EĞİTİMİN BAŞARISINDA KALKINMIŞLIĞIN ETKİSİ: 1990 VE 2000 YILLARI ÖSS BAŞARI ORANLARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2006, Cilt: 7 Sayı: 1, 357 - 366, 18.02.2010

Sevda Yapraklı Lütfü Öztürk Ö. Selçuk Emsen

Öz

İktisat yazınında iktisadi gelişme ile eğitim arasında karşılıklı ilişki
olduğunu ortaya koyan geniş bir literatür bulunmaktadır. Söz konusu ilişkilerin
bölgesel bazda araştırılması çalışmanın ana amacını oluşturmaktadır. Bu
çerçevede illerin 1990 ve 2000 yılları itibariyle ÖSS verileriyle yapılan yatay
kesit analizlerde, 74 il için kalkınmışlığın göstergesi olarak fert başına milli gelir,
eğitimin kalitesinin göstergesi olarak ortaöğretimde öğretmen başına düşen
öğrenci sayıları ve coğrafi konum göstergesi olarak da gölge değişken bağımsız
değişkenler olarak ele alınmıştır. Bağımlı değişken olarak illerin 1990 ve 2000
yılları itibariyle ÖSS başarı oranlarını, gelişmişliğin etkileme veya belirleme
düzeyi araştırılmıştır. Analiz sonucunda; ÖSS başarı oranı ile kişi başına milli
gelir arasında pozitif (anlamlı), öğretmen başına düşen öğrenci oranı arasında
negatif (anlamlı) ve doğu-batı il ayrımında batı lehine yorumlanabilecek anlamlı
ilişkiler bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, insan sermayesi, ekonomik-bölgesel kalkınma

Kaynakça

• Ağır, H. ve Kar, M., (2003) “Beşeri Sermaye Birikimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Testi”, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, IV-A Oturumu, 17-18 Mayıs, İzmit, ss. 1-11.
• Asteriou, D. ve Agiomirgianakis, G. M., (2001) “Human Capital and Economic Growth: Time Series Evidence From Greece”, Journal of Policy Modeling, 23, ss. 481-489.
• Barro, R. J., (2001) “Human Capital and Growth”, AEA Papers and Proceedings, 91 (2), ss. 1-56.
• Bassanini, A. ve Scarpetta, S., (2001) “Does Human Capital Matter for Growth in OECD Countries? Evidence From Pooled Mean-Group Estimates”, ECO/WKP: 35, Economics Department Working Papers, No: 282, ss. 1- 30.
• Benhabib, J. ve Spiegel, M. M., (1994) “The Role of Human Capital in Economic Development: Evidence From Aggregate Cross-Country Data”, Journal of Monetary Economics, 34, ss. 143-173.
• Blair, J. P., (1999) “Local Economic Development and National Growth”, Economic Development Review, Fall, ss. 93-97.
• Bradley, S. ve J. Taylor, (1996) “Human Capital Formation and Local Economic Performance”, Regional Studies, 30 (1), ss. 1-14.
• Denison, E. F., (1962), Sources of United States Economic Growth, Readings in Economics, McGraw-Hill Book Company.
• Doğan, S. ve Bozkurt, H. Y., (2003) “Eğitim ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin Kointegrasyon Analizi”, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, IV-A Oturumu, 17-18 Mayıs, İzmit, ss. 1-9.
• Farmer, M. C. ve Kingsley, G., (2001) “Locating Critical Components of Regional Human Capital”, Policy Studies Journal, 29 (1), ss. 165-180.
• Fernandez, E. ve Mauro, P., (2000) “The Role of Human Capital in Economic Growth: The Case of Spain”, IMF Working Paper, WP/00/8, ss. 1-27.
• Goetz, S. J. ve Hu, D., (1996) “Economic Growth and Human Capital Accumulation: Simultanity and Expanded Convergence Tests”, Economics Letters, 51, ss. 355-362.
• Gundlach, E. (1999), “The Impact of Human Capital on Economic Development: Problems and Perspectives”, J. L. H. Tan (der.), Human Capital Formation as An Engine of Growth: The East Asian Experience, Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, ss. 383-402.
• Gümüş, S. (2004), Beşeri Sermaye ve Ekonomik Kalkınma: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz (1960-2002), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Jones, C. I., (1996) “Human Capital, Ideas and Economic Growth”, VIII Villa Mondragone International Economic Seminar, Rome , June 25-27, ss. 1- 28.
• Kiker, B. F. (1971), “The Historical Roots of the Concept of Human Capital”, R. A. Wykstra (der.), Investment in The Human Capital, The Free Press, New York, ss. 22-26.
• Mankiw, N. G., Romer, D. ve Weil, D. N., (1992) “A Contribution to the Empirics of Economic Growth”, Quartely Journal of Economics, 107, ss. 407-437.
• Schultz, T. W., (1967), Investment in Human Capital, Readings in Economics, McGraw Hill Book Company, 5th Edition, New York.