YUNAN SANATINDA KARIŞIK YARATIKLAR VE KÖKENLERİ IŞIĞINDA, DOĞU SANATLARI İLE BATI SANATLARI ARASINDAKİ ETKİLEŞİMLER / THE INTERACTIONS ACROSS WESTERN AND EASTERN ARTS UNDER THE LIGHT OF MIXED CREATURES IN GREEK ART AND THEIR ROOTS

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 15, 21.12.2016

Akın Temür

Öz

Günümüz Avrupa merkezli teoriler medeniyetin kökenlerini sürekli Yunan
sanatına bağlarlar. Nerde iyi ve güzel bir şey varsa Yunanistan’dan çıkmış,
nerde kötü bir şey varsa Doğu’dan çıkmıştır. Sürekli Doğu sanatlarını (Ön Asya,
Mısır, Anadolu, Mezopotamya) aşağılayıcı bir tutum içerisinde olmuşlardır.
Yapılan yeni araştırmalar sayesinde biraz olsun bu kökleşmiş yargı kırılmaya
çalışılmaktadır. Ancak bu konuda yapılan araştırmalar yetersiz olduğu gibi,
yapılan çalışmalarda belli çevreler tarafından hasıraltı edilmektedir. Doğu
insanını barbar gören bir anlayış elbette kökenlerini sürekli olarak Yunan
kültüründe aramış diğer kültürleri adeta yok saymıştır. Oysaki Yunan kültüründe
görülen birçok şey Doğu kültürlerinden alınmış ve kendilerine mal edilmiştir.
Sanatlar arası etkileşim elbette olması kaçınılmazdır ve olmalıdır da, ancak
bunları alıp kendine aitmiş gibi sunmak başlı başına insanlığa ihanettir. Bu
çalışma ise Yunan sanatında görülen karışık yaratıklar ışığında Doğu sanatları
ile Batı sanatları arasındaki etkileşimi, bunların kökenlerini ve izlenebilen
gelişimlerini ortaya koyabilmektir.

Abstract: Today’s western European
centred theories link invariably the roots of civilizations to Greek Art.
Wherever something good, it derives from Greece and where bad it comes from the
East. This has led to disdain towards the Eastern Arts (Front Asia, Egypt,
Anatolia and Mesopotamia). Thanks to recent studies, however, this well-rooted
condescension is being diminished. Nevertheless besides the dearth of these
studies there is also an effort by certain circles to pigeonhole the existing
ones. This understanding that has despises Eastern people as barbaric has tried
to find its roots in Greek culture. Ironically enough, many things that
appeared in Greek Art had been borrowed from its Eastern correspondents and
appropriated. Interaction across arts is inevitable and needed; however,
appropriation of borrowings is a betrayal to humanity. This study will expound
the interaction across Greek Art and Eastern Arts, their roots and their
traceable developments under the light of mixed creatures in Greek Art. 

Anahtar Kelimeler

Yunan, Sanat, Mitoloji, Yaratık, Greek, Art, Mythology, Creatur, Interaction

Kaynakça

• Akurgal, E. 1961. Die Kunst der Hethiter, München.
• Akurgal, E. 1995. Hatti ve Hitit Uygarlıkları, İzmir.
• Akurgal, M. 1997. Korint Seramiği: M.Ö. 750-550, İstanbul.
• Amiet, P. 1977. Die Kunst des Alten Orient, Wien
• Aruz, J. - Benzel, K. - Evans, M. Beyond Babylon 2009. Art, Trade, and Diplomacy in the Seond Millennium B.C., New York.
• Baines, J. - Malek, J. 1986. Eski Mısır, Çev.: Z. Aruoba-O. Aruoba, İstanbul.
• Besig, H. 1937. Gorgo und Gorgoneion. In der Archaischen Griechischen Kunst, Berlin. Bisi, A.M. 1965. “Il Grifone”, Studi Semitici, 13, 1-275.
• Bittel, K. 1976. Die Hethiter Die Kunst Anatoliens vom Ende des 3. Bis zum anfang des 1. Jahrtausend vor Christus, München.
• Black, J.- Green, 2003. A. Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia, London.
• Boardman, J. - Griffin, J. - Murray, O. 1988. Greece and the Hellenistic Word, Oxford.