KONAKLAMA HİZMETLERİNDE MALİYETE DAYALI FİYATLAMA VE FİYAT DEĞİŞİMİNİN BÖLÜM KARLILIĞINA ETKİLERİ

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 4, 215 - 240, 12.08.2010

İhsan Yıldıztekin

Öz

Fiyatlandırma sürecinde, faydalı bilgilerin temelini ürününhizmetin
maliyeti ve talebi oluşturur. Yöneticiler, optimal fiyatlama kararı
almak için maliyet muhasebesi bilgi sistemine başvururlar. İşletmenin
devamlılığı açısından fiyatların maliyeti karşılaması gereklidir. Farklı maliyet
sistemleri esas alınarak fiyat belirlenebilir. Marjinal maliyet ve marjinal gelir
hesaplanabilir. Değişken maliyet sistemi esas alınarak fiyatlandırma yapılması
oldukça yaygındır. Bu yöntemde elde edilen katkı payının hem sabit maliyetleri
hem de beklenen kârı karşılaması arzulanır. Hedef kârı belirleyen diğer önemli
husus ise belirlenen fiyatın ortaya çıkaracağı talep miktarının saptanmasıdır.
Farklı maliyet fonksiyonlarına göre fiyat farklılaştırılması sonucunda oluşacak
talebe göre bölüm kârlılıkları hesaplanabilecektir.
Bu çalışmanın amacı, kısmen bilinmeyen bir talep ortamında,
maliyet fonksiyonları esas alınarak, fiyatlandırma kararlarına rasyonel ve tutarlı
bir yaklaşım önermek için nasıl bir temel oluşturulabileceğini gösterebilmektir.
Bu amaç için karar verme kuralı fiyatlarda bir değişmenin sonucu olarak kârın
değişebileceği yönünde güçlü göstergeyi yönetime sağlayabilir. Belirli koşullar
altında farklılaştırılan fiyatlar, daha fazla kârlılık sağlayabilir. Doğru maliyet
bilgisi, işletmenin fiyatlama politikalarına rehber olur ve daha güçlü rekabet için
bir temel oluşturur. İşletme, ürün / hizmet fiyatlarında değişiklik yapmak
zorunda kaldığında, gereken talep esnekliğinin belirlenmesi hususundaki
belirsizlikleri azaltabilir. Yöneticiler, özellikle piyasa dalgalanmaları
bağlamında potansiyel fiyat değişmelerini değerlendirmek için talep esnekliği
ve maliyet analizi yapmalıdırlar. Esnek olmayan talep kalıpları ve yüksek
değişken maliyetlerle yaygın olarak karşılaşacak hizmet işletmelerinde,
sürdürülebilir fiyat stratejilerinde, fiyat indirim yapılıp, yapılamayacağının
araştırılmasında rasyonel yöntemler kullanmalıdırlar. Düşük talep ve yüksek
maliyetin olduğu endüstrilerde talep esnekliğini ve maliyet ilişkisini belirlemek,
karar alıcılara fiyatlama konusunda yardımcı olabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Konaklama işletmelerinin maliyet yapısı, talep esnekliği ve fiyatlama stratejileri

Kaynakça

• Abbey, J. (1983), Is discounting the answer to declining occupancies? International Journal of Hospitality Management 2 s.77-82 Cited By in Scopus.
• BOCUTOĞLU, Ersan, Metin Berber, Kenan Çelik, 1998 “İktisada Giriş” Derya Kitapevi, I. Baskı Trabzon,
• Bonoma, T.V , V.L. Crittenden and R.J. Dolan, (1988). “Can we have rigor and relevance
• in pricing research?. In: T.M. Devinney, Editor, Issues in Pricing”: Theory and Research,
• Lexington Books, Toronto
• Canina L. and S. Carvell, (2005),” Lodging demand for urban hotels in major metropolitan markets,” Journal of Hospitality & Tourism Research 29 (3)
• Dayoğlu, M.Ayhan, (2006) .”Rekabet ve Nash Dengesi”, www,dayoglu.com. 26 Eylül 2066
• Diamantopoulos, A. and B.P. Mathews, (1995). “Making pricing decisions:” a study of managerial practice, Chapman and Hall, London
• Dorward, N. (1987).”The Pricing Decision”: Economic Theory and Business Practice, Harper and Row, London
• Enz, C.A., Canina, L.,( 2006). “Why discounting still doesn’t work”: a hotel pricing update. Center Report; 6(2), Cornell University School of Hotel Administration, The Center for Hospitality Research, Ithaca. Fog, B. (1994) “Pricing in Theory and Practice, Handelshİjskolens forlag”, Copenhagen
• Hanks, R,D, R.G. Cross and R.P. Noland, (2002) “Discounting in the hotel industry: a new approach,” Cornell Hotel & Restaurant Administration Quarterly 43 (4), s. 94–104.
• Harris, P.J. (1992). Profit Planning, Buttersworth-Heinemann, Oxford
• Karadağ,I. and W.G. Kim, (2006) “Comparing market-segment-profitability analysis with department-profitability analysis as hotel marketing- decision tools, Cornell Hotel and Restaurant Administration Quarterly 47 (2) 155-173
• Karakaya, Mevlüt, 2004 “Maliyet Muhasebesi”, Gazi Kitapevi, I.Baskı Ankara.
• Karcıoğlu, Reşat, 2000 Stratejik Maliyet Yönetimi, Aktif Yayınevi, I.baskı, İstanbul
• Kimes, S.E. (2002), “A retrospective commentary on discounting in the hotel industry: a new approach,” Cornell Hotel & Restaurant Administration Quarterly 43 (4) s. 92–93.
• Krakhmal, V. (2006) “Customer profitability accounting in the context of hotels.” In: P.J. Harris and M. Mongiello, Editors, Accounting and Financial Management:Developments in the International Hospitality Industry, Elsevier- Butterworth-Heinemann, Oxford).
• Nash, J.F. (1975), “A note on cost–volume–profit analysis and price elasticity”, The Accounting Review 50 (2) s. 384–386.
• USAL, Alparslan, O.Avşar Kurgun, (2006) “Turizm işletmelerinde Maliyet Analizi” 3.baskı Detay yayıncılık Ankara
• Van der Rest I. Jean-Pierre . ve Peter J. Harris (2008) “ Optimal imperfect pricing decision-making: Modifying and applying Nash’s rule in a service sector context.” International Journal of Haspitality Management Volume 27, Issuse 2.
• Van der Rest,J.I. (2003), “Prijsverlaging geen Antwoord op Teruglopende Kamerbezetting”, Hospitality Management 12 (3) s. 8.
• Yükçü, Süleyman, 1999 ”Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi” cem offet I.baskı İzmir
• Young, H.Peyton,(1994) “Equity in Theory and Practice”Princeton, NJ.Princeton University Pres, NA cloth….ss.208-210 Walker, T. (1997), “ Calculating breaking point in the hotel pricing game”, Hotels 31 (11) s. 105.