Öz
Ethics is generally described as a faculty from which behaviors emanate. Ethics is a field of study that is concerned with the powers from which human behaviors emerge, their impacts on these behaviors, and what determines what is good and bad. Therefore, ethical teachings can be divided into two: teleological and deontological. According to teleological ethics, the ethical value of an action is determined by its intentions and consequences. Proponents of this perspective have pondered how a good and happy life should look like and what it takes to attain happiness as a result of one‟s actions. Happiness, as one of the important concepts of philosophy, is the most fundamental goal in teleological ethics. Hence, happiness is a goal pursued for its own sake and is never seen as a means to any other end. Eudaimonistic philosophers consider the attainment of virtues as a prerequisite to happiness. In this view, happiness is attained when virtues become habitual. This view, which can be traced back to Plato, has also been embraced by Islamic philosophers. One can reach the greatest happiness through the attainment of the three virtues corresponding to the components of soul, together with their sub-virtues: wisdom, chastity and courage. Moreover, the attainment of these three virtues brings about the virtue of justice. Based on these four fundamental virtues, ethics philosophers consider the pursuit of happiness as the ultimate goal in one‟s life and argue that the greatest happiness can be reached through the attainment of these virtues. Not only do virtues direct individuals to the pursuit of happiness, but they can also help individuals attain happiness. Thus, the desired level of real happiness can be reached by doing virtuous acts. The first part of the present study focuses on how ethics philosophers explain an interpret happiness and whether it is possible to reach real happiness. In the second part, the virtues that ethics philosophers view as the fundamental elements in attaining happiness. Also, this section examines the definition of virtue, virtue types, sub-virtues, and the characteristics of virtuous acts. Consequently, this study disclosed that ancient and medieaval philosophers regarded the pursuit of happiness as a fundamental goal in one‟s life, and that these philosophers agreed that this goal could be accomplished by leading a virtuous life
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akarsu, Bedia (1967). Ahlak Öğretileri (Mutluluk Ahlâkı), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fak.
- Aydın, Mehmet (1976). “Fârâbî’nin Siyaset Düşüncesinde Sa‘adet Kavramı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. XXI, s. 303-315.
- ------------- (1984). İbn Sînâ’nın Mutluluk (es-sa’ade) Anlayışı, İbn Sînâ Doğumunun Bininci Yılı Armağanı, Ankara.
- Aristoteles (1997). Nikomakhos’a Ethik, trc. Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yay.
- ------------- (1998). Eudemosa Etik, trc. Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi.
- ------------- (1983). Politika, trc. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Bircan, Hasan Hüseyin (2001). İslam Felsefesinde Mutluluk, İstanbul: İz Yay.
- Cevizci, Ahmet (2000). Felsefe Terimleri Sözlüğü, İstanbul.
- Çağrıcı, Mustafa (2000). İslâm Düşüncesinde Ahlâk, İstanbul: Birleşik Yay.
- Epikür (1962). Mektuplar ve Maksimler, trc. Hayrullah Örs, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Fahri, Macit (2004). İslâm Ahlâk Teorileri, trc. Muammer İskenderoğlu-Atilla Arkan, İstanbul: Litera Yay.
- Fârâbî (1991). el-Medinetü’l-Fâzıla, thk. Albert Nasri Nadir, Beyrut: Dâru’l-Meşrık.
- ------------- (1993). es-Siyasetü’l-Medeniyye, Beyrut.
- ------------- (1983). Tahsîlü’s-sa‘ade, thk. Cafer Ali Yasin, Beyrut, Dâru’l-Endülüs.
- ------------- (1986). Fusûlün Müntezea, nşr. Fevzi Neccar, Dârü’l-Meşrık.
- -------------, et-Tenbîh alâ sebili’s-sa‘ade, thk. Cafer Ali Yasin, Beyrut: Dâru’l-Menahil, 1985.
- Galen (1937). Kitâbü'l-ahlâk li-Calinus, nşr. P. Kraws, Kâhire.
- İbn Miskeveyh (1983). Ahlâkı Olgunlaştırma, trc. Abdülkadir Şener, İsmet Kayaoğlu, Ankara: Kültür veTurizm Bakanlığı.
- Platon (1975). Devlet, trc. Sebahattin Eyüboğlu-M.Ali Cimcoz, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Weber, Alfred (1991). Felsefe Tarihi, trc. H. Vehbi Eralp, İstanbul: Sosyal Yay.
Öz
Ahlâk, ilk dönem filozoflarından itibaren genel olarak “davranışların kendisinden kolaylıklar çıktığı bir meleke” şeklinde tarif edilir. Ahlâk alanı ise insan davranışlarının kendisinden çıktığı güçleri (kuvve), bu güçlerin davranışlara etkisi, iyi ve kötü davranışların neye göre belirlendiği gibi konuları içerir. Bu açıdan ahlâk öğretilerini genel itibariyle teleolojik ve deontolojik şeklinde ikiye ayırmak mümkündür. Teleolojik ahlâk anlayışına göre insan davranışının ahlâkî açıdan değerini belirleyen öğe o davranışın sonuçları ve gayesidir. Bu yaklaşıma sahip filozoflar iyi ve mutlu bir yaşamın nasıl olması gerektiğini ve davranışların sonucunda mutluluğa ulaşmak için yapılması gereken etkinlikleri tartışmışlardır.
Felsefenin önemli kavramlarından biri olan mutluluk, teleolojik ahlâk anlayışlarına göre ulaşılması gereken en temel hedeftir. Bu nedenle mutluluk her zaman kendinden dolayı seçilen bir amaç olup asla bir başka şeyin aracı olarak görülmez. Mutlulukçu ahlâk anlayışını benimseyen düşünürler erdemleri kazanmayı mutluluğun ön şartı olarak kabul ederler. Onlara göre, erdemler kazanıldıktan ve kişide davranış haline geldikten sonra mutluluğa ulaşılır. Özellikle Platon’dan beri gelen bu yaklaşımı İslâm ahlâk filozofları da devam ettirir. Ruhun üç parçasına karşılık gelen hikmet, iffet ve cesaret erdemleri alt erdemlerinin de kazanılmasıyla insan, kendisinden beklenen yetkinliğe ulaşarak en yüce mutluluğu kazanır. Bunun yanında üç temel erdemin kazanılması da adalet erdemini doğurmaktadır. Bu şekilde dört temel erdem üzerine sistemini kurgulayan ahlâk düşünürleri en yüce gaye olarak mutluluğu görmekte ve onun kazanılmasının da erdemleri elde etmeye bağlı olduğunu vurgulamaktadırlar. Filozofların yaklaşımlarına göre erdem, insanı mutluluğa yönlendirmesinin yanında insana mutluluk kazandıran temel bir değerdir. Dolayısıyla erdeme uygun etkinlikler sayesinde arzu edilen gerçek mutluluğa ulaşılmış olur.
Çalışmanın ilk bölümünde mutluluğun ahlâk filozofları tarafından nasıl yorumlandığı, gerçek mutluluğa ulaşılıp ulaşılamayacağı gibi temel soruların cevapları arandı. İkinci bölümde ise ahlâk filozoflarının mutluluğa ulaşmanın temel unsuru olarak gördüğü erdemlere yer verildi. Bu bölümde erdemin tarifi, erdem çeşitleri, temel erdemlerin alt türleri, erdemli davranışın özellikleri gibi konular karşılaştırmalı olarak incelendi. Bu değerlendirmeler neticesinde teleolojik ahlâk anlayışına sahip ilk ve orta çağ filozoflarının mutluluğu temel bir gaye olarak gördükleri, bu gayeye ulaşmanın da ancak erdemli bir hayat sürmekle mümkün olduğu konusunda hemfikir oldukları sonucuna ulaşıldı.
Kaynakça
- Akarsu, Bedia (1967). Ahlak Öğretileri (Mutluluk Ahlâkı), İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fak.
- Aydın, Mehmet (1976). “Fârâbî’nin Siyaset Düşüncesinde Sa‘adet Kavramı”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. XXI, s. 303-315.
- ------------- (1984). İbn Sînâ’nın Mutluluk (es-sa’ade) Anlayışı, İbn Sînâ Doğumunun Bininci Yılı Armağanı, Ankara.
- Aristoteles (1997). Nikomakhos’a Ethik, trc. Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yay.
- ------------- (1998). Eudemosa Etik, trc. Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi.
- ------------- (1983). Politika, trc. Mete Tunçay, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Bircan, Hasan Hüseyin (2001). İslam Felsefesinde Mutluluk, İstanbul: İz Yay.
- Cevizci, Ahmet (2000). Felsefe Terimleri Sözlüğü, İstanbul.
- Çağrıcı, Mustafa (2000). İslâm Düşüncesinde Ahlâk, İstanbul: Birleşik Yay.
- Epikür (1962). Mektuplar ve Maksimler, trc. Hayrullah Örs, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Fahri, Macit (2004). İslâm Ahlâk Teorileri, trc. Muammer İskenderoğlu-Atilla Arkan, İstanbul: Litera Yay.
- Fârâbî (1991). el-Medinetü’l-Fâzıla, thk. Albert Nasri Nadir, Beyrut: Dâru’l-Meşrık.
- ------------- (1993). es-Siyasetü’l-Medeniyye, Beyrut.
- ------------- (1983). Tahsîlü’s-sa‘ade, thk. Cafer Ali Yasin, Beyrut, Dâru’l-Endülüs.
- ------------- (1986). Fusûlün Müntezea, nşr. Fevzi Neccar, Dârü’l-Meşrık.
- -------------, et-Tenbîh alâ sebili’s-sa‘ade, thk. Cafer Ali Yasin, Beyrut: Dâru’l-Menahil, 1985.
- Galen (1937). Kitâbü'l-ahlâk li-Calinus, nşr. P. Kraws, Kâhire.
- İbn Miskeveyh (1983). Ahlâkı Olgunlaştırma, trc. Abdülkadir Şener, İsmet Kayaoğlu, Ankara: Kültür veTurizm Bakanlığı.
- Platon (1975). Devlet, trc. Sebahattin Eyüboğlu-M.Ali Cimcoz, İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Weber, Alfred (1991). Felsefe Tarihi, trc. H. Vehbi Eralp, İstanbul: Sosyal Yay.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 23 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 2 Sayı: 2 |
ASYA ÖĞRETİM DERGİSİ (E-AJI)
Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.