Sağlık ve Güvenlik İşaretlerinde Piktogramik Yanılsamalar: “Sonuç Algı Parçalanması”

Yıl 2018, Sayı: 16, 113 - 130, 14.05.2019

Devrim Baran

https://doi.org/10.32952/atauniiletisim.492965

Öz

Yönlendirme
ve uyarı işaretleri önemli tasarım ürünleridir. İş, üretim, eğitim, gezi, kültürel
vb. amaçlarla oluşturulan yerleşkelerle kent yaşamı için üretilen yönlendirme, uyarı,
tehlike ya da bilgilendirme işaretleri ancak tasarım disiplini içinde görsel
iletişim, grafik tasarım, iç mimari, algı psikolojisi gibi alanların kesiştiği
ve örtüştüğü katmanlarda değerlendirilebilirler. Yaşam ya da üretim amaç ve
tarzlarına uygun olarak şekillenen piktogramik yapıların yönlendirip uyarırken hayat
kurtardığı, kazaları önlediği ya da en kısa, hızlı ve güvenli yolu gösterdiği
unutulmamalıdır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 11 Eylül 2013
tarihli Resmi gazetede yayınlanan “Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği”
ve ekleriyle belirlenen uyarı işaretlerinin asgari düzeyde kullanılması gereken
kısmı, uyarı, yönlendirme ya da bilgilendirme başarısını acaba hangi bilimsel düzeyde
karşılamaktadır? Bu düzeyin insan yaşamını koruma başarısı nedir? Evrensel bir
dil olan piktogramik yapıların içinde değerlendirilen uyarı işaretleri birçok
farklı kültürden insanın aynı anda yaşadığı ya da çalıştığı ortamlarda evrensel
bilgilendirme/uyarma ya da koruma işlevini sürdürebilmekte midir? Bu sorulara
yanıtların aranacağı makalenin araştırma kısmında bir Fokus Grup ile
çalışılarak yönetmeliğin işlerliğini tartışma olanağına da kavuşulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tasarım, Piktogram, İşaret

Kaynakça

• BARTHES, Roland (2005). Göstergebilimsel Serüven. (Çev. Mehmet Rıfat). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.ERKMAN, F. (2005). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Multilingual.FOSTER, Hal (2004). Tasarım ve Suç. (Çev. Elçin Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.GOMBRICH, E. H. (2015). İmge ve Göz. (Çev. Kemal Atakay). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.HESKETT, John (2002). Tasarım. (Çev. Erkan Uzun). Ankara: Dost Kitabevi.KETENCİ, Hasan Fehmi ve BİLGİLİ, Can (2006). Görsel İletişim ve Grafik Tasarımı. İstanbul: Beta yayım, Dağıtım.KIRCAALİ, Gönül (2004). “Özel Eğitimde Fokus Grup Araştırmaları”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. Sayı: 5.TÜRKOĞLU, Nurçay (2005). Görü-Yorum. İstanbul: Der Yayınları.UÇAR, Tefik Fikret (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul İnkılap Yayınevi.SEGD, https://segd.org (Erişim Tarihi: 15.11.2018)United States Department of Labor, https://www.osha.gov/dsg/hazcom/ghs.html, (Erişim Tarihi: 15.11.2018)http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/09/20130911-6.htm, (Erişim Tarihi: 15. 11. 2018)http://www.gmk.org.tr/, (Erişim Tarihi: 15.11.2018)Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, http://www.csgb.gov.tr, (Erişim Tarihi: 15.11.2018)