Metaphor Perceptions of Pre-Service Turkish Language Teachers towards "Speed Reading" Skills

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 71 - 84, 03.02.2019

Ömer Kemiksiz

https://doi.org/10.18506/anemon.410178

Öz

This study aims to determine the perceptions of pre-service Turkish
language teachers towards their speed reading skills through metaphors. The
study was carried out with 176 pre-service teachers at Bartın University,
Faculty of Education, Department of Turkish Language Education in Fall semester
of 2017-2018 academic year. Of the qualitative research designs, phenomenology
was used in the study and the data were collected through the forms prepared by
the researcher. In the process of data collection, the pre-service teachers
were asked to fill the gaps in phrases such as "Speed reading is like
..........., because ……….." The obtained data were analyzed with content
analysis. At the end of the analysis of the data, it was found that the
pre-service Turkish language teachers produced a total of 161 valid metaphors,
122 of which were different. According to the analysis made by taking into
account the justification of these metaphors, 10 conceptual categories were
formed for the metaphors produced by the participants.   

Anahtar Kelimeler

Reading Skill, Speed Reading, Metaphor, Perception, Teacher Candidates

Türkçe Öğretmeni Adaylarının “Hızlı Okuma” Becerisine Yönelik Metafor Algıları

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının
hızlı okuma becerisine yönelik algılarını metaforlar yoluyla tespit etmektir.
Çalışma 2017-2018 eğitim öğretim yılı güz döneminde Bartın Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören 176 öğretmen adayı ile
gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilimin kullanıldığı
araştırmanın verileri, araştırmacı tarafından oluşturulan formlarla
toplanmıştır. Veri toplama sürecinde öğretmen adaylarından bu formlarda yazılı
olan “Hızlı okuma ………. gibidir, çünkü ……….” ifadesindeki boşlukları
doldurmaları istenmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi ile
çözümlenmiştir. Verilerin analizi neticesinde Türkçe öğretmeni adaylarının
hızlı okuma becerisine yönelik 122 farklı olmak üzere toplam 161 adet geçerli
metafor ürettikleri ortaya çıkmıştır. Elde edilen bu metaforların gerekçelendirme
yönleri dikkate alınarak yapılan analizler sonucu, öğretmen adaylarının
oluşturdukları metaforlar 10 kavramsal kategori altında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okuma becerisi, hızlı okuma, metafor, algı

Kaynakça

• Akkaya, A. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin konuşma kavramına ilişkin algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 1-9.
• Akturan, U., & Esen, A. (2008). Fenomenoloji. Türker Baş ve Ulun Akturan (Ed.), Nitel araştırma yöntemleri içinde (ss. 83‐98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Arat, M., & Turgut, T. (2011). F1 hızlı okuma. İstanbul: Nesil Yayınları.
• Arıcı, A. F. (2012). Okuma eğitimi. Ankara: Pegem Yayınları.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
• Aydeş, S. S., & Akın, U. (2016). Okul yöneticilerinin öğretmenlere yönelik metaforik algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(3), 20-39.
• Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin “çevre” kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 26, 25-44.
• Aykaç, N., & Çelik, Ö. (2014). Öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının eğitim programına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 39(173), 328-340.
• Azizoğlu, N. İ., & Okur, A. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının ekrandan okumaya yönelik metaforik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 1-21.
• Baki, Y., & Karakuş, N. (2017). Öğretmen adaylarının yazmaya ilişkin algıları ve yazma sürecinde karşılaştıkları güçlükler: RTEÜ örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 573-593.
• Başaran, M. (2014). 4. sınıf seviyesinde ekrandan ve kâğıttan okumanın okuduğunu anlama, okuma hızı ve metne karşı geliştirilen tutum üzerindeki etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 248-268.
• Batur, Z., Gülveren, H., & Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
• Bektaş, M., Okur, A., & Karadağ, B. (2014). İlkokul ve ortaokul son sınıf öğrencilerinde metaforik algı olarak kitap. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 28(2),154-168.
• Biçer, N., & Alan, Y. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının genel öz yeterlikleri üzerindeki etkisi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 100-116.
• Bozan, A. (2012). Hızlı okuma eğitiminin 10. sınıf öğrencilerinin okuma hızlarına ve anlama düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi.
• Bozpolat, E. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, 10(11), 313-340.
• Calp, M. (2010). Özel eğitim alanı olarak Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Cerit, Y. (2008). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 3(147), 3-13.
• Coşkun, E. (2002). Lise 2. sınıf öğrencilerinin sessiz okuma hızları ve okuduğunu anlama düzeyleri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Coşkun, M. (2010). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (zihinsel imgeleri). Turkish Studies, 5(3), 919-940.
• Çelikten, M. (2006). Kültür ve öğretmen metaforları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(21), 269-283.
• Çiftçibaşı, M. C. (2013). Hızlı okuma teknikleri eğitiminin müzik eğitiminde deşifre becerisine etkisi. Doktora Tezi. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Dedebali, N. C. (2008). Hızlı okuma tekniğinin sekizinci sınıf öğrencilerinin okuma hızlarına ve okuduğunu anlama düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
• Döğüşgen, M. M. (2017). Çocuklar için anlayarak hızlı okuma teknikleri. İstanbul: Ekinoks Yayınevi.
• Dündar, H., & Karaca, E. T. (2013). Formasyon öğrencilerinin pedagojik formasyon programına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34.
• Ekici, G. (2016). Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metafor analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 615-636.
• Ekiz, D., & Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin “öğretmen” kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 439-458.
• Eraslan, L. (2011). Sosyolojik metaforlar. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-22.
• Erdoğan, T., & Erdoğan, Ö. (2013). A metaphor analysis of the fifth grade students’ perceptions about writing. Asia-Pacific Education Researcher, 22(4), 347–355.
• Geçit, Y., & Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Gündüz, O., & Şimşek, T. (2011). Anlama teknikleri-1: Uygulamalı okuma eğitimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Güneş, F. (2009). Hızlı okuma ve anlamı yapılandırma. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
• Kaçar, K. (2015). Hızlı okuma eğitiminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerine ve okumaya ilişkin tutumlarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
• Karakuş, N., & Baki, Y. (2014). Türkçe öğretmeni adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 2(3), 74-87.
• Karakuş, N., & Kozçetin, K. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma kavramına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 387-404.
• Karatay, H. (2014). Okuma eğitimi: Kuram ve uygulama. Ankara: Pegem Yayınları.
• Kayalan, M. (2000). Etkili ve hızlı okuma. İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Keskin, H. K., & Akyol, H. (2014). Yapılandırılmış okuma yönteminin okuma hızı, doğru okuma ve sesli okuma prozodisi üzerindeki etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 107-119.
• Keskin, T. (2015). Hızlı okuma. İstanbul: AZ Kitap.
• Koç, E. S. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 47-72.
• Koçak, B., Çermik, F., Polat, S., & Şahin, N. (2016). Öğretmen adaylarının kitap okuma tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 395-411.
• Komisyon (2014). Pedagojik formasyon için öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kondu, C. (2010). Hızlı okuma. İstanbul: Akis Kitap.
• Köksal, Ç., Erginer, E., & Baloğlu, M. (2016). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuma ve yazmaya yükledikleri anlamlar: Bir metafor analizi çalışması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11(1), 133-156.
• Köksal, O., & Atalay, B. (2016). Öğretim ilke ve yöntemleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Kurudayıoğlu, M., & Çelik, G. (2013). Türkçe öğretmeni adaylarının okumaya ve okuma eğitimine ilişkin özyeterlik algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4), 109-138.
• Lüle-Mert, E. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 357-372.
• Maviş, A. (2011). Anlayarak hızlı okuma ve öğrenme teknikleri. İstanbul: Yediveren Yayınları.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Modell, A. H. (2009). Metaphor-the bridge between feelings and knowledge. Psychoanalytic Inquiry, 29 (1), 6-11.
• Müldür, M., & Çevik, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin yazma becerisine ilişkin algıları: Bir metafor analizi çalışması. SDU International Journal of Educational Studies, 4(2), 54-70.
• Palmquist, R. A. (2001). Cognitive style and users metaphors for the exploratory study. Journal of Academic Librarianship, 27 (1), 24-32.
• Pilav, S., & Elkatmış, M. (2013). Öğretmen adaylarının Türkçe kavramına ilişkin metaforları. Turkish Studies, 8(3), 1207-1220.
• Ruşen, M. (2016). Hızlı okuma. İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Saban, A. (2008). İlköğretim I. kademe öğretmen ve öğrencilerinin bilgi kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. İlköğretim Online, 7(2), 421-455.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saracaloğlu, A., Dedebali, N. C., & Karasakaloğlu, N. (2011). Sekizinci sınıf öğrencilerinin sessiz okuma hızları ve okuduğunu anlama düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 177-193.
• Soysal, T. (2015). Hızlı okuma tekniklerinin beşinci sınıf öğrencilerinin okuma hızlarına ve anlama düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Sterenberg, G. (2008). Investigating teachers’ images of mathematics. Journal of Mathematics Teacher Education, 11, 89–105.
• Susar-Kırmızı, F., & Çelik, D. (2015). İlkokul öğrencilerinin ilkokuma yazma öğrenme sürecine ilişkin metafor algıları. Turkish Studies, 10(10), 793-816.
• Şahin, A. (2016). İlkokul öğrencilerinin bitişik eğik ve dik temel harfler ile yazılmış metinleri okuma hızlarının karşılaştırılması. Turkish Studies, 11(3), 2081-2094.
• Şahin, Ç. (2010). Verilerin analizi. Remzi Y. Kıncal (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde, (ss. 181-217). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şahin, Y. (2011). Okuma eğitimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Taşdemir, M. (2013). Kuramdan uygulamaya öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Edge Akademi.
• Taşgın, A., & Köse, E. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının hedef ve değerlendirme kavramlarına ilişkin metaforları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 116-130.
• Tiryaki, E. N., & Demir, A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerisine yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13-33, 18-27.
• Topçuoğlu-Ünal, F., & Tekin, M. T. (2013). Eleştirel yazmaya ilişkin Türkçe öğretmeni adaylarının metaforik algıları. Turkish Studies, 8(13), 1595-1606.
• Tunalı, M. (2010). Anlayarak hızlı okuma ve öğrenme. İstanbul: Yakamoz Yayınları.
• Ulusoy, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe ve öğrenme alanları ile ilgili metaforları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, 1-18.
• Ün-Açıkgöz, K. (2007). Aktif öğrenme. İzmir: Biliş Özel Eğitim Danışmanlık Yayınları.
• Ünal, F. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının “oyun” kavramına ilişkin metaforik algıları. Route Educational and Social Science Journal, 4(5), 407-426.
• Ünalan, Ş. (2006). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Wardani, S. (2014). Using speed reading and extensive reading activities to ımprove students’ reading fluency. Jurnal Pendidikan Humaniora, 2(3), 219-227.
• Woollard, J. (2005). The implications of the pedagogic metaphor for teacher education in computing. Technology, Pedagogy and Education, 14(2), 189-204.
• Yalçın, A., Erdoğan-Çeltik, S., & Altınok, Ş. (2017). Hukuk fakültesi öğrencilerinin hızlı okuma becerilerinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 100-114.
• Yalçın, M., & Erginer, A. (2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi, 1(2), 229-256.
• Yalçın, M., Aydoğdu-Özoğlu, E., & Dönmez, A. (2016). Öğretim elemanlarının araştırma görevlisi kavramına ilişkin metaforik algıları. Eğitim ve Bilim, 41(185), 19-32.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127-138.