Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Teknoloji Algılarının Çizdikleri Karikatürler Yoluyla İncelenmesi

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 232 - 258, 10.03.2014

Kevser Herdem Hacı Aygün Ayhan Çinici

Öz

Bu çalışmanın amacı 8. sınıf öğrencilerinin çizdikleri karikatürler yoluyla teknolojiye yönelik algılarını incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2 devlet okullarından seçilen 150 öğrenci oluşturmaktadır. Uygulama sonunda öğrencilerin çizdikleri karikatürler içerik analizine tabi tutulmuştur. Ayrıca 10 öğrenci ile de yarı yapılandırılmış görüşme düzenlenmiştir. Öğrencilerin çizdikleri karikatürlerde kişiselleştirmelere-analojilere başvurdukları ve sıklıkla günlük yaşamdan örnekler verdikleri görülmüştür. Karikatürlere yansıyan genel görüş teknolojinin yaşamı kolaylaştırdığı yönündedir. Bunun yanında bazı öğrencilerde teknolojinin toplumsal yaşamı olumsuz etkilediği görüşündedir. Aynı zamanda öğrenci karikatürlerinin cinsiyet, sosyo-ekonomik yapı ve sosyo-kültürel yapıdan etkilendiği de görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Fen ve teknoloji okuryazarlığı, karikatür tekniği, teknoloji algısı

Kaynakça

• Akdeniz, A.R. ve Atasoy, Ş. (2006). Kavram karikatürlerinin havaya fırlatılan topa etkiyen kuvvet konusundaki kavram yanılgılarını gidermeye etkisi. VII. Ulusal fen bilimleri ve matematik eğitimi kongresi bildirileri, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara, Türkiye.
• Afacan, Ö. (2008). İlköğretim öğrencilerinin Fen-Teknoloji- Toplum-Çevre (FTTÇ) algılama düzeyleri ve bilimsel tutumlarının tespiti (Kırşehir İli Örneği). Yayınlanmamış Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aksan, D. (1999). Anlam bilim. Engin Yayınları, Ankara.
• Aydın, F. (2011). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin teknolojiye yönelik düşüncelerinin çizimle belirlenmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 27-29 April, Antalya, Turkey.
• Bahar, M., Ozel, M., Prokop, P. & Usak. M. (2008). Science student teachers’ ideas of the heart. Journal of Baltic Science Education, 7(2), 78–85.
• Balım, A.G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. İlköğretim Online,7(1), 188-202.
• Balım, A.G., İnel, D. ve Evrekli, E. (2011). Fen öğretiminde kavram karikatürleri ve zihin haritalarının birlikte kullanımının etkileri üzerine bir araştırma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (NEFMED), 5(2), 58-85.
• Batur, Z, ve Uygun, K. (2012). İki neslin bir kavram algısı: teknoloji. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 74-88.
• Beşli, Z. (2007). Teknoloji ve toplum: Ortaöğretim öğrencilerinde Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. ve etkileri.
• Birgin, O., Coker, B. & Catlioğlu, H. (2010). Investigation of first year pre-service teachers’ computer and internet uses in terms of gender. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1588–1592.
• Boll, M. (1997). Matematik tarihi. Çev., Bülent Gözkan. İstanbul: İletişim.
• Boyacıoğlu, N. ve Kaplan, Ö.A. (2013). Çocuk karikatürlerinde maddenin tanecikli yapısı. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 156-175.
• Chin, C. & Teou, L. (2009). Using concept cartoons in formative argumentation. Education, 31(10), 1307-1332. scaffolding Journal Science International of
• Cinici, A. (2013). From caterpillar to butterfly: a window for looking into students’ ideas about life cycle and life forms of insects. Journal of Biological Education, 47(2), 84-95.
• Çepni, S. (2010). Fen ve teknoloji öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dabell, J. (2004). The Maths coordinator’s file- using concept cartoons. London: PFP Publishing.
• Ekici, F., Ekici, E., & Aydın, F. (2007). Utility of concept cartoons in diagnosing and overcoming misconceptions related to photosynthesis. International of Journal of Environmental & Science Education, 2(4), 111-124.
• Ersoy, A. ve Türkan, B. (2009). İlköğretim öğrencilerinin resimlerinde internet algısı. İlköğretim Online, 8(1),57-73.
• Ersoy, F. A ve Türkan, B (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlere yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 35(156), 96-109.
• Erdoğan, A. ve Özsevgeç, L.C. (2012). Kavram karikatürlerinin öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkisi: Sera etkisi ve küresel ısınma örneği. Turkish Journal of Education, 1(2), 1-13.
• Hayran, Z. (2010). Çok uyaranlı eğitim ortamlarının öğrencilerin kavram gelişimine etkisi. Eğitim ve Bilim, 35(158), 128-142.
• İnam, A. (2001). Şöyle buyur, teknoloji. Cumhuriyet Bilim Teknik,737.
• İnel, D., Balım, A.G. ve Evrekli, E. (2009). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (NEFMED), 3(1), 1-16.
• Kabakçı, I. ve Odabaşı, F. (2004). Teknolojiyi kullanmak ve teknogerçekçi olabilmek. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No: 1601, 4/1.
• Kabapınar, F. (2005). Yapılandırmacı öğrenme sürecine katkıları açısından fen derslerinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak kavram karikatürleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(1), 135-146.
• Keogh, B. & Naylor, S. (1997). Starting points for science. Sandbach: Millgate House.
• Keogh, B. & Naylor, S. (1999). Concept cartoons, teaching and learning in science: An evaluation. International Journal of Science Education, 21(4), 431-446.
• Kirmani, M.H., Davis, M.H. & Kalyanpur, M. (2009). Young children surfing: Gender differences in computer use. Dimensions of Early Childhood, 37(2), 16-23.
• Kurt, A.A., Coklar, A.N., Kilicer, K. & Yildirim, Y., (2008). Evaluation of the skills of K-12 students regarding the national educational technology standards for students (NETS*S) in Turkey. Turkish Online Journal of Educational Technology, 7(3), 9-15.
• Lester, S (1999). An introduction to phenomenological research. Taunton UK, Stan Lester developments. Retrieved from www.sld.demon.co.uk/resmethy.pdf, accessed 13 August 2014.
• Liu, X. (2009). Beyond science literacy: Science and the public. International Journal of Environmental & Science Education. 4(3),301-311.
• MEB, Talim Terbiye Kurul Başkanlığı, (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi Öğretim Programı. 13 Ağustos 2014 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari /icerik/72 adresinden ulaşılmıştır.
• MEB, Talim Terbiye Kurul Başkanlığı, (2013). İlköğretim kurumları (ilkokul ve ortaokul) fen bilimleri dersi Öğretim Programları. 13 Ağustos 2014 tarihinde http://ttkb.meb. gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72 ulaşılmıştır. adresinden
• Mawson, B. (2010). Children’s developing understanding of technology. International Journal of Technology and Design Education, 20(1), 1-13
• Özyılmaz Akamca, G. & Hamurcu, H. (2009). Analojiler, kavram karikatürleri ve Tahmin-Gözlem-Açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitimi. E- Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1186- 1206.
• Özdemir, O. (2010). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen okuryazarlığının durumu. Türk Fen eğitimi Dergisi, 7(3), 42-56.
• Seligmann, E.R. (2007). Reaching students through synectics: A creative solution. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Colorado: University of Northern.
• Shaw, G. & Marlow, N., (1999). The role of student learning styles, gender, attitudes and perceptions on information and communication technology assisted learning. Computers & Education, 33, 223-234.
• Şendurur, P., Şendurur, E., Mutlu, N. & Başer,V., (2012). Perceptıons of students about technology integratıon. e- Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 591-598
• Şenel, A. ve Gençoğlu, S. (2003). Küreselleşen dünyada teknoloji eğitimi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(12), 45-65
• Topuz, F. G., Gençer, S., Bacanak A. ve Karamustafaoğlu O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulayabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2(1), 240- 261.
• Uluğ, F. (2003). İlköğretimde teknoloji eğitimi. MEB Yayınları, http://yayim.meb.gov.tr/yayimlar/146/ulug.htm (15.05.2013).
• Uğurel, I. ve Moralı, S. (2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı. Milli Eğitim Dergisi, 170, 32-47.