Matematik Öğretmenlerinin Akran Denetimine İlişkin Görüşleri

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 757 - 782, 30.04.2019

Yeliz Özkan-hıdıroğlu Çağlar Naci Hıdıroğlu Abdurrahman Tanrıöğen

https://doi.org/10.30831/akukeg.473041

Öz

Araştırmanın amacı, matematik öğretmenlerinin
akran denetimine ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Araştırma, nitel
araştırma türlerinden durum çalışmasıdır. Araştırmanın katılımcıları, maksimum
çeşitlilik örnekleme yöntemiyle seçilen, Türkiye’nin yedi farklı coğrafi
bölgesinde görev yapan dokuz matematik öğretmenidir. Nitel veriler yarı
yapılandırılmış görüşme formu ile gerçekleştirilen görüşmelerden elde
edilmiştir. Verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır.
Araştırmada veri analizi sonucunda iki temel kategori (ön koşul özellikler ve
süreç özellikleri) altında dokuz kategori ortaya çıkmıştır. Ön koşul
özellikler; denetmenin öğretmen olması, fiziksel donanım, bürokratik durumlar
kategorileri ile şekillenmiştir. Süreç özellikleri ise; nesnel denetim, gelişim
destekleme, çözümleyici olma, etkili iletişim, işbirlikli denetim ve güven
ortamı kategorileri ile şekillenmiştir. Denetimde, alternatif bir yöntem olarak
akran denetimin uygulanabileceği düşünülmektedir. Şu anki mevcut uygulamalarda
denetmenler/müdürler; öğretmenlere güvendiklerini hissettirebilir, mesleki
gelişimleri adına onları cesaretlendirebilirler. Matematik öğretmenleri ile
tasarlanan bir akran denetimi modeli çerçevesinde uygulama yapılarak, bu
uygulamaların etkileri incelenebilir.

Anahtar Kelimeler

akran denetimi, matematik öğretmeni

Opinions of Math Teachers on Peer Supervision

Öz

The aim of this study is to investigate the opinions of math teachers on peer supervision. The research is a case study, which is a type of qualitative research methods. The participants of the study consist of 9 math teachers, chosen with maximum variation sampling method, who work in seven different geographical regions of Turkey. Qualitative data were obtained from the interviews conducted with the semi-structured interview form. In the analysis of the data, content analysis was used. As a result of the data analysis in the research two main categories (pre-conditional features and process-oriented features) and nine subcategories based on these emerged. The main category of pre-conditional features is categorized with the subcategories of supervisor's being teacher, physical equipment and bureaucratic conditions while the other main category process-oriented features is categorized with the subcategories of objective supervision, supporting development, analyzing the problems, effective communication, collaborative supervision and environment of trust. It is thought that peer supervision can be applied as an alternative method in supervision. In current practice, supervisors/ principals may make teachers feel that they believe in the teachers and encourage them for professional development. The effects of these applications can be examined by applying a peer supervision model designed with math teachers.

Anahtar Kelimeler

peer supervision, mathematics teacher, supervision

Kaynakça

• Acheson, K. A., & Gall, M. D. (2010). Clinical supervision and teacher development: Preservice and increase applications (6th Edition). New York: Longman.
• Apaydın, Ç. (2014). Bilgi. Norm: Geleneksel okullar neden böyle? [Knowledge. The Norm: Why traditional schools are as they are]. M. B. Aksu & E. Ağaoğlu (Ed.), Denetim: Yapılandırılmış Liderlik. Gelişimsel Yaklaşım içinde (ss. 19-31). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Aslanargun, E., & Göksoy, S. (2013). Öğretmen denetimini kim yapmalıdır? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 98-121.
• Aydın, İ. (2016). Öğretimde denetim [Instructional Supervision] (6th Edition). Ankara: Pegem A.
• Balcı, B. (2007). İlköğretim müfettişleri ve ilköğretim okulu müdürlerinin: ilköğretim müfettişlerinin rehberlik rollerini gerçekleştirme düzeylerine ilişkin algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Başar, H. (1988). Öğretmenlerin değerlendirilmesi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (2000). Eğitim yönetimi nitelikli okul. Ankara: Feryal Matbaası.
• Bauer, K. L. (1987). A comparison of the changes in teachers’ stages of concern regarding per observation (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Indiana Üniversitesi, Pennsylvania, ABD.
• Bell, M. (2005). Peer observation partnerships in higher education. Milperra, NSW: HERDSA Inc.
• Bowers, D. L. (1999). Teachers’ use of peer observation aand feedback as a means of professional development (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Güney California Üniversitesi, UMI: 9933793.
• Bozak A., Yıldırım M. C., & Demirtaş H. (2011). Öğretmenlerin mesleki gelişimi için alternatif bir yöntem: Meslektaş gözlemi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 65-84.
• Bozak, A. (2014). Meslektaş rehberliği yönetimi’nin uygulanabilirliğine ve etkililiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde personel seçimi ve başarı değerleme teknikleri. İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayınları No: 248, İstanbul.
• Ergen, H., & Eşiyok, İ. (2017). Okul müdürlerinin ders denetimi yapmasına ilişkin öğretmen görüşleri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-19.
• Fullan, M. (2000). The return of large-scale reform. Journal of Educational Change, 1, 5-28.
• Fullerton, H. (1999). Observation of teaching: A handbook for teaching and learning in higher education. London: Kogan Page.
• Gall, J. P., Gall, M. D., & Borg, W. R. (1999). Applying educational research: A practical guide. New York: Addison Wesley Longman, Inc.
• Gordon, T. (2004). Etkili öğretmenlik eğitimi (17. Baskı). Çeviri Aksay Emel, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Göksoy, S., & Aslanargun, E. (2014). Denetim sürecinde eğitim denetmenlerinin davranışları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 55-77.
• Gümüş E., & Gümüş S. (2016). Gözlem öncesi görüşme. A. Balcı & Ç. Apaydın (Ed.), Öğretim denetimi: Uygulama araçları ve kavramlar içinde (ss. 84-100). Ankara: Pegem Akademi.
• Gündüz, Y., & Balyer, A. (2011). Eğitim denetiminde alternatif yaklaşımlar. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 61-78.
• Hirsch, L. J. (2011). Utilizing peer observation as a professional development tool to learn in context (Unpublished doctoral thesis). Northeastern University, Boston, Massachusetts, USA, UMI: 3494486.
• Karagözoğlu, G. (1977). İlköğretimde teftiş uygulamaları (Yayımlanmamış doçentlik tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kazak, E. (2013). Ders denetimindeki uygulama farklılıklarına ilişkin öğretmen görüşleri. Anatolian Journal of Educational Leadership and Instruction, 1(1), 15-26.
• Keskinkılıç, K. (1997). İlköğretim müfettişlerinin denetimdeki kişilik özelliklerine uygun davranışları ve öğretmenlerin onlardan bekledikleri davranışlar (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Knoll, M. K. (1987). Supervision for better instruction. Englewood: Cliffs, N.J.Prentice Hall.
• Koehler, M. J., & Mishra, P. (2005). What happens when teachers design educational technology? The development of technological pedagogical content knowledge. Journal of Educational Computing Research, 32(2), 131-152
• Kohm, B., & Nance, B. (2009). Creating collaborative cultures. Educational Leadership, 67(2), 67-72.
• Kurban, C., & Tok, T. N. (2018). Okul müdürlerinin performans denetim sistemindeki rolünün, öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 1-17.
• Marks, J. R., Stoops. E., & King, J. (1971). Handbook of educational supervision. Boston: Allyn and Bacon Inc.
• Miles, H. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd Edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2000). Milli Eğitim Bakanlığı ilköğretim okulları müdürlüğü görev tanımı. Tebliğler Dergisi. Sayı: 2508, Tarih: Ocak 2000.
• Memduhoğlu, H. B. (2012). Öğretmen, yönetici, denetmen ve öğretim üyelerinin görüşlerine göre Türkiye’de eğitim denetimi sorunsalı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 135-156.
• Nelson, T. R. (2000). Analysis of a peer observation program for graduate teaching assistants to enhance instructional development (Yayımlanmamış doktora tezi). Illinois Üniversitesi, Urbana, Illinois, ABD. UMI: 9971147
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. Newbury Park, CA: Sage.
• Potter D. H. (1991). Peer observation and reflection: A strategy for collegial interaction among teachers (Yayımlanmamış doktora tezi). Ohio Devlet Üniversitesi, Ohio, ABD.
• Richards, J. C., & Lockhart, C. (2007). Reflective teaching in second language classrooms (15th Edition). Cambridge, England: Cambridge University Press.
• Senge, P, M. (2006). Fifth discipline: The art practice of the learning organization. [Online]: Retrieved on 1.6.2018 at http://www.amazon.com/The-Fifth-Discipline-Practice-Organization/dp/0385517254.
• Straughter, B. (2001). The effects of peer observation on self-governance among elementary school teachers (Unpublished Doctoral thesis). Johnson & Wales University, USA. (UMI: 3042729).
• Taymaz, H. (2005). Eğitim sisteminde teftiş: Kavramlar, ilkeler, yöntemler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• TEDMEM (2017). 2017 Eğitim değerlendirme raporu. 23.01.2018 tarihinde https://tedmem.org/download/2014-egitim-degerlendirme-raporu?wpdmdl=997 adresinden alınmıştır.
• Tok, T. N. (2015). Farklı gözlerden maarif müfettişleri. İ. Aydın, & Ş. Çınkır (Ed.), Prof. Dr. İbrahim Ethem Başaran’a armağan: Eğitimde 52 yıl içinde (ss. 291-317). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tonbul, Y., & Baysülen, E. (2017). Ders denetimi ile ilgili yönetmelik değişikliğinin maarif müfettişlerinin, okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin görüşleri açısından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 16(1), 299-311.
• Topçuoğlu, N. (2015). Öğretme görüşlerine göre mesleki gelişim: Nitel bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mevlana Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. UNESCO (2007). Roles and functions of supervisors. 28 Temmuz 2011 tarihinde www.unesco.org./iiep adresinden alınmıştır.
• Uyanık, M. (2007). Ders teftişinde müfettiş uzmanlaşmasının önemi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Ünal, A., (2010). Analysis of perception on supervisors in primary education. Procedia Social And Behavioral Sciences, 2, 5028–5033.
• Wahlstrom, K., & Louis, K.S. (2008). How teachers perceive principal leadership. Educational Administration Quarterly, 44(4), 498-445.
• Yağmur, N. (2018). Maarif müfettişleri tarafından gerçekleştirilen ders denetimlerinin öğretmen performansındaki rolü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, M. C. (2009). Yapılandırmacı öğrenme paradigması ilkeleri açısından ilköğretim okullarında öğretimsel denetim uygulamalarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Yıldırım, İ., & Koçak, Ş. (2008). Eğitim denetiminde ilköğretim müfettişleri yetiştirilmesi ve sorunları. 12.02.2018 tarihinde http://www.cu.edu.tr/insanlar/kocaks/ adresinden alınmıştır.
• Yıldırım, N. (2012). Eğitim denetmeni ve Bakanlık denetmeni imajları üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 143-166.
• Yıldızlı, H. (2011). İlköğretim matematik öğretmenlerinin genel öğretmenlik davranışları açısından kendilerine yönelik yeterlik algıları (Ankara ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yılmaz, K. (2009). Okul müdürlerinin denetim görevi, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 19-35.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and methods (Third Edition). New Delhi: London.
• Yin, R. K. (2009). Case study research: Design and methods (Forth Edition). Thousand Oaks, CA: Sage
• Yurdakul, A., & Tok, T. N. (2017). Maarif müfettişlerinin görev alanlarına ilişkin görüşleri. Journal of Human Sciences, 14(4), 5008-5019.