THE RELATION OF PRESS FREEDOM-NATIONAL SECURITY IN TURKEY: AN EXAMINATION IN THE LIGHT OF THE EXAMPLES OF GERMANY, FRANCE, USA AND ECHR

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 23 - 41, 25.03.2019

Fatih Kırışık Samed Kurban Abdulkadir Pekel

Öz

The relationship between the freedom of the press
and the national security is one of the topics discussed today. In particular, what’s
been happening in Turkey in recent years has led to the questioning of the
relationship between press freedom and national security. However, discussions
about how this relationship has not ended. These reasons are also important to
determine and examine the relevant regulations in the national legislation in
terms of constitutional and legal aspects. In doing so, it is of great
importance to follow a comparative method to examine national legislation. At
this point, Germany, France and US approach on freedom of the press-national  security relationship was examined, and then, the
case law of European Court of Human Rights which is of great importance for
Turkey was covered. Finally, in the light of relevant judicial decisions and
legislation, some critical issues which have been on the agenda in recent years
regarding the relationship between press freedom and national security have
been examined. In this context, broadcasting bans, confiscation, distribution
and sales bans and press freedom issues related to national secrets were
examined.

Anahtar Kelimeler

Press Freedom, National Security, Official Secret, ECtHR, Publication Bans

TÜRKĠYE’DE BASIN ÖZGÜRLÜĞÜ-DEVLET GÜVENLĠĞĠ ĠLĠġKĠSĠ: ALMANYA, FRANSA, ABD VE AĠHM ÖRNEKLERĠ IġIĞINDA BĠR ĠNCELEME

Öz

Basın özgürlüğü ile devlet güvenliği ilişkisi günümüzün tartışılan
konularından biridir. Özellikle Türkiye'de son dönemlerde yaşanılan olaylar
basın özgürlüğü-devlet güvenliği ilişkisinin sorgulanmasına yol açmıştır. Ancak
bu ilişkinin nasıl olması gerektiği konusunda tartışmalar son bulmamıştır. Bu
sebepler ulusal mevzuatta anayasal ve yasal açıdan konuyla ilgili
düzenlemelerin tespiti ve incelenmesi de önem taşımaktadır. Bu yapılırken
karşılaştırmalı bir yöntem izlemek, ulusal mevzuatın incelenmesi bakımından
büyük önem taşımaktadır. Bu noktada, Almanya, Fransa ve ABD’nin basın
özgürlüğü-devlet güvenliği ilişkisini nasıl düzenlediği incelenmiş, daha sonra
ise, Türkiye açısından kararları büyük önem ifade eden Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesi kararlarına yer verilmiştir. Son olarak da ilgili yargı kararları ve
mevzuat ışığında, basın özgürlüğ-devlet güvenliği ilişkisi bakımından son
yıllarda gündemde olan kritik bazı meseleler incelenmiştir. Bu bağlamda Yayın
yasakları, el koyma, dağıtım ve satış yasakları ile devlet sırlarına ilişkin
basın özgürlüğü meseleleri incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Basın Özgürlüğü, Devlet Güvenliği, Devlet Sırrı, AİHM, YAYIN YASAKLARI

Kaynakça

• A. Kitap, Makale ve Diğer Belgeler
• 29 Temmuz 1881 tarihli “Basın Özgürlüğü Kanunu” (Loidu 29 juillet 1881 sur la liberté de la presse). https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT00 0006070722&dateTexte=20110904 (29.09.2018).
• ABD Anayasası, http://www.adaletbiz.com/images/dosyalarim/abd_anayasasi.pdf (03.10.2018).
• Açıkgöz, Ali Nevzat, (2005). Gerekçeli – Karşılaştırmalı ve Açıklamalı Yeni Türk Ceza Kanunu. http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/makale/187.doc (11.09.2018)
• “Ankara katliamında ‘her türlü’ yayın yasak”, Hürriyet, 15.10.2015 http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ankara-katliaminda-her-turlu-yayin-yasak-30314293 (08.09.2018).
• Arslan, Zühtü. ABD Yüksek Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü.http://www.libertedownload.com/ldt/ifade-hurriyeti/abd-yuksek-mahkemesi-karalarinda-ifade-ozgurlugu.pdf (03.10.2018).
• Atabay, Mithat. (2015). Aydınlanma Çağı ve Avrupa. Ankara: Nobel
• Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası. (2012). Çev.: Prof. Dr. ChristianRumpf ve Dr. Gökçe Uzar, Berlin: Alman Federal Meclisi
• Fransa Anayasa Konseyi Kararı, Karar No: 2012-647 DC, Tarih: 28.02.2012 (CODICES Veri Tabanı)
• Fransa Anayasa Konseyi Kararı, Karar No: 2017-682 QPC, Tarih: 15.12.2017 (CODICES Veri Tabanı)
• Fransa Anayasası. http://www.adaletbiz.com/images/dosyalarim/FRANSA_ANAYA SASI.pdf (03.10.2018).
• Hazar, Zeynep (2013). Basın Özgürlüğü ve Ulusal Güvenlik. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. XVII:1-2, ss. 1525-1548.
• “İşte Erdoğan’ın yok dediği silahlar”, Cumhuriyet, 29.05.2015 http://www.gazetemanset.com/cumhuriyet-gazetesi/29-mayis-2015 (11.09.2018).
• “Jandarma ‘var’ dedi”, Cumhuriyet, 12.06.2015, http://www.gazetemanset.com/cumh uriyet-gazetesi/12-haziran-2015 (11.09.2018).
• Karaarslan, Abdulkadir. (2014). İfade Özgürlüğü Bağlamında Terör Propagandasının Yasaklanması Sorunu.Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi. 4, ss. 311-349.
• Karabeyoğlu, Hamdi Ünal. Gerekçeli Türk Ceza Kanunu. http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/makale/130.doc (11.09.2018).
• Korkmaz, Ömer. (2014). Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü ve Sınırları. Ankara: Yetkin
• Salihpaşaoğlu, Yaşar. (2007). Türkiye’de Basın Özgürlüğü. Ankara: Seçkin
• Yenisey, Feridun ve Plagemann, Gottfried. (2015). Alman Ceza Kanunu. İstanbul: Beta
• B. Mahkeme Kararları
• i. AİHM
• AnimalDefenders International v. The United Kingdom, 48876/08, 22/04/2013
• Dmitriyevskiy v. Russia, 42168/06, 03/11/2017
• Fatih Taş v. Turkey (No. 2), 6813/09, 10/10/2017
• Belge v. Turkey, 50171/09, 06/12/2016
• Magyar Helsinki Bizottság v. Hungary, 18030/11, 08/11/2016
• Görmüş andtheothers v. Turkey, 49085/07, 19/01/2016
• Dilipak v. Turkey, 29680/05, 15/09/2015
• Delfi AS v. Estonia, [GC] 64569/09, 16/06/2015
• Von Hannover v. Germany (No. 2), 40660/08, 60641/08, 07/02/2012
• Steel and Morris, 68416/01, 15/02/2005
• Hertel v. Switzerland, 25/08/1998
• Handyside v. The United Kingdom, 5493/72, 07/12/1976
• Mouvementraëliensuisse v. Switzerland [GC], 16354/06, 13/07/2012
• ii. Diğer
• Anayasa Mahkemesi Kararı, Abdullah Öcalan Başvurusu, Başvuru Numarası: 2013/409, Karar Tarihi: 25.06.2014
• Anayasa Mahkemesi Kararı, Erdem Gül ve Can Dündar Başvurusu, Başvuru Numarası: 2015/18567, Karar Tarihi: 25/2/2016
• Anayasa Mahkemesi Kararı, Esas Sayısı: 2011/44, Karar Sayısı: 2012/99, Karar Günü: 21.6.2012, R.G. Tarih-Sayı: 13.03.2013-28586
• T.C. Körfez Sulh Ceza Hakimliğinin Yayın Yasağı Kararı. (2018) https://www.rtuk.gov.tr/mahkeme-yayin-yasaklari/5320/5650/tc-korfez-sulh-ceza-hakimliginin-yayin-yasagi-karari.html (08.09.2018).
• Yargıtay Kararı, 16. Ceza Dairesi, 2016/6690 Esas, 2018/604 Karar, Tarih: 08.03.2018.