DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM KARARLARI VE BELİRLEYİCİLERİ

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 2, 367 - 382, 18.02.2010

Ahmet Kurtaran

Öz

: Şirketlerin uluslararasılaşma sürecindeki ilk iki aşama olan ihracat ve lisans
anlaşmalarından sonra son aşama doğrudan yabancı yatırım yapmaktır. Firmalar,
ihracat ve lisans anlaşmaları yoluyla elde edemeyecekleri bazı avantajları, ilgili
ülkeye doğrudan yabancı yatırım yapma kararı alarak sağlamaya çalışırlar. Bu
çalışmanın amacı, doğrudan yabancı yatırım kararlarında belirleyici olan
faktörlerin neler olduğunu ve doğrudan yabancı yatırım biçiminin belirlenmesi ile
ilgili teorileri araştırmaktır. Bu amaçla öncelikle doğrudan yabancı yatırım türleri
ve bu türlerin belirlenmesiyle ilgili teoriler açıklanmış, daha sonra doğrudan
yabancı yatırımların dünyada ve Türkiye’deki gelişimi incelenmiştir. Son olarak
1980-2006 yılları arasında Türkiye’de ekonomik ve politik faktörlerin doğrudan
yabancı yatırım kararlarını ne derecede ve hangi yönde etkilediği çoklu regresyon
modeliyle analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Doğrudan yabancı yatırım, çok uluslu şirket

Kaynakça

• Asiedu, Elizabeth, (2002), “On The Determinants of Foreign Direct Invetment to Developing Countries”, World Development, Vol.30, No.1, pp.107- 119.
• Aydın, Nurhan, (1997), Uluslararası Doğrudan Yatırımlar ve Ortak Girişimler, Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1002, Eskişehir.
• Braunsteın, Elissa, (2000), “Engendering Foreign Direct Investment: Family Structure, Labor Markets and International Capital Mobility”, World Development, Vol.28, No.7, pp.1157-1172.
• Buckley, Adrian, (2000), Multinational Finance, Fourth Edition, Prentice Hall, New Jersey
• Çetintaş, Hakan, (2001), “Global Bir Ekonomide Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Rekabet”, Dış Ticaret Dergisi, Sayı:22, ss.1-7.
• Dinçer, Ömer, (1998), Stratejik Yönetim Ve İşletme Politikası, 5. Baskı, Beta Basım, No:659, İstanbul.
• Edwin, L ve Lai, C., (2001), “Competition For Foreign Direct Investment In The Product Cycle”, Japan and World Economy, Vol.13, pp.61-81.
• Eiteman, David K.-Stonehill, Arthur I.- Moffett, Michael H., (2001), Multinational Business Finance, Ninth Edition, New Jersey.
• Emery, Douglas R.-Finnerty, John D.-Stowe, John D., (1998), Principles Of Financial Management, First Edition, Prentice Hall, New Jersey.
• Eng, Maximo V.- Lees, Francis A.- Mover, Laurence J., (1998), Global Finance, Addison-Wesley, New Jersey.
• Gövdere, Bekir, (1997), “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Belirleyicilerinin Günümüzdeki Geçerliliği”, Dış Ticaret Dergisi, Sayı:6, ss.1-9.
• Moran, Theodore H., (2000), “The Product Cycle Model of Foreign Direct Investment and Developing Country Welfare”, Journal of International Management, vol.6, pp.297-311.
• Moshirian, Fariborz, (2001) “International Investment in Financial Services”, Journal of Banking and Finance, Vol.25, pp.317-337.
• Özyıldız, R. Hakan, (1998), “Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarında Karar Alma Prosedürü”, Hazine Dergisi, Sayı:11, ss.1-9.
• Sun, Qian-Tong, Wilson-Yu, Qiao, (2002), “Determinants of Foreign Direct İnvestment Across China”, Journal of İnternational Money and Finance, Vol.21, pp.79-113.
• Teng, Jinn Tsair-Chern, Maw Sheng-Kim, Ki Hee, (2001), “Entry Strategies for Multinational Enterprises and Host Countries”, European Journal of Operational Research, vol.133, pp.62-68. www.dpt.gov.tr www.hazine.gov.tr www.atkearney.com www.unctad.org www.tcmb.gov.tr