Kilise Deresi’nde (Hınıs) Yaşayan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’nın Populasyon Yapısı ve Dere Suyunun Bazı Özellikleri

Yıl 2008, Cilt: 39 Sayı: 1, 35 - 41, 10.01.2011

Saltuk Buğrahan Ceyhun Orhan Erdoğan

Öz

Bu çalışma, Ağustos 2002 ile Mayıs 2003 tarihleri arsında Erzurum ili Hınıs ilçesi Kilise Deresi’nde yürütülmüştür.
Çalışmada, derede yaşayan dominant balık türlerinden Capoeta capoeta umbla’nın populasyon özellikleri ve dere suyunun bazı
özellikleri incelenmiştir. Bulgulara göre; su sıcaklığı –10C ile 240C arasında, diğer yandan suyun kimyasal özelliklerinden pH 7,03-
8,12, Ca+2 37,20-72,50 (mg/l), Mg+2 17,60-25,20 (mg/l), sertlik 17,0-27,0 (FrS), organik madde ise 1,11-3,24 (mg/l) arasında
belirlenmiştir. Populasyonda yaş kompozisyonu I-V arasında değişmektedir. İncelemeye alınan 194 bireyin 91’u erkek, 103’ü dişi
bireylerden meydana gelmiştir. Boy-ağırlık ilişkisi dişilerde W=0,069xL2,31, erkeklerde W=0,058xL2,38 ve populasyon genelinde
W=0,064xL2,34 olarak bulunmuştur. Populasyon genelinde ağırlıkça Von Bertalanffy büyüme denklemi Wt=691,8x(1-e-0,094x(t+1,162))
2,34, boyca Von Bertalanffy büyüme denklemi ise Lt=53,0x(1-e-0,094x(t+1,161)) şeklinde belirlenmiştir. Populasyonda
ortalama GSI değerleri erkekler için 0,083-9,794 arasında iken dişiler için 0,124-9,714 arasında bulunmuştur. İlk üreme boyu erkek
ve dişiler için sırayla Lm=17,27, Lm=17,77 cm olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Siraz, Capoeta capoeta umbla, Gonadosomatik indeks, Kilise Deresi

Kaynakça

• Aras, M. S., 1988. Aras Nehri ve Karasu Irmağında Yaşayan Tatlı Su Kefalinin (Leuciscus cephalus) Büyüme Durumları ve Et Verimi Özelliklerinin Karşılaştırılması Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Bl. Profesörlük Tezi (Yayınlanmamış).
• Aras, M. S., Karaca, O., Yanar, M., 1986. Aras Nehri Kollarından Madrek Deresinde Yaşayan Alabalıkların Biyo-ekolojileri Üzerine Araştırmalar.Atatürk Üniv.ZiraatFak.Derg.,17(1/4),69-76.
• Atay, D., 1989. Populasyon Dinamiği. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları. Yayın No: 1154, 306.
• Avşar, D., 1998. Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Çukurova Üniv. Su Ürünleri Fak. Baki Kitap Evi Yay. No:5, Adana, s 303.
• Benli, H. A., Bilecik, N., Coşkun, F., 1997. Şura Öncesi Oluşturulan Araştırma ve Eğitim Komisyonu Raporu, Türkiye 1. Su Ürünleri Şurası, s. 24,12-14 Haziran 1997, Ankara.
• Çelikkale, M. S., 1991. Balık Biyolojisi. K.T.Ü. Sürmene Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu Yayınları. Yayın No:1, 387.
• Çetinkaya, O., Sarı, M., Şen, F., Arabacı, M., Duyar, H. A., 1994. Van Gölü’ne Dökülen Karasu Çayı’nın Limnolojik Özellikleri. Yüzüncü Yıl Üni. Ziraat Fak. Dergisi, 4, 151- 168.
• Erdoğan, O., 1998. Aras Nehrinde Yaşayan Capoeta Balığının Büyüme ve Üreme Özellikleri ile Avlanma Bölgesi Suyunun Bazı Fiziko-Kimyasal Parametrelerinin Araştırılması. Atatürk Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü Su Ürünleri Ana Bilim Dalı Doktora Tezi.
• Erkoyuncu, İ., 1995. Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği. Ondokuz Mayıs Üniv. Sinop Su Ürünleri Fak. Yayınları. Yayın No: 95, 265.
• King, M., 1996. Fisheries Biology, Assessment and Management. Fishing News Books, USA, p 341.
• Özdemir, N., 1991. Çıldır Gölünün Balık Türleri Üzerine Bir Araştırma. İstanbul Üniv. Su Ürünleri Dergisi, 1(2), 71-84.
• Özdemir, N., Şen, D., 1984. Hamurpert Gölü’nde Yaşayan Capoeta capoeta umbla’nın Boy-Ağırlık İlişkisi, Kondüsyon Faktörü Üzerine Bir Araştırma. Et ve Balık End. Derg., 7(38), 15-19.
• Ricker, W. E., 1975. Computation and Interpretation of Biolojical Statistic of Fish Populations. Bull. Fish. Res. Can., 191, 382.
• Saila, S. B., Recksiek, C.W., and Prager, M.H., 1988. Fishery Science Application Systeem. A Compendium of Microcomputer Programs and Manuel of Operation. Elsevier,New York, p 223.
• Santos, M. N., Monterio, C. C., and Erzini, K., 1995. Aspects of the biology and gillnet selectivity of the axillary seabream (Pagellus acerna, Risso) and common pandora (Pagellus erythrinus, Linnaeus) from the Algarve (South Portugal). Fisheries Research, 23, 223-236.
• Solak, K., 1982. Çoruh ve Aras Havzasında Yaşayan Siraz (Capoeta Parametrelerle Olan İlişkileri Üzerine Araştırmalar. Atatürk Üniv. Teml Bilimler ve Yabancı Diller Yüksekokulu, Zooloji Bölümü, Doçentlik Tezi (Yayınlanmamış).
• Şen, D., 1988. Kalecik (Karakoçan-Elazığ) Göletinin ve Su Ürünlerinin İncelenmesi. Türk Biyoloji Dergisi, 12, 69-85.
• Şevik, R., 1993. Atatürk Barajı İle Suriye Sınırı Arasındaki Fırat Sularında Yaşayan Chandrostoma regium ve Capoeta trutta Türlerinin Biyo-ekolojileri ve Et Verimleri Üzerine Araştırmalar. Atatürk Üniv. Fen Bilimleri Enst. Zootekni Anabilim Dalı, Doktora Tezi.