ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREYLERE SAHİP AİLELERİN YAŞADIKLARI ZORLUKLAR

Yıl 2018, Sayı: 37, 85 - 96, 27.12.2018

Mehtap Kot Serdar Sönmez Emine Eratay

Öz

Bu çalışmanın amacı Özel
Eğitim ve Rehabilitasyon kurumlarına devam eden özel gereksinimli bireye sahip annelerin
görüşleri doğrultusunda, ailelerin yaşadıkları sorunları saptamaktır. Çalışma
kapsamında; özel gereksinimli çocuğa sahip anneler ile görüşme yapılmıştır.
Veriler nitel bir özellik gösteren yarı yapılandırılmış görüşme formuyla elde
edilmiştir. Çalışmaya katılan annelere; çocuğunun tanısı konulmadan önce ve
sonra, ev yaşamında ve geçiş dönemlerinde ne gibi zorluklar yaşadıkları
sorulmuştur. Katılımcılar özel gereksinimli çocuklarının ev ortamında kardeşi
ile okul ortamında da arkadaşları ile yaşadığı problemler, uygun fiziksel çevre
düzenlemelerinin olmamasından kaynaklanan problemler ve ilgisiz öğretmen
tutumları sebebiyle eğitimde yaşanan olumsuzluklar gibi sorunların yanı sıra en
büyük problemi de tanı sürecinde bilgilendirilme konusunda yaşadıklarını
belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

özel gereksinimli birey, aile, ailelerin yaşadığı sorunlar, yarı-yapılandırılmış görüşme

Kaynakça

• Akçamete, G., Kargın, T. (1996). İşitme Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Gereksinimlerinin Belirlenmesi, Özel Eğitim Dergisi, 2 (2), 7-24.
• Aydoğan, A., A. (1999). Özürlü çocuğa sahip olan anne babaların umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ayyıldız, T., Konuk-Şener, D., Kulakçı, H. ve Veren, F. (2012). Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Stresle Baş Etme Yöntemlerinin Değerlendirilmesi, Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 11 (2).
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Canpolat, M. (2012). Grup rehberliği programının zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip annelerin stres düzeyine etkisi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Kaner, S. (2010). Aile katılımı ve işbirliği. B. Sucuoğlu (Ed). Zihin Engelliler ve Eğitimleri (s. 353-401). (3. Baskı). Ankara: Kök Yayıncılık.
• Kavak, S. (2007). Algılanan aile yakınları destek ölçeğinin geliştirilmesi ve 0-8 yaş arası engelli çocuğu olan annelerin yakınlarından aldığı desteği algılamaları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaya, A., Yıkmış, A. (2014). Bakım hizmeti veren personelin zihin engellilerin yaşadıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 365-403.
• Mert, E. (1997). Farklı engel grubunda çocuğu olan anne ve babaların gereksinimlerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Özdemir, Ö. (2011). Aile eğitimi. H. Avcıoğlu (Ed). İlköğretimde Özel Eğitim (s. 191-217). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özen, A. (2010). Aile eğitimi. İ. H. Diken (Ed). Özel Eğitim (s:110-130). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Özen, A. (2013). Ailelerle işbirliği ve iletişim. A. Cavkaytar (Ed.). Özel eğitim (s:37-51). Ankara: Vize Basın Yayın.
• Sexton, D., Burrel, B. ve Thompson, B. (1992). Measurement integrity of the family need survey. Journal of Early Intervention, 16 (4), 343-352.
• Sucuoğlu, B. (1995). Özürlü çocuğu olan anne-babaların gereksinimlerinin belirlenmesi. Çocuk ve Gençlik Dergisi, 2 (1), 10-18.
• Şahin, S., Işıtan, S. ve Gündüz, S. (2011). Özel gereksinimli çocuklar ve aileleri. N. Baykoç (Ed). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Eğitimleri (s:107-150). Ankara: Eğiten Kitap.
• Merriam, S., B. (2009). Qualitative research a guide to desing and implementation. Turan, S. (Çev. Ed.). Nobel Akademi: Ankara.
• Tuş, Ö. ve Çifci-Tekinarslan, İ. (2013). Okul öncesi kaynaştırma eğitimine devam eden özel gereksinimli çocukların karşılaştıkları güçlüklerin annelerin görüşlerine göre belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 151-166.
• Varol, N. (2006). Aile eğitimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım-Sarı, H. (2007). Zihin engelli çocuğu olan ailelerde aile yüklenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11 (2).