ÇİN’İN VAHŞİ YÜZÜ: DOĞU TÜRKİSTAN ZULMÜ VE ULUSLARARASI TOPLUMUN SORUMLULUKLARI

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 4, 572 - 584, 30.04.2019

Gül Seda Acet İnce

Öz

Tarih boyunca dünyanın birçok
bölgesinde zulümler, soykırımlar yaşanagelmiştir. “Ermeni zulmü”, “Yunan
mezalimi”, “Sırp katliamları” uzun yıllar insanların hunharca öldürülmeleriyle
sonuçlanmış ve dünya tarihinde birer kara leke olarak yer etmiştir. Günümüzde
ise hala bunlara benzer katliamlar yaşanmaktadır. Yaklaşık 70 yıldır devam eden
Çin’in Doğu Türkistan zulmü ise bunların en acı örneklerinden birini teşkil
etmektedir. Uygur Türklerinin yaşadığı, Orta Asya’nın tam da ortasında bulunan,
önemli kömür ve petrol kaynaklarını barındıran ve de Çin’in Batıya açılan çıkış
kapısı olan bu alanda uzun yıllardır Çin mezalimi yaşanmaktadır. Çinliler
tarafından bölge halklarının dinlerini yaşamaları, dillerini kullanmaları ve
kültürlerini yaşatmaları engellenmektedir. Aslında Çin hükümetinin baskısı
altında tutulan Doğu Türkistan’da esas amacın bölgeyi Müslüman Uygur
Türklerinden arındırmak, onları yok etmek olduğu açıktır.

İnsan Hakları İzleme Örgütü
tarafından 2013’te yayımlanan rapora göre, Çin’in bölgede yaygın bir
ayrımcılık, dini faaliyetlere yönelik baskı ve artan bir kültürel ve etnik
sindirme politikası uyguladığı ifade edilmiştir. Ancak Çin’in Birleşmiş
Milletler Güvenlik Konseyindeki (BMGK) konumu, uluslararası politikadaki
ekonomik ve siyasi gücü bu bölgede yaşanan zulümlerin görmezlikten gelinmesine
sebep olmaktadır. Bu yaşanan zulümlerin bitirilmesi başta uluslararası örgütler
olmak üzere uluslararası toplumun tamamının asli görevidir. Türkiye tarafından
birçok uluslararası mecrada konu gündeme getirilmeye çalışılsa da bu çabalar
yeterli olamamıştır. Bu bağlamda başta İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) olmak
üzere bütün İslam dünyası üzerine düşen görevi biran önce hatırlamalı ve yerine
getirmelidir, aksi takdirde sahipsiz görülen Doğu Türkistan’lı soydaş ve
dindaşlarımızın yaşadığı zulüm artarak devam edecektir, bölgedeki son Müslüman
Türk ölene kadar...

Doğu Türkistanda ki Çin zulmünün
şiddetini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmanın bir diğer amacı da
uluslararası toplumun üzerinde düşen sorumluluğu yerine getirme noktasındaki
eksikliklerini ifade etmektedir. Ayrıca yaşanan acıların biran önce son bulması
için yapılması gerekenleri belirtmek de çalışmanın diğer bir amacıdır.

Anahtar Kelimeler

Doğu Türkistan, Soykırım

Kaynakça

• “Çin İşkencesinde Doğu Türkistan”, http://www.vatanbir.org/dergi/26/cin-iskencesinde-dogu-turkistan (Erişim Tarihi: 01.04.2019).2010 Doğu Türkistan İnsan Hakları Raporu”, MAZLUMDER Dış İlişkiler Komitesi, http://mazlumder.org/tr/main/yayinlar/yurt-ici-raporlar/3/mazlumderden-dogu-turkistan-insan-haklari-rap/625. (Erişim Tarihi: 01.04.2019).Ahmetbeyoğlu, A. (2011). “Orta Asya Satrancında Doğu Türkistan’ın Önemi” Türk Yurdu Dergisi, Yıl 100, No. 287.Akçam, M. (2017). Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri: Unutulan Akrabalık, https://www.stratejikortak.com/2017/01/uygur-turkleri.html. (Erişim Tarihi: 05.04.2019).Alimcan, İ. (2010). Türkistan Sorunu, http://www.gokbayrak.com/dergi-sayfalari/970. Arıkan, M. “Çin Zulmü Doğu Türkistan’ı Acıma- sızca Eziyor”, http://www.gokbayrak.com/haberler/kizilcin-zulmu-dogu-turkistani-acimasizca-eziyor. (Erişim Tarihi: 05.04.2019).Avcı, E. (2018). “Doğu Türkistan Sorunu,” Bilge Adamlar Stratejik Araştırma Merkezi, BİLGESAM Analiz, Doğu Asya ve Pasifik No. 1391.Balçık, E. (2015). “Şiddet ve İnsan Hakları: Suriye Örneği”, Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 17 (3): 97-117.Bedirhan, Y. (1999) “Türk Tarihinde İpek Yolu Hakimiyeti ve Çin’in Türkistan’ı İlk İstila Projesi”, Sayı. 4: 237- 256, http://dergisosyalbil.selcuk.edu.tr/susbed/article/view/968. (Erişim Tarihi: 05.04.2019).Bhattacharya, A. (2003). “Conceptualising Uyghur Separatism in Chinese Nationalism”, Strategic Analysis,27 (3) http://www.idsa.in/system/files/strategicanalysis_abhattacharya_0903.pdf&a=bi&pagenumber=1&w=100 (Erişim Tarihi: 06.04.2019).Birleşmiş Milletler Genel Konsey 1950 Tarihli 377 Sayılı Karar (G/RES/377), http://www.un.org/en/sc/repertoire/otherdocs/GAres377A(v). (Erişim Tarihi: 06.04.2019).Birleşmiş Milletler Genel Kurul 1948 Tarihli 260/3 Sayılı Karar, (A/RES/3/260), http://www.un-documents.net/a3r260.htm . (Erişim Tarihi: 06.04.2019).Birleşmiş Milletler Genel Kurul 2005 Tarihli 60/1 Nolu karar A/RES/60/1 http://www.un.org/womenwatch/ods/A-RES-60-1-E.pdf (Erişim Tarihi: 06.04.2019).Buchanan, A. (2003)“Reforming the International Law of Humanitarian Intervention”, (Ed. J.L. Holzgrefe ve Robert O. Keohane), Humanitarian Intervention: Ethical, Legal, and Political Dilemmas, New York: Cambridge University Press.Butler, S. (2015). “Separating Protection from Politics: The UN Security Council, the 2011 Ivorian Political Crisis and the Legality of Regime Change”, Journal of Conflict & Security Law, 20(2).Castets, R. (2003), “The Uyghurs in Xinjiang – The Malaise Grows”, China perpectives, http://chinaperspectives.revues.org/648?&id=648. (Erişim Tarihi: 06.04.2019).China: No One is Safe: Amnesty International Briefing, https://www.amnesty.org/en/documents/asa17/002/1996/en/.(Erişim Tarihi: 06.04.2019).Conventional on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide, 1948, (A/RES/3/260),https://treaties.un.org/doc/publication/unts/volume%2078/volume-78-i-1021-english.pdf (Erişim Tarihi: 06.04.2019).Çalışkan, A. O. (2005). “Siyasette Liberalleşme Yok: Doğu Türkistan Sorunu”, (Ed. Fatma Sel Turhan), Küresel Güçler, İstanbul: Küre Yayınları.Çobanoğlu, S. (2019). “Avrasya, Çin ve Doğu Türkistan”, TASAM, Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi, http://www.tasam.org/tr-TR/Icerik/51338/avrasya_cin_ve_dogu_turkistan. (Erişim Tarihi: 07.04.2019).Değer, K.& Keskin, M. (2012). “Çin’in Doğu Türkistan Politikası ve Azınlık Hakları Bağlamında Hak İhlalleri”, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 1(2): 11-29.Doğu Türkistan’da Yaşanan Olayların Sebebi ve Sonuçları, http://turksam.org/dogu-turkistan-da-yasanan-olaylarin-sebebi-ve-sonuclari. (Erişim Tarihi: 07.04.2019).Erdoğan, B. (1999). “ABD’nin Orta Asya Siyaseti”, (Ed. Mim Kemal Öke), Orta Asya Türk Cumhuriyetleri, İstanbul: Alfa Yayınları.Hayit, B. (1975). “Turkestan Zwiirschen Russland und China”, Çev: Abdulkadir Sadak, İstanbul: Otağ Yayınevi.İşcan, İ. H. (2002). “Küresel Değişimin Getirdiği Yeni Stratejilerle Enerji Güvenliği Sorunu ve Türkiye”, Avrasya Etüdleri, No. 22.Kanat, K. B. (2013). “Uygurlarda Umutsuzluk ve Rejime Karşı Yabancılaşma Var”, Gökbayrak Dergisi, 20 (113): 15–20.Kulebi, A. (2018). İhmal edilmiş seçenek: Türk Avrasyacılığı. http://savunmavestrateji.blogcu.com/ihmal-edilmis-secenek-turk-avrasyaciligi-ali-kulebi/478945. (Erişim Tarihi: 07.04.2019).Öksüz, E. (1998). “Konuşma”, (Ed. Yücel Hacaloğlu), İçinde, Doğu Türkistan'da Çin'in Sömürge Politikası, Ankara: Türk Yurdu Yayınları.Özder, A. (2013). “Avrasya Kavramı ve Önemi”, İstanbul Üniversitesi, Avrasya Enstitüsü Avrasya İncelemeleri Dergisi (AVİD), 2(2): 65-88.Öztürk, G. A. (2013). “Uluslararası Çatışma Bölgeleri: Doğu Türkistan ve İnsan Hakları İhlalleri” Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 1(1): 29-67 http://cicr.org.tr/dergi/index.php/bacad,1(1) (Erişim Tarihi: 08.04.2019).People’s Republic of China-Gross Violations of Human Rights in the Xinjiang Uighur Autonomus Region”, http://www.amnesty.org. (Erişim Tarihi: 08.04.2019).Sayın, Y. & Koçak, G. (2017) “Müslüman Dünyanın Bir Sorun Alanı Olarak Doğu Türkistan Meselesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin İzlediği Politikalar”, Journal of Ottoman Civilization Studies, 3(4): 10-24.Stobdan, P. (1998). “China’s Central Asia Dilemma”, Strategic Analysis, 22 (3): 399-408.Szadziewski, H. (2013). “Doğu Türkistan’daki Uygurlara Uygulanan Dini Baskı”, Gökbayrak Dergisi, 20 (111).Şen, F. (2009). “Uluslararası Tepkiler Açısından Şincan Uygur Sorunu”, Ortadoğu Analiz, 1(9): 107–115.Tanay, Y. (2014). “Doğu Türkistan’ın Demografik Yapısı ve Çin’in Gizlediği Gerçekler” http://www.oncevatan.com.tr/dogu-turkistanin-demografik-yapisi-ve-cinin-gizledigi-gercekler-makale,32047.html (Erişim Tarihi: 08.04.2019).Tanay, Y. (2016). “Doğu Türkistan Asla Çin Toprağı Değildir.” http://www.uyghurcongress.org/tr/?p=12793 (Erişim Tarihi: 08.04.2019).Uluslararası Af Örgütü. (2004). “Çin Halk Cumhuriyeti: Uygurlar Çin’in “Terörle Savaş” Adına Uyguladığı Baskıdan Kaçıyor”Uygurlara "Çin işkencesi": Doğu Türkistan'da neler oluyor? https://tr.euronews.com/2019/01/05/uygurlara-cin-iskencesi-dogu-turkistan-da-neler-oluyor. (Erişim Tarihi: 08.04.2019).