Ardahan Kura Nehri ve Yakın Çevresi Alan Kullanımlarının Belirlenmesi ve Optimal Alan Kullanım Önerileri

Yıl 2008, Cilt: 39 Sayı: 1, 43 - 54, 10.01.2011

Murat Zengin Sevgi Yılmaz

Öz

Günümüzde doğal ve kültürel kaynaklar hızla tükenmekte ancak buna karşılık etkili olabilecek koruma yaklaşımları
sergilenememektedir. Mevcut kaynaklar da yanlış alan kullanımları ve yoğun kullanımlar neticesinde yok olma tehlikesi ile karşı
karşıya kalmaktadır. Doğru ve etkili kaynak yönetimi ve plan kararlarının alınabilmesi için, ekolojik yapıyı korumayı hedef alan
optimal alan kullanımlarının hassas bir şekilde belirlenmesi gerekir. Bu kapsamda oldukça zengin ve bakir kaynak değerlerine
sahip olan Ardahan Kura Nehri ve yakın çevresinde ekolojik yapıya uygun Optimal Alan Kullanımlarını belirlemek amacıyla bu
çalışma yapılmıştır. Araştırma alanında alan kullanımlarının belirlenmesinde doğal ve kültürel kaynak değerleri ayrıntılı bir şekilde
ele alınmış, Tarım, Çayır, Mera, Orman, Yerleşim, Turizm ve Rekreasyon ile Koruma alanlarından oluşan yedi farklı alan kulanım
tipi için ekolojik uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Yapılan değerlendirme sonuçlarına göre 94086 ha.’lık araştırma alanının
25479 ha.’ı (%27,08) tarım alanı, 20895 ha.’ı (%22,21) mera alanı, 18858 ha.’ı (%20,04) çayır alanı, 9767 ha.’ı (%10,38) orman,
7955 ha.’ı (%8,46) koruma ve turizm-rekreasyon alanları, 4175 ha.’ı (%4,44) yerleşim alanı ve 6957 ha.’ı (%7,39) sulak alanlar
için uygun olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alan kullanımı, Optimal alan kullanımı, Alan kullanım planlaması, Ekolojik planlama, Peyzaj ekolojisi, Sulak alanlar, Ardahan, Kura Nehri, Coğrafi Bilgi Sistemleri

Kaynakça

• Anonim 2002. Ardahan Tarım Master Planı, Ardahan Tarım İl Müdürlüğü, Ardahan
• Anonim 2004. Ardahan İl Çevre Durumu Raporu, Ardahan Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Ardahan
• Babalık, A.A, 2002. Isparta Yöresinde Arazi kullanımına İlişkin Sorunlar, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi Seri:A, Sayı:1, s:63-81, Isparta
• Barbour, R.J., Singleton, R., Maguire, D.A., 2007. Evaluating forest product potential as part of planning ecological restoration treatments on forested landscapes, Landscape and Urban Planning, 80 (2007) 237-248
• Bender, O., Boehmer, H.J., Jens, D., Schumacher, K.M., 2005. Using GIS to analyse long-term cultural landscape change in Southern Germany, Landscape and Urban Planning, 70 (2005), 111-125
• Blaschke, T., 2006. The role of the spatial dimension within the framework of sustainable landscapes and natural capital, Landscape and Urban Planning, 75 (2006), 198-226
• Cengiz, T., 2003. Peyzaj Değerlerinin Korunmasına Yönelik Kırsal Kalkınma Modeli Üzerine Bir Araştırma: Seben İlçesi (Bolu) Alpağut Köyü Örneği, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara
• Çepel, N., 1994. “Peyzaj Ekolojisi” Ders Kitabı, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı, Orman Fakültesi Yayın No: 429, İstanbul
• Ertuğrul, E., 2004. Ardahan İli Uygun Yatırım Alanları Araştırması, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Araştırma Müdürlüğü, Ankara
• Geneletti, D., 2007. An approach based on spatial multicriteria analysis to map the nature conservation value agricultural land, Journal of Environmental Management, 83 (2007), 228- 235
• Haase, D., Walz, U., Neubert, M., Rosenberg, M., 2007. Changes to Central European Landscapes-Analysing historical maps to approach current environmental issues, examples from Saxony, Central Germany, Land Use Policy, 24 (2007), 248- 263
• Herrmann, S., Osinski, E., 1999. Planning sustainable land use in rural areas at different spatial levels using GIS and modelling tools, Landscape and Urban Planning, 46 (1999), 93-101
• Jat, M.K., Garg, P.K., Khare, D., 2007. Monitoring and modelling of urban sprawl using remote sensing and GIS tecniques, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, Article in Press
• Karaelmas, O., 2003. Çerkeş Havzasının Optimal Alan Kullanımının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara
• Kim D.S. Mizuno, K. and Kobayashi, S., 2002. Analysis of Land Use Change System Using The Species Competition Concept, Landscape and Urban Planning, Volume 58, Issue 2-4, pp: 181-200
• Kolejka, J., 2002. GIS as a powerful tool for landscape planning, Geographica, 37 (2002), 31-42
• Levin, N., Lahav, H., Ramon, U., Heler, A., Nizry, G., Tsoar, A., Sagi, Y., 2007. Landscape continuity analysis: A new aproach to conservation planning in Israel, Landscape and Urban Planning, 79 (2007) 53-64
• Lyle, T.J., 1985. Design for Ecosystems. Van Nostrand Reinhold, 115 Fifth Avenue, New York, 100003, pp:265.
• Mc Harg, I.L, 1992. Processes as Values. In Desing With Nature. Published for The American Museum of Natural History, 279 P, Newyork.
• Mörtberg, U.M., Balfors, B., Knol, W.C., 2007. Landscape ecological assesment: A tool for integrating biodiversty issues in strategic environmental assesment and planning, Journal of Environmental Management, 82 (2007), 457-470
• Munroe, D.K., Croissant, C., York, A.M., 2005. Land use policy and landscape fragmentation in an urbanizing region: Assesing the impact of zoning, Applied Geography, 25 (2005), 121-141
• Oh, K., Jeong, S., 2007. Assesing the spatial distribution of urban park using GIS, Landscape and Urban Planning, 82 (2007), 25-32
• Ortaçeşme, V., 1996. Adana ili Akdeniz Kıyı Kesiminde Ekolojik Peyzaj Planlama İlkeleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi ve Optimal Alan Kullanım Önerileri, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana
• Otto, R., Krusi, B.O., Kienast, F., 2007. Degradation of arid coastal landscape in relation to land use changes in Southern Tenerife (Canaria Islands), Journal of Arid Environments, 70 (2007), 527-539
• Rambonilaza, M., Bernard, J.D., 2007. Land-use planning and public preferences: What can we learn from choice experiment method? Landscape and Urban Planning, Article in Press.
• Repetti, A., Destihieux, G., 2006. A relational Indicatorset Model for urban land-use planning and management: Methodological approach and aplication in two case studies, Landscape and Urban Planning, 77 (2006), 196-215
• Şahin, Ş., 1996. Dikmen VadisiPeyzaj Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara
• Uzun, O., 2003. Düzce Ararsuyu Havzası Peyzaj Değerlendirmesi ve Yönetim Modelinin Geliştirilmesi, Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim dalı, Doktora Tezi, Ankara
• Van Lier, H.N, 1998. The Role of Land Use Planning in Sustainable Rural Systems, The Journal of Landscape and Urban Planning, Volume 41, pp: 83-91
• Yılmaz, S., 1998. Erzurum Ovasının Optimal Alan Kullanımının Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Erzurum