Marx'ın Düşünce Konsepti

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 5, 126 - 137, 31.05.2019

Leman Sinem Topcuoğlu

Öz

Marx açısından yapılabilecek en önemli katkı, onun ideoloji anlayışının bir açıklaması olacaktır. İdeolojinin kesin bir tanımı yoktur. Marx’ın ideolojiyi ele alması maalesef belirsiz, gerilimli ve dağınıktır ve bu da yorumlama işini zorlaştırır. İdeoloji teriminin önemi, Marx’ın düşünce sisteminin tümüyle olan karmaşık bağlantıları ile ilişkilidir. İdeoloji teorisinin yeniden inşası, ideolojiyle doğrudan ilgili metinlerin değerlendirilmesini içerdiği gibi. ideolojiden çok az bahsedilen metinleri de içerir. Marx’ın ideolojisi düşüncesinde “kopuş” veya “evrim” veya “süreklilik” tartışması, “Marx’ın kim olduğu” ile ilgili politik bir seçimi yansıtır. Yani, Marx’ın fikirlerinin değerlendirilmesinin tatmin edici derecede nötr olamayacağı ve “Marx’ın kim olduğu” ile ilgili her çaba mutlak teorik bir pozisyonu kabul etmek anlamına gelecektir. Bu yazıda desteklenen argüman bir orta yol bulma çabası olup; Marx’ın düşüncesindeki inkar edilemez değişim ve gelişmenin kabulüne rağmen, keskin bir “kopuş” yerine “evrim” fikrini işaret edecektir.

Anahtar Kelimeler

Marx, İdeoloji, Hegel, Feuerbach, Bilinç ve Yanlış Bilinç

MARX’S CONCEPT OF IDEOLOGY

Öz

Most substantial contribution of Marx would be a clarification of his understanding of ideology. There is not a clear-cut definition of ideology. Marx’s treatment of ideology is unfortunately ambiguous, tense and scattered which makes the job of interpretation a tough one. The significance of the term ‘ideology’ is apparent with its complex connections to the whole system of Marx’s thought. Reconstruction of theory of ideology includes the evaluation of texts directly relevant to ideology as well as the ones that barely mention ideology. Discussion of a ‘break’ or ‘evolution’ or ‘continuity’ in Marx’s thought of ideology reflects a political choice about ‘who is Marx’. That is, it should be kept in mind that, evaluation of Marx’s ideas is not satisfactorily neutral and presentation of ‘who is Marx’ necessarily implies a theoretical position, including this very effort. The argument supported here will be one of ‘middle way’. Despite the undeniable change and improvement in Marx’s thought, it points an ‘evolution’ rather than a sharp ‘break’.

Anahtar Kelimeler

Marx, Ideology, Hegel, Feuerbach, Consciousness and False Consciousness

Kaynakça

• ALTHUSSER, L. (1990), For Marx, Verso, London. ALTHUSSER, L. (2006), İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İthaki Yayınları, İstanbul. BARRETT, M. (1991), The Politics of Truth. From Marx to Foucault, Polity Press, Cambridge. ÇELİK, N. B. (2005), İdeolojinin Soykütüğü 1: Marx ve İdeoloji, Bilim ve Sanat, Ankara. FINE, B. & Saad-Filho, A. (2004), Marx’s Capital, Pluto Press, London. EAGLETON, T. (1991), Ideology. An Introduction, Verso, London. EASTON, L. D. (1961), “Alienation and History in the Early Marx” in Philosophy and Phenomenological Research, 22:2, p. 193-205. HEGEL, G.W.F. (1967), The Phenomenology of Mind, translated by J. B. Baillie, Harper Torchbooks, New York. HILAV, S. (1997), Diyalektik Düşüncenin Tarihi, Sosyal Yayınlar, İstanbul. KELLY, G. A. (1966), “Notes on Hegel’s Lordship and Bondage” in Review of Metaphysics, 19:4, p. 780-802. KOLAKOVSKI, L. (1978), Main currents of Marxism: its rise, growth, and dissolution. Volume 1, Clarendon Press, Oxford. LARRAIN, J. (1980), The Concept of Ideology, Hutchinson, London. LARRAIN, J. (1984), Marxism and Ideology, Macmillan, London. MacGregor, D. (1998), Hegel and Marx after the Fall of Communism, University of Wales Press, Cardiff. MARDİN, Ş. (2004), İdeoloji, İletişim Yayınları, İstanbul. MARX, K. (1990), Capital. A Critique of Political Economy. Volume 1, Penguin Books, London. MARX, K. & Engels, F. (1998), The German Ideology, Prometheus Books, New York. MARX, K. (2007), Economic and Philosophic Manuscripts of 1844, Dover Publications, New York. MCLELLAN, D. (2000), Karl Marx. Selected Writings, Oxford University Press, Oxford. ÖZBEK, S. (2003), İdeoloji Kuramları, Bulut Yayınları, İstanbul. ROCKMORE, T. (1997), Cognition. An Introduction to Hegel’s Phenomenology of Spirit, University of California Press, Berkeley. SCHUMPETER, J. (1974), Capitalism, Socialism and Democracy, Unwin University Books, London. ÜŞÜR, S. S. (1997), İdeolojinin Serüveni. Yanlış Bilinç ve Hegemonyada Söyleme, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara. WILLIAMS, R. (1977), Marxism and Literature, Oxford University Press, Oxford. ZIZEK, S. (1992), The Sublime Object of Ideology, Verso, London.