Unknown Land Dispute Between Bulgarian Priests and Georgian Nuns at Feriköy at the End of the 19th Century

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 1, 263 - 290, 30.04.2018

Oya Şenyurt

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.381973

Öz

Feriköy is a district where the ethnic origins and religious differences of Istanbul show a great diversity in the late 19th century. In this period, the presence of Bulgarians and Georgians attracted less attention, albeit with the knowledge that Greeks and Armenians from Ottoman citizens, and foreigners from European countries lived in the neighbourhood. The conflict between Orthodox Bulgarians and Catholic Georgians, who have corporate structures around Feriköy and Şişli, as a result of a decision on governance uncovered some unknown and interesting facts about the city and its history. The decision taken about giving a building plot to the Bulgarian congregation for the construction of a school used as a garden located next to the Catholic Georgian Church in Feriköy; caused the two groups to engage in a tough battle with each other. In this article, through the documents in the Prime Ministry Ottoman Archives, the conflict process between the people who use the urban space of the decision to build the Bulgarian Seminary has been considered, and the result of the disagreement between Orthodox Bulgarian Priests and Catholic Georgian Nuns has generally been evaluated.

Anahtar Kelimeler

Feriköy, Catholic Georgians, Catholic Georgian Monastery, Orthodox Bulgarians, Bulgarian Seminary

19. YÜZYIL SONLARINDA FERİKÖY’DE BULGAR RAHİPLER VE GÜRCÜ RAHİBELER ARASINDA BİLİNMEYEN BİR ARSA ANLAŞMAZLIĞI

Öz

Feriköy, 19. yüzyılın sonlarında İstanbul’un etnik köken ve dinsel
farklılığının çok fazla çeşitlilik gösterdiği bir semt olarak tanımlanabilir.
Bu dönemde Osmanlı tebaasından Rum ve Ermeni ile Avrupa ülkelerinden gelen yabancıların
semtte yaşadığı bilinmekle birlikte, Bulgar ve Gürcülerin varlığı daha az
dikkat çekmiştir. Feriköy ve Şişli civarında kamusal yapıları bulunan Ortodoks
Bulgarlar ve Katolik Gürcülerin, yönetime ilişkin bir karar sonucunda çatışma
içine girmeleri; semt ve kentin tarihine ilişkin bilinmeyen bazı ilginç olaylar
dizini ortaya çıkarmıştır. Feriköy’de Katolik Gürcü Kilisesi’nin bitişiğinde
yer alan ve bahçe olarak kullanılan bir arsanın okul yapılması amacıyla, Bulgar
cemaatine verilmesi hakkında alınan karar; söz konusu iki grubun birbirleriyle
zorlu bir mücadelenin içine girmesine sebep olmuştur. Bu makalede, Başbakanlık
Osmanlı Arşivi’nde yer alan bazı belgeler aracılığıyla, Bulgar Ruhban Okulu
inşa kararının kent mekânını kullanan kişiler arasında yarattığı çatışma süreci
ele alınmış, Ortodoks Bulgar ve Katolik Gürcülerin arasındaki anlaşmazlığın sonucu
genel olarak değerlendirilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Feriköy, Katolik Gürcüler, Katolik Gürcü Manastırı, Ortodoks Bulgarlar

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA.) Belgeleri: Sadaret Mühimme Kalemi Evrakı (A.MKT.MHM.), Bâb-ı âlî Evrak Odası (BEO)., Dahiliye İdari Kısım Belgeleri (DH.İD.), Dahiliye Mektubi Kalemi (DH.MKT.), İrade Adliye ve Mezahib (İ.AZN.), Meclis-i Vükela Mazbataları (MV)., Şûrâ-yı Devlet (ŞD.), Yıldız Perakende Evrakı Zabtiye Nezareti Belgeleri (Y. PRK.ZB.), Kitap ve Makaleler Brızitsov, Hristo, İstanbul’dan Mektuplar: Bulgar Gazetecinin Gözüyle 1932’de Şehir, 1. B., Çev.: Hüseyin Mevsim, Kitap Yayınevi, İstanbul 2016. D’allesio, Eugenio Dallegio, İstanbul Gürcüleri, Sinatle Yayınları, İstanbul 2003. _, “Feriköy”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C:3, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı’nın Ortak Yayını, İstanbul, 1994, ss. 293. Giddens, Anthony, Sosyoloji, Kırmızı Yayınları, Yay. Haz.: Cemal Güzel, İstanbul 2008. Göktürk, Hakkı “Feriköy Gençlik Kulübü”, İstanbul Ansiklopedisi, C.: 10, Koçu Yayınları, İstanbul 1971, ss. 5686-5687. Hezarfen, Ahmet “Bulgarlar (Osmanlı Dönemi)”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, C.: 2, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, ss. 330-331. Kınaylı, Hüsnü “Feriköy Fes Fabrikası”, İstanbul Ansiklopedisi, C.: 10, Koçu Yayınları, İstanbul 1971, ss. 5686. Kostandov, Georgi P., İstanbullu Bulgarlar ve Eski İstanbul: Geçmişten Günümüze Osmanlı Bakiyesi Bulgarlar Üzerine Bir Araştırma 1800-2000, Kreatif, İstanbul 2011. Maçitidze, Elisabed “İstanbul’daki Gürcü Katolik Kilisesi”, 7. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildiriler IV İstanbul’da Sanat: Mimari, El Sanatı, Resim, Müzik, Atatürk Kültür Merkezi, Ankara 2011, ss. 189-196. Pervititch, Jacques, Sigorta Haritalarında İstanbul, Tarih Vakfı, İstanbul, t.y. Sabancalı, Hakkı, “Feriköy Semtine Adını Veren Fransız Levanteni Tüccar Aile: Beş Kuşak Ferry’ler”, Hürriyet İstanbul (Taha Toros Arşivi, earsiv.sehir.edu.tr.), 1999, s. 12. Erişim: 10.10.2017. Şenyurt, Ali, “20. Yüzyıl Başlarında Feriköy’deki Vakıf Arazilerinin Dönüştürülmesi”, Mimarlık ve Yaşam Dergisi, C.: 2, No: 1, 2017, ss. 153-163. _, Şişli Rehberi, Şişli Belediyesi, İstanbul 1987. Veliçkov, Konstantin İstanbul’dan Hatıralar (1870-1890), Çev.: Hüseyin Mevsim, Kitap Yayınevi, İstanbul 2017. İnternet Kaynakları “Evrim Koleji”, http://www.evrim.k12.tr/tr/okulumuzu-taniyin/tarihcemiz/. Erişim: 25.12.2017. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sanal Arşivi.