Siyasal Rıza Ölçeği

Yıl 2019, Cilt: 23 Sayı: 2, 605 - 629, 15.06.2019

Fatih Ceylan Naci İspir Ahmet Ragıp Özpolat

Öz

Bu çalışmanın amacı seçmenin oy
verme davranışıyla ilgili bir “Siyasal Rıza Ölçeği” geliştirmektir. Siyasal
rıza kavramı literatürde önemli bir yere sahipken, bu kavramı nicel olarak
ölçmede kullanılacak Türkçe ölçme araçlarının bulunmaması ve bu kavramın Türkiye
siyasal tarihinde seçmenin verdiği oyun, kendi rızasını
yansıtıp-yansıtmadığının anlaşılmasını sağlaması bakımından bu çalışma
önemlidir. Betimsel tarama yöntemi kullanılan bu araştırmada, farklı demografik
özelliklede ve farklı düzeylerde olan toplam 220 seçmene ulaşılmıştır. Elde
edilen veriler analiz edildiğinde; Cronbach alfa katsayısı
değerinin .82 olduğu, AFA analizi sonucunda toplam % 58,203 varyansı açıklayan
yedi faktörlü yapının ortaya çıktığı ve DFA analizi sonucunda oluşan dört
faktörlü ölçeğin uyum değerlerinin (ki-kare=χ²=390.195, p=.000, df=202, χ/df=1.932,
RMSEA=.065,
CFI=.89, GFI=.87, AGFI=.83) şeklinde, kabul edilebilir düzeylerde olduğu
görülmüştür. Bu şekilde geliştirilen 22 soruluk Siyasal Rıza Ölçeği, ilgili literatür bağlamında
belirtilen özellikleri ölçme gücüne sahip bir ölçektir. Geliştirilen bu ölçeğin
konuyla ilgili çalışma yapacak olan araştırmacılara yararlı olacağı
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Siyasal Rıza, Seçmen, Oy verme

Kaynakça

• KaynaklarAdams, D. A., Nelson, R.R., & P. A. Todd. (1992). “Perceived Usefulness, Ease of Use and Usage of İnformation Technology: A Replication” [Algılanan Yararlılık, Kullanım Kolaylığı ve Bilgi Teknolojilerinin Kullanımı: Bir Çoğaltma]. Management Information Systems Research Center MIS Quarterly, 16 (2), 227-247. Akgün, B. (2008). “Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve E-Demokrasi”. Zülfikar Damlapınar (Ed.), Medya ve Siyaset (ss. 165-186) içinde. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Anderson, J.C. & Gerbin, D. W. (1984). “The effect of Sampling Error on Convergence, İmproper Solutions, and Goodness-of-fit Indices for Maximum Likelihood Confirmatory Factor Analysis” [Maksimum Olabilirlik Doğrulayıcı Faktör Analizi için Örnekleme Hatalarının Yakınsama, İyileştirici Çözümler ve Uyumluluk Endeksleri Üzerine Etkisi]. Psychometrika, 49(2), 155-173.Aristoteles (2013). Politika. (Çev.: Murat Temelli). İstanbul: Ark Yayınları.Arslan, A. (2007). “1963’ten Günümüze Yerel Seçim Sonuçları Temelinde Türkiye’nin Siyasi Yapısı”. İnsan Bilimleri, 4(1), 1-32.Büyüköztürk, Ş. (2008). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (9. Baskı). Ankara: Pegem A Yayınları. Byrne, B.M. (1998). Structural Equation Modeling with LISREL, PRELIS and SIMPLIS: Basic Concepts, Applications and Programming, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah, New Jersey. Cole, D. A. (1987). “Utility of Confirmatory Factor Analysis in Test Validation Research” [Test Doğrulama Araştırmalarında Doğrulayıcı Faktör Analizinin Yararı]. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 55(4), 1019-1031.Costa-Font, M. & Gil, J. M. (2009). “Structural Equation Modelling of Consumer Acceptance of Genetically Modified (GM) Food in the Mediterranean Europe: A Cross Country Study” [Akdeniz Avrupa’sında Genetiği Değiştirilmiş (GM) Gıda Tüketici Kabulünün Yapısal Eşitlik Modellemesi: Bir Çapraz Ülke Çalışması]. Food Quality and Preference, 20(6): 399–409.Çetin, B. (2015), Toplumsal Rıza Üretiminde Yazılı Basın Tarafından Psikolojik Savaşın Kullanım Biçimi: Arap Baharı'nda Libya Sorunu. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Damlapınar, Z. (2003). İktidar ve Kitle iletişim Araçları Üzerinden Rıza Üretimi: Teorik ve Ampirik Açıdan Kamusal Senaryo Süreci. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Daşar, E. (2014). Günlük Gazete Karikatürlerinde Hegemonyanın İnşası ve Rızanın Üretimi: Salih Mercan Karikatürleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Duman, S. (2012). KSS Kampanyaları Sunumunda Reklam Söylemi Kullanımı ve Toplumsal Rıza Üretimi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Durmaz, G. (2015). İktidar ve Kitle İletişim Araçları Üzerinden Rıza Üretimi: Bir Söylem Analizi Uygulaması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Erdem, M.ve Meriç, E. (2012). “Okul Yönetiminde Kayırmacılığa İlişkin Ölçek Geliştirme Çalışması”. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(2), 141-154.Gül, H., Kiriş, H. M., Negiz, N., & Gökdayı, İ. (2014). Türkiye’de Yerel Yönetimler ve Yerel Siyaset. Ankara: Detay Yayıncılık. Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W.C. (1998). Multivariate Data Analysis. (5th Edition). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.Klainbaum, D.G., Kupper, L. L., & Muller, K.E., (1987). Applied Regression Analysis and Other Multivariable Methods. Boston: PWS-Kent Publishing.Kleinig, J. (2010). “The Nature of Consent”. In F. G. Miller & A. Wertheimer (Eds.), The Ethics of Consent: Theory and Practice (pp. 3-24). New Yorke: Oxford University Press.Kline, P. (1994). An Easy Guide to Factor Analysis. London: Routledge.Malhotra, N. K., Kim, S. S., & Agarwal, J. (2004). “Internet Users’ Information Privacy Concerns (IUIPC): The Construct, the Scale, and a Causal Model” [ İnternet Kullanıcılarının Bilgi Gizliliği Endişeleri (IUIPC): Yapı, Ölçek ve Nedensel Bir Model]. Information Systems Research, 15(4), 336–355.Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2006). Applied Multivariate Research. Design and İnterpretation [Elektronik Sürüm]. California: Sage Publication.Özözen Kahraman, S. (2007). Seçimlerin Mekânsal Analizi. Ankara: Gazi Kitapevi.Sarıbay, Ali Yaşar (1998). Siyaset, Demokrasi ve Kimlik. Bursa: Asa Yayınları. Schumpeter, J. A. (2014). Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi. (Çev.: Hasan İlhan). Ankara: Alter Yayınları. Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınları.Taşçıoğlu, R. (2009). “Siyasetin Teknikleşmesi Bağlamında Türkiye’de Siyasal Reklamcılık”. Abdullah Özkan (Ed.), Siyasetin İletişimi (ss 271-292) içinde. İstanbul: Tasam Yayınları. Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.Tekin, Halil (1993). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınları.Temizel, M. (2012). Türkiye’de Seçmen Davranışlarında Sosyo-Psikolojik, Kültürel ve Dinsel Faktörlerin Rolü: Kuramsal ve Ampirik Bir Çalışma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: TPD Yayınları. Turgut, M. F. (1997). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Metotları. Ankara: Gül Yayınevi.Yıldırım, C. (1999). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: OSYM yayınları.