Türkiye Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonlarının Uçucu Yağ Bileşenleri

Yıl 2015, Cilt: 25 Sayı: 1, 1 - 16, 30.06.2015

Ünal Karık Fatih Çiçek Mehmet Tutar Fırat Ayas

Öz

Bu çalışma Türkiye defne (Laurus nobilis L.) populasyonlarının uçucu yağ bileşenlerini
belirlemek amacı ile 2013-2014 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada
Türkiye florasında yayılış gösteren doğal defne populasyonları kullanılmıştır.
Akdeniz, Ege, Karadeniz ve Marmara Bölgelerinde toplam 100 ayrı noktadan yaprak
örneklemesi yapılmıştır. Toplanan yaprak örnekleri kurutularak su distilasyonu
ile uçucu yağları çıkarılmış ve uçucu yağ oranları belirlenmiştir. Kuru
yapraklarda uçucu yağ oranı %0,4-4,5 arasında değişim göstermiştir. Elde edilen
uçucu yağlar GC/MS ile analiz edilerek kimyasal içerikleri ortaya konulmuştur.
Uçucu yağlarda örneklere göre 22-25 adet bileşen tanımlanmıştır. Ana
bileşenlerin 1,8-cineole ve α-Terpinyl acetate olduğu, 1,8-cineole oranının %36,93-66,90 α-Terpinyl acetate
oranının %4,09-22,22 arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Defne, Laurus nobilis L., populasyon, yaprak, uçucu yağ

Kaynakça

• Anonim. 1985. TSE (Türk Standartları Enstitüsü) Defne Yaprağı, Laurel, Türk Standartları, TS 1017, UDK 664.59, Ankara.
• Anonim. 1992. Temel Britanica. Ana Yayıncılık, Cilt: 5, 100s.
• Anonim. 1995. İşletme ve Pazarlama Dairesi Başkanlığı; Orman Tali Ürünlerinin Üretim ve Satış Esasları, Orman Genel Müdürlüğü, Tebliğ no: 283, Ankara.
• Anonim. 2004. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Türkiye Ormanlarında Odun Dışı Ürünler, Ankara.
• Anonymus. 2010. European Pharmacopoeia 7th ed.; European Directorate for the Quality of Medicines & Health Care (EDQM): Strasbourg, France, 2010, p.1231.
• Anşin, R., ve Z. C. Özkan. 1997. Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta), Odunsu Taksonlar, KTÜ basımevi, GY no:167, Fy no:19, 244-245s. Trabzon.
• Ayanoğlu, F., A. Mert, A. Kaya ve E. Köse. 2010. Hatay Yöresinde Doğal Olarak Yetişen Defne (Laurus nobilis L.) Bitkisinin Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi ve Seleksiyonu, Tübitak Proje No: 108O878, 268s, Hatay.
• Baydar, H. 2009. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Bilmi ve Teknolojisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No. 51, 234-235s, Isparta.
• Baytop, T. 1984. Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi. İ.Ü. Eczacılık Fakültesi Yayınları No:40, İstanbul, 520s.
• Baytop, T. 1999. Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi. Nobel Tıp Kitapevleri Ltd Şti 2. baskı s.194-195.
• Baytöre, F. 2014. Yalova İlinde Farklı Yüksekliklerde Doğal Olarak Yetişen Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonlarında Bazı Morfolojik ve Kalite Özellikleri ile Ontogenetik Varyabilitenin Belirlenmesi. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, 105 s. Tekirdağ.
• Boza, A. 2011. Karaburun Çeşme ve Dilek Yarımadası’nda Bulunan Doğal Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonları Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, 132s. İzmir.
• Can, P., S. N. Balay, İ. M. Özçankaya, C. Bucak ve E. Göre. 2006. Batı Anadolu Bölgesi’nde Defne (Laurus nobilis L.)’nin Fungal Hastalık Etmenleri ve Zararlı Böceklerinin Belirlenmesi, Teknik Bülten No:34, 1-2 s, İzmir.
• Ceylan, A. ve N. Özay. 1990. Defne Yaprakların (Folia lauri)'da ontogenetiksel kalite araştırması, E.Ü.Z.F. Dergisi, 27: (3) 71-77.
• Driver, C., and G. Arroy. 2001. Contributions of Jeffrey Harborne and coworkers to the study of anthocyanins. Phytochemistry, 56: 229-236.
• Davis, P. H. 1982. Flora of Turkey, Vol. 7, Edinburg Universty Pres, 947p., Edinburg.
• Derwich, E. Z. Benziane, and A. Boukir. 2009. Chemical composition and antibacterial activity of leaves essential oil of Laurus nobilis L. from Morocco Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3:(4) 3818-3824.
• Duke, J. A. 1987. CRC Handbook of Medicinal Herbs, CRC Pres inc., 677p., Florida, U.S.A
• Duke, J. A. 1997. The green pharmacy: New discoveries in herbal remedies for common diseases and conditions from the world's foremost authority on healing herbs. New York, NY: Rodale Press. 501s USA.
• Duke, J. A. P. A. K. Duke, L. Judith, and J. L. Du.Cellie. 2008. Duke’s Handbook of Medicinal Plants of the Bible CRC press s. 237-240, USA.
• Düzenli, A. ve D. Karaömerlioğlu. 2012. Türkiyede Defne ve Defnecilik Orman ve Su İşleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü ISBN:978-605-4610-10-5, s. 5-8, Ankara.
• Erden, Ü. 2005. Akdeniz Defnesi’nde (Laurus nobilis L.) Mevsimsel Varyabilite ve Optimal Kurutma Yöntemlerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD 57s. Adana.
• Fiorini, C. I. Fouraste, J. M. B. David, and M. Bessiere. 1997. Composition of the flower, leaf and stem essential oils from Laurus nobilis L. Flavour and Fragrance Journal, 12: 91-93.
• Gültekin, İ. 1997. Defne Yapraklarının (Folia Lauri)’da Ontogenetik ve Morfogenetik Varyabilite. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi 68 s. İzmir.
• Hammer, K. A. C. F. Carson, and T. V. Rley. 1999. Antimicrobial activity of essential oils and other plant extracts. Journal of Applied Microbiology, 86: 985-990.
• Karadeniz, H. 2001. Hatay Bölgesi Defne Yaprağı ve Meyvesi Uçucu Yağının Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Ana Bilim Dalı, 98 s. Antakya.
• Karaoğul, E., M. Ertaş, E. Altuntaş ve M. H. Alma. 2012. Karadeniz ve Akdeniz Bölgesinde yetişen defne (Laurus nobilis L)’nin kimyasal içeriği. KSÜ Mühendislik Bilimleri Dergisi, Özel Sayı I. Ulusal Akdeniz Orman ve Çevre Sempozyumu, 74 s. Kahramanmaraş.
• Karık, Ü., F. Çiçek, E. Oğur ve M. Tutar. 2015. Türkiye Defne (Laurus nobilis L.) Populasyonlarının Kalite Özellikleri. XI. Tarla Bitkileri Kongresi Sunulu Bildiri, Çanakkale.
• Kevseroğlu, K. C. Çırak, and G. Özyazıcı. 2003. A study on ontogenetic and diurnal variability (Laurus nobilis L.) leaves. Turkish Journal of Field Crops, 8: 29-33.
• Kılıç, A. 2002. Defne (Laurus nobilis L.) Uçucu Yağında Koku Kalitesini Belirleyen Bileşikler. Doktora Tezi, Zonguldak Kara Elmas Üniversitesi Fen Bilimleri Ensitütüsü, 221 s. Zonguldak.
• Kovacevic, N. N., M. D. Simic, and M. S. Ristic. 2007. Essential oil of Laurus nobilis L. from Montenegro. Chemistry of Natural Compounds, 43:(4) 408-411.
• Longo, L., and G. Vasapollo. 2005. Anthocyanins from bay (Laurus nobilis L.) berries. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 53: 8063-8067.
• Marzouki, H. A, Elaissi, A. Khaldi, S. Bouzid, D. Falconieri, B. Marongiu, A. Piras, and S. Porcedda. 2009. Seasonal and geographical variation of Laurus nobilis L. essential oil from Tunisia. The Open Natural Products Journal, 1: 86-91.
• Mohammadreza, V. R. 2009a. Chemical composition and larvicidal activity of the essential oil of Laurus nobilis L. from Iranian. Journal of Pharmaceutical Sciences Winter, 5: (1) 47-50.
• Mohammadreza, V. R. 2009b. Variation in the essential oil composition of Laurus nobilis L. of different growth stages cultivated in İran. Journal of Basic and Applied Sciences, 5: (1) 33-36.
• Özcan, M., and J.C. Chalchat. 2005. Effect of different locations on the chemical composition of essential oils of laurel (Laurus nobilis L.) leaves growing wild in Turkey. Journal of Medicinal Food. 8: (3) 408-411.
• Özek, T. 2012. Distillation parameters for pilot plant production of Laurus nobilis L. essential oil. Rec. Nat. Prod. 6: (2) 135-143.
• Özer, S. 1987. Ülkemizdeki Bazı Önemli Orman Tali Ürünlerinin Teşhis ve Tanıtım Kılavuzu. Orman Genel Müdürlüğü Yayını. Yayın No: 659, Seri No: 18, Ankara.
• Özhatay, N. M. Koyuncu, S. Atay ve A. Byfield. 1997. Türkiye’nin Doğal Tıbbi Bitkilerinin Ticareti Hakkında Bir Çalışma. Doğal Hayatı Koruma Derneği, ISBN:975-96081-97, 121 s, İstanbul.
• Pala, B., E. Bayram, A. O. Sarı ve M. Tutar. 2011. Defne (Laurus nobilis L.) üzerinde bazı agroteknik çalışmalar. IX. Türkiye Tarla Bitkileri Kongresi, 12-15 Eylül 2011 Bursa. Cilt II Endüstri Bitkileri ve Biyoteknoloji, s. 1203-1208.
• Sangun, M. K. E. Aydın, M. Timur, H. Karadeniz, and M. Çalışkan. 2007. Comparison of chemical composition of the essential oil of Laurus nobilis L. leaves and fruits from different regions of Hatay. Journal of Environmental Biology 28: (4) 731-733.
• Sarı, A. O. M. Tutar, B. Oğuz, A. Bilgiç ve Y. Aksu. 2010. Defne (Laurus nobilis L.)'nin Kültüre Alınma Olanaklarının Araştırılması. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Proje Sonuç Raporu, 15s.
• Seçmen, Ö. Y. Gemici, E. Leblebici, G. Görk ve L. Bekat 1995. Tohumlu Bitkiler Sistematiği, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No. 116, 241 s, İzmir.
• Sivrikaya, F. U. Karahalil, S. Keleş ve R. Kırış. 2006. Bazı Odun Dışı Orman Ürünlerinin (Reçine, Defne, Sığla) Amenajman Planlama Felsefesi Açısından Değerlendirilmesi, 1.Uluslararası Odun Dışı Orman Ürünleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Trabzon, s. 413-424.
• Şafak, İ. ve T. Okan. 2004. Kekik, defne ve çam fıstığının üretimi ve pazarlaması, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü DOA Dergisi, 10: 101-129.
• Temel, S. 2012. Defnenin değerlendirme olanakları konusunda yüz yüze görüşme. 26.02.2012, Yalova. Yalçın, H. M. Anık, M. A. Sanda, and A. Çakır. 2007. Gas chromotography/mass spectrometry analysis of Laurus nobilis L. essential oil composition of Northern Cyprus. Journal of Medicinal Food, 10: (4) 715-719.
• Yazıcı, H. 2002. Batı Karadeniz Bölgesinde Yetişen Defne (Laurus nobilis L.) Yaprak ve Meyvelerinden Faydalanma İmkanlarının Araştırılması. Doktora Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Zonguldak. 309s.
• Zeybek, N. ve U. Zeybek. 1994. Farmasötik Botanik. Ege Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Yayınları, Yayın No: 2, Bornova / İzmir.