KARİZMATİK BİR OTORİTE OLARAK RAHİPLERİN DİNSEL GELENEKLERDEKİ YERİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 315 - 328, 30.01.2019

Fatih Eroğlan

Öz

Kadim zamanlardan günümüze kadar rahiplerden
oluşan din adamları sınıfı pek çok dinsel gelenekte hem karizmatik hem de
kutsal şahsiyetler olarak görülmüştür. Onlar, tanrının gözetimindeki birer
temsilci ve tanrının önemli hizmetkârları olarak algılanmışlardır. Bu anlamda
kendilerine yüklenen misyon ile kutsal hiyerarşinin önemli bir tarafını temsil
etmişlerdir. Önemli bir din adamı sınıfı olarak rahipler, toplum nezdindeki
itibarlarını ve kutsal derecelerini, değişik merhalelerden geçerek ve sıra dışı
çabalar harcayarak elde etmişlerdir. Bu deneyimler sayesinde tanrının lütfuna
eriştikleri düşünülmüştür. Kutsal hiyerarşideki pek çok dini şahsiyetten sonra
gelmelerine rağmen, toplum üzerinde bıraktıkları etki ile oldukça önemli bir
işlev elde etmiştir. Bu yönleri göz önüne alındığında pek çok dinde tanrı ile
insanlar arasındaki bağı tesis eden ve ikisi arasındaki ilişkiyi düzenleyen bir
misyonu da üstlenmişlerdir. Halk nezdindeki bu konumları, kurumsal anlamda da
siyasi ve sosyal bir nüfuz elde etmelerini sağlamıştır. Rahipler tarih boyunca
elde ettikleri bu konumlarıyla gerek din üzerinde gerekse toplum üzerinde gözle
görülür farklar yaratmıştır. Onlar yüklendikleri misyon ile geleneğin muhafızı
olmuştur. Tanrısal düzenin yeryüzündeki izdüşümü olarak algılandığı toplumlarda
onlar bu kutsal düzenin bekçileri olarak görülmüşlerdir.

Bu çalışmada karizmatik bir otorite olarak
rahiplerin dinsel geleneklerdeki yerine değinilmiş ve Dinler Tarihinin mukayeseli
tarih yöntemi ekseninde irdelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Karizma, Rahipler, Din Adamı, Kutsal Şahsiyet, misyon

Kaynakça

• Alp, Kafiye Özlem, (2013). “Sanatın Temsili Ve Postmodern Sanatta Temsil”, Art-E, 6(12), 40-61.
• Aumann, Jordan, (1985). Christian Spirituality in the Catholic Tradition, Wipf and Stock Publishers, Eugene.
• Bayley, Jonathan, (1862). Twelve discourses on the Essays and reviews, printed by, Hodson and Son, London.
• Besnard, M. A., Clement, O. & Mehl, Roger. (1983). Hıristiyan İlahiyatı (Çev.: Mehmet Aydın), An Basımevi, Konya.
• Bonewitz, Ronald, (2000). Maya Mitolojisi (Çev.: Canan Eyi), Gün Yayıncılık, İstanbul.
• Bornstein, Daniel E. (2010). Medieval Christianity, Fortress Press, MinneaPolis.
• Cox, James L. (2004). Kutsalı İfade Etmek (Çev.: Fuat Aydın), İz Yayıncılık, İstanbul.
• Crosby, Everett Uberto, (2013). The King’s Bishops, Palgrave Macmillan, New York.
• Çoban, Bekir Zakir, (2009). Papalık, İnsan Yayınları, İstanbul.
• Dabaşi, İsmail, İslam’da Otorite. İstanbul: İnsan Yayınlan, 1995.
• Eliade, Mircea, (1987). The Encyclopedia of Religionş, Vol. 11, Macmillan Publishing Company, New York.
• Eliade, Mircea, (2000). Kutsal ve Dindışı (Çev.: M. Ali Kılıçbay), Gece Yayınları, Ankara.
• Eusebius, (2010). Kilise Tarihi (Çev.: Furkan Akderin), Chivi Yazıları Yayınevi, İstanbul.
• Fedwick, Paul J. (1979). The Church and the Charisma of Leadership in Basil of Caesarea, Wipf and Stock Publishers, Eugene.
• Goodrich, N. L. (1989). Priestesses, Moffa Press, New York.
• Gündüz, Şinasi, (1998). Din ve İnanç Sözlüğü, Vadi Yayınlan, Konya.
• Holmes, Steve, Rae, Murray, Hall, Lindsey, (2010). Christian Doctrine, Scm Press, London.
• Işık, Halim, (2006). Papalık Tarihi, Ozan Yayıncılık, İstanbul.
• Johnston, William M. (2000). Encyclopedia of Monasticism, Routledge, New York.
• Kehrer, Günter; Weber, Marx. & Geertz, Clifford, (1998). Din Sosyolojisi (Der.: M. Emin Köktaş, Yasin Aktay, Çev. M. Emin Köktaş, Abdullah Topçuoğlu, Yasin Aktay, Mevlüde Ayyıldızoğlu), Vadi Yayınları, 2.b. Konya.
• Kızılçelik, Sezgin, (1994). Sosyoloji Teorileri 1, 2.b. Emre Yayıncılık, Konya.
• Küçük, Mehmet Alparslan, (2016). “İkonografiden İnanca ‘İsa Mesih’in Dirilişi/Paskalya’ Süreci”, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2016, 230-274.
• Malinowski, Bronislaw, (2000). Büyü, Bilim ve Din (Çev.: Saadet Özkal), Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
• Mathisen, Ralph, (1993). Roman Aristocrats in Barbarian Gaul, university of Texas Press, Austin. Mensching, Gustav, (1994). Dini Sosyoloji (Çev.: Mehmet Aydın), Tekin Yayınları, Konya.
• Rieff, Philip, (2007). Charisma: The Gift of Grace, and How It Has Been Taken Away from Us, Pantheon Books, New York.
• Sauneron, Serge, (2000). The Priests of Ancient Egypt, Cornell University Press, New York.
• Sharpe, Eric J. (2000). Dinler Tarihinde 50 Anahtar Kavram (Çev.: Ahmet Güç), Arasta Yayınları, Bursa.
• Subaşı, Necdet, (2003). Öteki Türkiye'de Din ve Modernleşme, Vadi Yayınlan, Ankara.
• Sümer, Necati (2016), “Cahiliye Araplarında Falcılık”, Milel ve Nihal, 13(1), 134-157.
• Sümer, Necati (2018), “Mitolojik ve Dinsel Bir Yükseliş Simgesi Olarak Merdiven”, Cahiliye Araplarında Falcılık, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(1), 257-269.
• Sullivan, Francis Aloysius, (2011). From Apostles to Bishops: The Development of the Episcopacy in the Early Church, The Newman Press, New Jersey.
• Şarkavi, Cemalettin, (2012). Kilise Ve Yedi Sakrament, Ocak Yayınları, İstanbul.
• Wach, Joachim, (1995). Din Sosyolojisi (Çev.: Ünver Günay), İfav Yayınlan, İstanbul.