir.
• Elbaş, N.Ö., Arpacı, F. (2004). Yaşlı bireyin evde sağlık bakımı. V.Kalınkara (Ed.), Yaşlılık disiplinler arası yaklaşım, sorunlar, çözümler (ss: 119-134) içinde. Ankara: Odak Yayınevi.
• Erdem, M., Emel, F.H. (2003). Yaşlılarda mobilite düzeyi ve düşme korkusunun belirlenmesi. II. Ulusal Yaşlılık Kongresi. Denizli, 226-236.
• Fruin, J.J. (1971). Pedestrian planning and design. Metropolitan Association of Urban Designers and Environmental Planners, Newyork.
• Güner, P., Güler, Ç. (2002).Yaşlıların ev güvenliği ve denetim listesi. Geriatri, 5(4), 150-154.
• İlçe, A.Ö., İlçe, A.C., Dıramalı, A. (2007). Yaşlılarda ev kazalarının önlenmesi ve ev kazalarının önlenmesine yönelik iç mekan çözümlemeleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-dergisi, 17 s.
• Kalınkara, V. (2001). Konutta iç dekorasyon. Ankara: Teknik Yayınevi.
• Kalınkara, V. (2010). Yaşlı bireyler için yaşam çevresinin ergonomik tasarımı. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2010(1), 54 – 64.
• Kressig, R.W., Wolf, S.L., Sattin, R.W.O., Grady, M., Greenspan, A., Curns, A., Kutner, M. (2001). Associations of demographic, functional, and behavioral characteristics with activity-related fear of falling among older adults transitioning to fragility. Journal of American Geriatrics Society, 49, 1456-1462.
• Kuzeyli Yıldırım, Y., Karadakovan, A. (2004). Yaşlı bireylerde düşme korkusu ile günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Türk Geriatri Dergisi, 7(2), 78 – 83.
• Lök, N., Akın, B. (2013). Domestic environmental risk factors associated with falling in elderly. Iranian J.Publ. Health, 42(2), 120 – 128.
• Murpy, S., Williams, .CS., Gill, T.M. (2002). Characteristics associated with fear of falling and activity restriction in community-living older persons. Journal of American Geriatrics Society. 50, 516-520.
• Portico (2016). Architectural concepts: circulation. 15.03.2017 tarihinde http://portico.space/journal//architectural-concepts-circulation adresinden erişilmiştir.
• Panero, J., Zelnik, M. (1979). Human dimension& ınterior space, Newyork:Whitney Library of Design.
• Parry, S.W., Steen, N., Galloway, S.R., Kenny, R.A., Bond, J. (2001). Falls and confidence related quality of life outcome measures in an older British cohort. Postgrad Med J., 77(904), 103-108.
• Smardzewski, J. (2015). Chapter 2: Classification and characteristics of furniture. Furniture design (ss.47 – 95). Switzerland: Springer Int.Publ.
• Sully, A. (2015). Chapter 2: Circulation concept. Interior design: Conceptual basis (ss.37 – 51). Switzerland: Springer Int.Publ.
• Suzuki, M., Ohyama, N., Yamada, K., Kanamori, M. (2002). The relationship between fear of falling, activities of daily living and quality of life among elderly individuals. Nursing and Health Sciences, 4, 155-161.
• Şafak, Ş., Erkal, S., Çopur, Z. (2005). Yaşlılıkta sağlıklı konut ve kazalar. ÖZ-VERİ Dergisi, 2(2), 1 – 15.
• Şahbaz, M., Tel, H. (2006). Evde yaşayan 65 yaş ve üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerindeki bağımlılık durumu ile ev kazaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics, 9(2), 85 – 93.
• Tinetti, M.E., Richman, D., Powell, L. (1990). Falls efficacy as a measure of fear of falling. Journal of Gerontology, 45 (6), 239 - 243.
• Topaç, Ş. (2002). Gata eğitim hastanesinde rutin incelemeye tabi tutulan yaşlı bireylerde ev kaza sıklığı, kaza özellikleri ile nedenleri ve bunun yaşadıkları konut özellikleri ile ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gülhane Askeri Tıp Bilimleri Akademisi, Ankara.
• Walker, J.E., Howland, J. (1991). Falls and fear of falling among elderly persons living in the community: Occupational therapy interventions. Am. J. Occup. Ther.,45(2), 119-122.