Doğu Anadolu Yoncasından Elde Edilen Hatların Kayseri ve Bilensoy-80 Çeşitleriyle Karşılaştırmalı Genel Mahsul Büyüme Oranları ve Bazı Morfolojik Özellikleri / General Crop Growth Rates and Some Morphological Traits of the Lines Selected from Eastern Anat

Yıl 2003, Cilt: 34 Sayı: 4, - , 10.01.2011

Hayati Şeker Lütfü Tahtacıoğlu Celalettin Aygün

Öz

ÖZET: Bu çalışma, Doğu Anadolu ekotipinden elde edilen ve polikros testi sonucunda üstün olduğu belirlenen 20 ana bitkinin projeni performansını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Şansa bağlı tam bloklar deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulan denemeye, kontrol olarak Kayseri ve Bilensoy-80 çeşitleri dahil edilmiştir. Üç yıllık ortalama sonuçlara göre, hat/çeşitler 1. ve 3. biçim genel mahsul büyüme oranı (GMBO) bakımından sırasıyla % 1 ve % 5 ihtimal seviyesinde önemli bulunmuşlardır. Doğu Anadolu ekotipine ait yonca hatları, Kayseri ve Bilensoy-80 çeşitlerinin 1. biçim GMBO sırasıyla 6.44, 4.48 ve 4.38, 2. biçim için 8.76, 9.76 ve 9.38, 3. biçim için 2.01, 2.79 ve 3.41 g/m2gün’dür. Hatlar/çeşitler 1. biçimde belirlenen diğer karakterlerden sap kalınlığı, yaprakçık eni ve alanında % 1 ve yaprakçık boyu bakımından % 5 seviyesinde önemli bulunurken, yaprak oranı (% 28.0-31.3), yaprak indeksi (2.12-2.30), bitki boyu (76.5-84.9) ve dal sayısı/ana sap (12.3-19.9) bakımından farksız bulunmuşlardır. En ince sap (3.18 mm), en kısa yaprakçık boyutu (7.85x17.96 mm) ve en dar yaprakçık alanı (96.6 mm2) Doğu Anadolu ekotipi yonca hatlarında tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Doğu Anadolu ekotipi yonca hatları kısa sürede çok daha fazla biomas üretmekte, sapları çok daha ince, çok daha fazla dal oluşturmakta ve buna bağlı olarak daha fazla sayıda daha küçük ve ince-uzun yaprakçıklara sahip yaprak üretmektedir.
Anahtar Sözcükler: Yonca, Doğu Anadolu ekotipi, projeni testi, genel mahsül büyüme oranı, morfolojik karakterler.
General Crop Growth Rates and Some Morphological Traits of the Lines Selected from Eastern Anatolian Alfalfa in Comparison with var. Kayseri and Bilensoy-80

 

ABSTRACT: This study was purposed to determine the performance of the progenies of 20 superior mother plants obtained from Eastern Ecotype with polycross test. Kayseri and Bilensoy-80 varieties of alfalfa were included as the control ones into the study that was established in randomized complete block design with three replications. According to the results of three years, lines/varieties were very significant (P< 0.01) in the first cutting and significant (P<0.05) in the third cutting for general crop growth rate (GCGR). GCGRs of the lines, var. Kayseri and Bilensoy-80 are 6.44, 4.48 and 4.38 in the first cutting, 8.76, 9.76 and 9.38 in the second cutting, and 2.01, 2.79 and 3.41 g/m2day in the third cutting, respectively. Of the other characters determined for the first growth, lines/varieties are very significant in stem thickness, leaflet width and area (P< 0.01), significant in leaflet lenght (P<0.05) while they are not significant in leaf ratio (28.0-31.3 %), leaf index (2.12-2.30), plant height (76.5-84.9 cm) and branches/main stem (12.3-19.9). The thinnest stem (3.18 mm), the shortest leaflet dimensions (7.85x17.96 mm) and the smallest leaflet size (96.6 mm2) were determined in the lines of Eastern Anatolian Ecotype. It was concluded that the lines of Eastern Anatolian Ecotypes produce more biomass in a short time, their stems are thinner, produce much more and longer branches on the stems, and dependently produce much more leaves having smaller sized and narrow-long leaflets.
Key Words: Alfalfa, Eastern Anatolian ecotype, progeny test, general crop growth rate, morphological characters.

Anahtar Kelimeler

-