ÖRGÜTLERDE “İZLENİM YÖNETİMİ DAVRANIŞI” ÜZERİNE KAVRAMSAL BİR İNCELEME

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 3, 53 - 83, 12.08.2010

Selen Doğan Selçuk Kılıç

Öz

İzlenim yönetimi, bir bireyin diğerlerinin kendisine ilişkin
izlenimlerini kontrol etme süreci olarak tanımlamaktadır. İzlenim yönetimi,
örgüt içerisinde elde edilen maddi ve sosyal faydaları artırmak, kişisel saygı
elde etmek ve herkesçe kabul edilmiş bir kimlik kazanmak için
kullanılmaktadır. İzlenim yönetimi taktiklerinin davranışlara yansıma şeklinde
kültür, algılanan eşitlik, kaynakların sınırlı olup olmaması, sosyo-politik
belirsizlik gibi faktörlerin etkisi bulunmaktadır. Çevresel ve bireysel faktörlerin
değişmesiyle, izlenim yönetimi davranışını uygularken kullanılan taktikler de
değişebilmekte, hatta aynı taktik farklı kültürlerde farklı şekillerde
uygulanabilmektedir. Bu çalışmada izlenim yönetimi modelleri, taktikleri ve
örgütlerde uygulanma şekillerine göre sınıflandırılması üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İzlenim Yönetimi, İzlenim Yönetimi Modelleri, İzlenim Yönetimi Taktikleri.

Kaynakça

• Andrews, Martha C. Ve Kacmar, K. Michele (2001), “Impression Management By Association: Construction And Validation Of A Scale”, Journal Of Vocational Behavior, 58(1):142-161.
• Avery, Derek R. Ve Mckay, Patrick F. (2006), “Target Practice: An Organizational Impression Management Approach To Attracting Minority And Female Job Applicants”, Personal Psychology, 59 (1):157-187.
• Barsness, Zoe I., Diekmann, Kristina A. Ve Seidel, Marc-David L. (2005), “Motivation And Opportunity: The Role Of Remote Work, Demographic Dissimilarity, And Social Network Centrality In Impression Management”, Academy Of Management Journal, 48(3):401–419.
• Basım, Nejat H. Ve Tatar, İlker (2008), “İzlenim Yönetimi”, (Der.), Çağdaş Yönetim Ve Örgütsel Başarım (Ed: M. Şerif Şimşek Ve Adnan Çelik), Eğitim Kitabevi, Konya, 65-102.
• Basım, Nejat H., Tatar, İlker Ve Şahin, Nesrin H. (2006), “Çalışma Yaşamında İzlenim Yönetimi: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması”, Türk Psikoloji Yazıları, 9(18):1-17.
• Bolino, Mark C. Ve Turnley, William H. (1999), “Measuring Impression Management In Organizations: A Scale Development Based On The Jones And Pittman Taxonomy”, Organizational Research Methods, 2(2):187-206.
• Bolino, Mark C. Ve Turnley, William H. (2003), “Counternormative Impression Management, Likeability, And Performance Ratings: The Use Of Intimidation In Organizational Setting”, Journal Of Organizational Behavior, 24(2):237-250.
• Bolino, Mark C., Varela, José A., Bande, Belén Ve Turnley, William H. (2006), “The Impact Of Impression Management Tactics On Supervisor Ratings Of Organizational Citizenship Behavior”, Journal Of Organizational Behaviour, 27(3):281-297
• Bozeman, Dennis P. Ve Kacmar, K. Michele (1997), “A Cybernetic Model Of Impression Management Processes In Organizations”, Organizational Behavior And Human Decision Processes, 69(1):9-30.
• Çalışkan, Kutlu (2007), “Politik Davranış Ve Etik”, (Der), İş Hayatında Etik (Ed: Suna Tevruz), Beta Yayınları, İstanbul, 207-222.
• Crane, Errin Ve Crane, Frederick G. (2002), “Usage And Effectiveness Of Impression Management Strategies In Organizational Settings”, Journal Of Group Psychotherapy, Psychodrama, & Sociometry (Jgpps), 55(1):25-34.
• Doğan, Selen (2005), Çalışan İlişkileri Yönetimi, Kare Yayınları, 1. Baskı, Nisan, İstanbul.
• Fieldman, Daniel C. (1984), “The Development And Enforcement Of Group Norms”, Academy Of Management Review, 9(1):47-53.
• Gardner, William L. Ve Avolio, Bruce J. (1998), The Charismatic Relationship: A Dramaturgical Perspective, Academy Of Management Review, 23(1):32-58.
• Gardner, William L. Ve Martinko Mark J. (1988), “Impression Management: An Observational Study Linking Audience Characteristics With Verbal Self-Presentations”, The Academy Of Management Journal, 31(1):42-65.
• Higgins, Chad A., Judge, Timothy A. Ve Ferris, Gerald R. (2003), “Influence Tactics And Work Outcomes: A Meta-Analysis”, Journal Of Organizational Behavior, 24(1):89-106.
• Kacmar, K. Michele Ve Carlson, Dawn S. (1994), “Using Impression Management In Women’s Job Search Processes”, American Behavioural Scientist, 37(5):682-697.
• Kaplan, Steven E., Pourciau, Susan Ve Reckers, Philip M. J. (1990), “An Examination Of The Effect Of The President’s Letter And Stock Advisory Service Information On Financial Division”, Behavioural Research In Accounting, 2:63-93.
• Karadal, Himmet (2008), “Organizasyonlarda Politik Davranışlar Ve Taktikler”, (Der.), Örgütsel Davranışta Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri Ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar (Ed: Mahmut Özdevecioğlu Ve Himmet Karadal), İlke Yayınevi, Yayın No: 11, Ankara, 1-20.
• Ker, Müjde (1998), “Profesyonel İmajın, İmaj Yönetimi Kapsamında Yeri Ve Önemi”, Pazarlama Dünyası Dergisi, Yıl:12, Sayı:71, Eylül-Ekim:2528.
• Leary, Mark R. Ve Kowalsky, Robin M. (1990), “Impression Management: A Literature Review And Two-Component Model”, Psychological Bulletin, 107(1):34-37.
• Mcfarland, Lynn A., Ryan, A. M. Ve Kriska, S. D. (2003), “Impression Management Use And Effectiveness Across Assessment Methods”, Journal Of Management, 29(5):641-661.
• Mcfarland, Lynn A., Yun, G., Harold, C. M., Viera, L. Ve
• Moore, L. G. (2005), “An Examination Of Impression Management Use And Effectiveness Across Assessment Center Exercises: The Role Of Competency Demands”, Personal Psychology, 58(4):949-980.
• Mohamed, A. Amin Ve Gardner, William L. (2004), “An Exploratory Study Of Interorganizational Defamation: An Organizational Impression Management Perspective”, Organizational Analysis, 12(2):129-145.
• Montagliani, Amy Ve Giacalone, Robert A. (1998), “Impression Management And Cross Cultural Adaptation”, Journal Of Social Psychology, 138(5):598-608.
• Morrison, Elizabeth Wolfe Ve Bies, Robert J. (1991), “Impression Management In The Feedback-Seeking Process: A Literature Review And Research Agenda”, The Academy Of Management Review, 16(3):522-541.
• O’callaghan, Frances Ve Doyle, Justin (2001), “What Is The Role Of Impression Management In Adolescent Cigarette Smoking?”, Journal Of Substance Abuse, 13(4):459-470.
• Özdemir Yaylacı, Gaye (2006), “Organizasyonlarda Kişilerarası İlişkilerde Etki Taktikleri Ve Kullanımına İlişkin Literatür Çalışması”, Bilig - Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Kış(36):93-112.
• Özdemir, Nihan Gümrükçü (2006), Sanal Topluluklarda İzlenimi Yönetme, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Anabilim Dalı, Ankara.
• Özdevecioğlu, Mahmut Ve Erdem Sinem (2008), “İzlenim Yönetimi Davranışı: Örgütsel Açıdan Teorik Çerçeve”, (Der.), Örgütsel Davranışta Seçme Konular: Organizasyonların Karanlık Yönleri Ve Verimlilik Azaltıcı Davranışlar (Ed: Mahmut Özdevecioğlu Ve Himmet Karadal), İlke Yayınevi, Yayın No: 11, Ankara, 33-54.
• Rind, Bruce Ve Benjamin, Daniel (1994), “Effects Of Public Image Concerns And Self-Image On Compliance”, The Journal Of Social Psychology, 134(1):19-25.
• Rosenfeld, Paul R. (1990), “Self-Esteem And Impression Management Explanations For Self-Serving Biases”, The Journal Of Social Psychology, 130(4):495-500.
• Rozell, Elizabeth J. Ve Gundersen, David E. (2003), “The Effects Of Leader Impression Management On Group Perceptions Of Cohesion, Consensus, And Communication”, Small Group Research, 34(2):197222.
• Schlenker, R. Barry Ve Britt, Thomas W. (2001), “Strategically Controlling Information To Help Friends: Effect Of Empathy And Friendship Strength On Beneficial Impression Management”, Journal Of Experimental Social Psychology, 37(5):357-372.
• Schütz, Astrid (1998), “Assertive, Offensive, Protective, And Defensive Styles Of Self-Presentation: A Taxonomy”, The Journal Of Psychology, 132(6):611-628.
• Signh, Val Ve Vinnicombe, Susan (2001), “Impression Management, Commitment And Gender: Managing Others’ Good Opinions”, European Management Journal, 19(2):183-194.
• Steiner, Dirk D. (1997), “Attributions In Leader-Member Exchanges: Implications For Practice”, European Journal Of Work And Organizational Psychology, 6(1):59-71.
• Trice, Harrison M. Ve Beyer, Janice M. (1984), “Studying Organizational Cultures Through Rites And Ceremonials”, The Academy Of Management Review, 9(4):653-669.
• Ünaldı, Serdar (2005), Emniyet Örgütü Yöneticilerinin İzlenim Yönetimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi, Teftişi, Ekonomisi Ve Planlaması Anabilim Dalı, Ankara.
• Xin, Katherine R. (2004), “Asian American Managers: An Impression Gap? An Investigation Of Impression Management And SupervisorSubordinate Relationship”, The Journal Of Applied Behavioral Science, 40(2):160-181.
• Zaidman, Nurit Ve Drory, Amos (2001), “Upward Impression Management In The Work Place Cross-Cultural Analysis”, International Journal Of Intercultural Relations, 25(6):671-690.
• Zivnuska, Suzanne, Kacmar, K. Michele, Witt, L. A., Carlson, Dawn S. Ve Bratton, Virginia K. (2004), “Interactive Effects Of Impression Management And Organizational Politics On Job Performance”, Journal Of Organizational Behavior, 25(5):627-640.