The History and Cultural Origins of Güce Name

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 85 - 91, 03.02.2019

Mevlüt Kaya

Öz

The place names are important informations which are referable to
clarification for history of the places on several status. A lot of the origins
of Turkish place names are known wrongly in the country sides of Anatolia and
ongoing of these mistakes creates a range of obstructs in explaining the
historical realities. In Anatolia, which let immigrants from distant regions
throughout the ages, a significant number of place names from ancient times
have been altered or reinterpreted in the course of the Turkish invasions that
began in the 11th century. Today, Turkish place names which migrated from Asia
to Anatolia and The Balkans are changed with some political concerns or are
subject to diversion in terms of meaning, form and origin. In the face of this
situation, it is necessary to investigate the Turkish place names with the help
of scientific disciplines and to show the academic results. In this work, the
research of the origin of Güce name which is a county of Giresun pursuant to
related sources is a result of this necessity.    

Anahtar Kelimeler

Güce, Tirebolu, Giresun, Place Names

Güce Adının Tarihi ve Kültürel Kökenleri

Öz

Yer
adları, çeşitli statülerdeki yerlerin geçmişini aydınlatmada başvurulabilecek
önemli verilerdir. Anadolu kırsallarındaki çoğu Türkçe yer adının kökeni yanlış
bilinmekte, bu yanlışlıkların sürdürülmesi, tarihsel gerçekliklerin
açıklanmasında bir dizi engel teşkil etmektedir. Çağlar boyunca uzak
bölgelerden göç alan Anadolu’da, eski dönemlerden kalma yer adlarının önemli
bir kısmı, 11. yüzyılda başlayan Türk akınları sürecinde değiştirilmiş veya
yeniden yorumlanmıştır. Asya’dan Anadolu’ya ve Balkanlara kadar taşınmış olan
Türkçe yer adları da bugün çeşitli politik kaygılarla değiştirilmekte veya
anlam, biçim, köken bakımından saptırılmaya maruz kalmaktadır. Bu durum
karşısında Türkçe yer adlarının bilimsel disiplinler yardımıyla araştırılarak
akademik sonuçların ortaya konulması gerekmektedir. Çalışmada, ilgili kaynaklar
çerçevesinde Giresun ilinin Güce ilçesinin ad kökeninin incelenmesi bu
gerekliliğin bir sonucudur.

Anahtar Kelimeler

Güce, Yer Adları, Tirebolu, Giresun

Kaynakça

• Acaroğlu, M. T. (2006). Balkanlarda Türkçe Yer Adları Kılavuzu. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
• Ahmet Refik (1299). Lügât-ı Tarihiyye-I. İstanbul: Mahmutbey Matbaası.
• Ahmet Vefik (1293). Lehçe-i Osmanî-2. İstanbul: Matbuat-ı Amire.
• Akbayar, N. (2001). Osmanlı Yer Adları Sözlüğü. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Ali Cevad (1313). Memalik-i Osmaniye’nin Coğrafya Lügâtı. İstanbul: Mahmutbey Matbaası.
• Başyiğit, B. (2017). 1955 Kozlu doğumlu, İlkokul Mezunu, Muhtar (Kişisel görüşme: 11.09.2017).
• Bıjışkyan, P. M. (1969). Karadeniz Kıyıları Tarih ve Coğrafyası. (çev. Hrand D. Andreasyan). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Bilgin, M. (2000). Doğu Karadeniz Tarih Kültür İnsan. Trabzon: Serander Yayınları.
• Bostan, M. H. (2002). 15.-16. Asırlarda Trabzon Sancağında Sosyal ve İktisadi Hayat. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Bostan, M. H. (2007). XV-XVII. Yüzyıllarda Espiye’nin Sosyal ve İktisadi Tarihi. Tarihi, Kültürel Özellikleri ve Gelenekleriyle Espiye Sempozyumu (24 Haziran 2006), İstanbul: Espiye Belediyesi Yayınları, 21-61.
• Clavijo, R. G. D. (1993). Anadolu, Orta Asya ve Timur. (çev. Ö. Rıza Doğrul). İstanbul: Ses Yayınları.
• Çamoluk Kaymakamlığı (2017). Gücer Köyü, (Erişim: 08.10.2017), http://www.camoluk.gov.tr/gucer-koyu
• Çolakel, C. (2017). (Doğum yılı ve tahsilini gizlemiştir), Çamoluk doğumlu, Muhtar (Kişisel görüşme: 05.09.2017).
• Emecen, F. M. (2007). Doğu Karadeniz Kıyılarında İskân ve Şehirleşme: Espiye Kasabasının Ortaya Çıkışı. Tarihi, Kültürel Özellikleri ve Gelenekleriyle Espiye Sempozyumu (24 Haziran 2006), İstanbul: Espiye Belediyesi Yayınları, 1-20.
• Emecen, F., & Yüksel, A. (2015). Görele Kazası Nüfus Defteri (1835). Trabzon: Serander Yayınları.
• Emiroğlu, M. (1984). Bolu Yöresi Yer Adları. Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri (11-13 Eylül 1984), Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 181-200.
• Erdoğru, M. A. (2006). Beyşehir Sancağı. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
• Eren, H. (1989). Yer Adlarımızın Dili. TDAY Belleten 1965, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 155-165.
• Fatsa, M. (2005). XV. Ve XVI. Yüzyılda Giresun Kırsalının İdari ve Sosyal Tarihi. Giresun: Giresun Belediyesi Yayınları.
• Fatsa, M. (2010). 15. ve 16. Yüzyıllarda Giresun. Ankara: Giresun İl Özel İdaresi Yayınları.
• Giresun Valiliği (1998). Cumhuriyetimizin 75. Yılında Giresun. Ankara: Giresun Valiliği Yayınları.
• Goloğlu, M. (2000). Trabzon Tarihi. Trabzon: Serander Yayınları.
• Halaçoğlu, Y. (2009). Anadolu’da Aşiretler Cemaatler Oymaklar IV. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İmer, Z. (2005). Miladi Dönem Öncesi Orta Asya’da İpek. Bilig, 32, 1-32.
• Kafesoğlu, İ. (1998). Türk Milli Kültürü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Kara, İ. (2010). Giresun Üzerine. İstanbul: Karahan Matbaacılık.
• Kaşgarlı Mahmut (2005). Divan-ı Lügati’t-Türk. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Köy Köy Türkiye (2003). Köy Köy Türkiye Yol Atlası. İstanbul: Map Medya Yayınları.
• Kufacı, A. (2016). Giresun İli Güce Yöresi Araştırmaları. Trabzon: Sonhaber Yayınları.
• Lezina, L. N., & Supreanskaya, A. V. (2009). Bütün Türk Halkları. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Mostras, C. (2012). Osmanlı İmparatorluğu Coğrafyası Sözlüğü. (çev. Ömer Öztürk). İstanbul: Yaba Yayınları.
• Osmanlı Yer Adları-1 (2013). Rumeli Eyaleti (1530-1556). Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Osmanlı Yer Adları-2 (2013). Anadolu, Karaman Rum, Diyarbakır, Arap ve Zülkadriye Eyaletleri (1514-1550). Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Öztürk, Ö. (2005). Karadeniz Ansiklopedik Sözlük-I. İstanbul: Heyamola Yayınları.
• Roux, J. P. (2006). Orta Asya Tarih ve Uygarlık. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Sakin, O. (2006). Anadolu’da Türkmenler ve Yörükler. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
• Saltık, V. (2016). Çepniler ve Güvenç Abdal Ocağı. Ankara: Kuloğlu Matbaacılık.
• Sezen, T. (2006). Osmanlı Yer Adları. Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Sümer, F. (1992). Tirebolu Tarihi. İstanbul: Tirebolu Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yayınları.
• Sümer, F. (1999). Oğuzlar. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Şemseddin Sami (1317). Kamus-ı Türkî. İstanbul: İkdam Matbaası.
• T.C. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü (1968). Köylerimiz. Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• T.C. İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü (1976). Türkiye Mülki İdare Bölümleri 1976. Ankara: Güneş Matbaacılık.
• TDK (1993). Derleme Sözlüğü VI. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tekir, S. (2016). Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Rus İşgal Bölgelerinden Yapılan Göçler. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 16(32), 43-65.
• Toparlı, R. (1993). Kıpçak Türkçesi Sözlüğü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Tuna, H. (2017). 1969 Mihalıçcık doğumlu, Lise mezunu, muhtar (Kişisel görüşme: 15.09.2017).
• Tunçel, H. (2000). Türkiye’de İsmi Değişen Köyler. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 23-24.
• Turan, O. (2004). Selçuklular Zamanında Türkiye. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Uğur, A. (1991). Türkmen ve Avşarlarda Ad Verme veya Adlandırma Adetleri. Türk Dünyası Tarih Dergisi, 55, 13-15.
• Umar, B. (1993). Türkiye’deki Tarihsel Adlar. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Yediyıldız, B. (1998). Türkiye’de Yer Adı Verme Usulleri. Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri (11-13 Eylül 1984). Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, 21-41.
• Yüksel, A. (2003). Giresun Tarihi Yazıları. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Yüksel, A. (2008). Tirebolu Kazası Nikâh Kayıtları. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Yüksel, A. (2013). Tirebolu Kazası Nüfus Defteri. İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• Zachariadou, E. A. (2015). Trabzon’da Kuman Adları. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 8, 45-48.