Öğretmenlerin Örgütsel Erdemlilik Düzeyleri ile İş Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 205 - 226, 31.01.2019

Gökhan Kahveci Saadet Bayram Selda Kotbaş

https://doi.org/10.30831/akukeg.428332

Cited By: 5

Öz

Bu
araştırma öğretmenlerin
örgütsel erdemlilik ile iş doyumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla
yapılmıştır. Trabzon il merkezinde ilk ve ortaokullarda görev yapmakta olan 298
öğretmenin katıldığı araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmada verilerin
toplanması amacıyla kullanılan ölçek formu üç bölümden oluşmaktadır. Birinci
bölümde “Kişisel ve Mesleki Bilgi Formu”, ikinci bölümde “Örgütsel Erdemlilik
Ölçeği” üçüncü bölümde ise “İş doyumu Ölçeği” yer almaktadır. Verilerin
analizinde, t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal Wallis H testi,
Man Whitney U Testi, korelasyon analizi ve regresyon analizi kullanılmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre; örgütsel erdemlilik ile iş doyumu arasında pozitif
yönde, orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Araştırma bulguları
öğretmenlerin örgütsel erdemlilik algılarının ve iş doyumlarının yüksek düzeyde
olduğunu göstermiştir. Öğretmenlerin örgütsel erdemlilik algıları ile okul türü
ve branş değişkenleri arasında ve öğretmenlerin iş doyumu algıları ile
cinsiyet, yaş, branş, hizmet yılı ve okul türü değişkenleri arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Öğretmenlerin
örgütsel erdemlilik algıları cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık
göstermektedir. Ayrıca öğretmenlerin örgütsel erdemlilik algılarının dürüstlük
ve bağışlayıcılık boyutunda yaş, cinsiyet ve hizmet yılı değişkenlerine göre
anlamlı biçimde farklılaştığı tespit edilmiştir.  Araştırma sonuçlarına göre örgütsel
erdemlilik iş doyumunun anlamlı bir yordayıcısıdır. 

Anahtar Kelimeler

erdemlilik, örgütsel erdemlilik, iş doyumu

An Examination of the Relationship between the Levels of Organizational Virtuousness and Job Satisfaction of Teachers

Öz

This research is done by aiming to determine the relationship between the levels of organizational virtues and job satisfaction of teachers. This research in which 298 teachers, who are working in primary and secondary schools of Trabzon province, participated is done by using relational scanning model. "Organizational Virtuousness Scale" and "Job Satisfaction Scale" scale were used to collect data in the study. The t-test, one-way ANOVA, correlation and multiple linear regression analysis were used in the analysis of the data obtained from the research. According to the results of the research, teachers' perception of organizational virtuousness and job satisfaction is high. While the perceptions of organizational virtuousness differed significantly according to gender variables; age, years of service and school level. However, the level of job satisfaction of teachers did not show any significant difference in terms of gender, age, service years and school level variables. There is a moderately significant positive relationship between teachers' organizational virtuousness perceptions and job satisfaction levels. Moreover, organizational virtuousness has been found to be a significant predictor of job satisfaction. Various suggestions were presented based on the results of the research. 

Anahtar Kelimeler

teacher, virtuousness, organizational virtuousness, job satisfaction

Kaynakça

• Abd-El-Fattah, S. M. (2010). Longitudinal effects of pay increase on teachers’ job satisfaction: A motivational perspective. The Journal of International Social Research, 3(10), 11-21.
• Akbolat, M., Durmuş, A., & Özgün, Ü. (2017). Örgütsel Erdemliliğin Personel Güçlendirmeye Etkisi ve Otantik Liderliğin Aracı Rolü.
• Akiri, A.A. & Ugborugbo, N.M. (2009). Analytic examination of teachers’ career satisfaction in public secondary schools, Studies on Home and Community Sciences, 3(1), 51-56.
• Aktan, C. C. (1999). Toplam Ahlak Felsefesi ve Toplam Ahlak Yönetimi. Toplam Ahlâk, 11-23.
• Aktaş, H. G. (2008). Öğretmenlerde denetim odağı ve örgütsel vatandaşlık (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Avşaroğlu, S. Deniz, M. E. & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. S.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 115–129.
• Balnaves, M. & Caputi, P. (2001). Introduction to quantitative research methods: An investigative approach. Sage Publications.
• Baş G. & Şentürk, C. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık ve örgütsel güven algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 29-62.
• Baycan, F. A. (1985). Farklı gruplarda çalışan kişilerde iş doyumunun bazı yönlerinin analizi. (yayınlanmamış bilim uzmanlığı tezi), Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
• Bishay, A. (1996). Teacher motivation and career satisfaction: A study employing the experienced sampling method, Psychology Journal of Undergraduate Science, 3, 147- 154.
• Buluç, B. (2008). Ortaöğretim okullarında örgütsel sağlık ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 571-602.
• Cameron, K. (2011). Responsible leadership as virtuous leadership. Journal of Business Ethics, 98(1), 25-35.
• Cameron, K. S., Bright, D., & Caza, A. (2004). Exploring the relationships between organizational virtuousness and performance. American Behavioral Scientist, 47(6), 766-790.
• Collins, J. C. (2001). Good to great: Why some companies make the leap... and others don't. Random House.
• Comte-Sponville, A. (2004). El capitalismo, es moral. Grupo Planeta (GBS).
• Diri, M.S. & Kıral, E. (2016). Ortaokul Öğretmenlerinin İş Doyumlarının Mesleki Tükenmişlik Düzeylerine Etkisi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 125-149.
• Erdem, A.R. & Demirel, F. (2009). Sınıf öğretmenlerinin “denetim” boyutuna ilişkin iş doyum düzeyi, E-Journal of New World Sciences Academy 4(1), 101-119.
• Erkmen, T., & Esen, E. (2012). Örgütsel erdemlilik ölçeginin uyarlanmasi: geçerlik ve güvenirlik çalişmasi, Business and Economics Research Journal, 3(4), 107-121.
• Erkuş, A. (2011). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Fernando, M., & Almeida, S. (2012). The organizational virtuousness of strategic corporate social responsibility: A case study of the Sri Lankan family-owned enterprise MAS Holdings. European Management Journal, 30(6), 564-576.
• Günbayı, İ. & Toprak, D. (2010). İlköğretim okulu sınıf ve özel sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin karşılaştırılması, İlköğretim Online, 9(1), 150-169.
• Karababa, A. & Acun-Kapıkıran, N. (2014). Psikolojik danışmanlarda olumlu-olumsuz mükemmelliyetçilik düzeylerinin iş ve yaşam doyumunu yordamadaki rolü, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5 (42), 138-147.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Karataş, S. & Güleş, H. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş tatmini ile örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3(2), 74-89.
• Kaynak, S. (2007). Öğretmenlerin kişilik özellikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyonkarahisar.
• Kepenek, Ö. (2008). Öğretmenlerin meslek etik ilkelerinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisi (Kocaeli İli Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi SBE, Sakarya.
• Kış, A. Gür, H. & Akçamete, G. (2012). Engelli öğretmenlerin iş doyumları ve çalışma koşulları, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 272-294.
• Koruklu, N., Feyzioğlu, B., Özenoğlu-Kiremit, H. & Aladağ, E. (2013). Öğretmenlerin iş doyumu düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (25), 119-137.
• Kumaş, V. & Deniz, L. (2010). Öğretmenlerin iş doyum düzeylerinin incelenmesi, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 32,123-139.
• Michaelowa, K. (2002). Teacher career satisfaction, student achievement, and the cost of primary education in Francophone SubSaharan Africa. Hamburg: Institute of International Economics.
• Ocak, H. (2011). Bir ahlak felsefesi problemi olarak erdem kavramina yüklenen anlamin ilkçağdan ortaçağa evrimi. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi (FLSF), (11).
• Özkalp, E., & Kocacık, F. (1991). Davranış bilimlerine giriş. Eskişehir Anadolu Üniversitesi, A.Ö.F. Yayınları, No: 75.
• Özkan, A. (2017). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin iş doyumu düzeyleri (Balıkesir ili merkez ilçeler örneği), (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Peterson, C. (2003). Classification of positive traits in youth. Promoting positive child, adolescent, and family development, 4, 227-255.
• Ribeiro, N., & Rego, A. (2009). Does perceived organizational virtuousness explain organizational citizenship behaviors. International Journal of Social and Human Sciences, 3, 736-743.
• Şahin, H. & Dursun, A. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin iş doyumları: Burdur örneği, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,18, 160-174.
• Şahin, İ. (2013). Öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 143-168.
• Taşdan, M. & Tiryaki, E. (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerinin karşılaştırılması, Eğitim ve Bilim, 33(147), 54-70.
• Uslu, M. (1999). Resmi eğitim kurumlarında çalışan psikolojik danışma ve rehberlik uzmanlarının iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin danışmanların denetim odağı ve bazı değişkenlere göre karşılaştırılması (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Weiss, D. J., Dawis, R. V. England, G. W. & Lofquist, L. H. (1967), Manual for the Minnesota Satisfaction Questionnaire. C: 22, Minnesota Studies in Vocational Rehabilitation, Minneapolis: University of Minnesota, Industrial Relations Center.
• Yancı, F. (2011). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Şanlıurfa ili örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi, Şanlıurfa.
• Yaylacı, A. F. (2004). İlköğretim okulları yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel yurttaşlık davranışları. (yayınlanmamış doktora tezi), Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, K. & Taşdan, M. (2009). Organizational citizenship and organizational justice in turkish primary schools. Journal of Educational Administration. 47 (1), 108– 126.