Güneydoğu Anadolu koşullarında bazı makarnalık buğday çeşitlerinin verim stabilitesi / The Yield stability of some durum wheat cultivars in Southeastern of Anatolia Conditions

Yıl 2004, Cilt: 35 Sayı: 1-2, - , 10.01.2011

İrfan Özberk Fethiye Özberk

Öz

ÖZET: Bu çalı~mada, 1982/83 -1998/99 UrilI! yılları arasında GUne}dogu Anadolu Tarımsal Aı~tırma Enst.iIUsU tarafından Diyarbakır ve
bOlgenin çeşitli lokasyanlarında yag.ışa dayalı ve ilave sulanan ko~uHarda yeliştiri~en bazı makarnalık bugday çı~şitlerinin verim stabilitesi
ar~ttrılmıştlf. Yagışa dayalı 37 deneıne ve ilave sulanan koşullarda 24 bOlge verim ve 9 çeşit tescil denemesinde birlikte denenen
Diyarbakır 81 ve Harran-95 'in Regresyon ve Rank analizi bulgu] arına gOre slabıl verimli oldukları, Fıra1-93' Un ise IcOtü k:o~ullarda daha iyi
performans göstermesine kaıŞ/D iyi çevre lcoşuJlaIllıa cevab!nm yetersiz oldugu anl~ıımıştlr. çeşıt tescil denemelerinde yer alan Sançanak
98 ve Altmtoprak 98 çeşitlerinin de ilave sulanan ko~ullarda yüksek ve stabil verimli oldukları belirlenmıştir. Dıyarbakır'da 68 ve
Ceylanpınar'da 23 denemenin sonuçlarına gOıe Dicle 74 lin su stresine daha az duyarlı oldugu,Diele 74'lln köta, Diyarbakır 81 'in ise
nispeten iyı koşullara cevabının daha iyi oldugu tespit ediınıiştir Sonuç olarak, ya~ışa dayalı ve ilave sulanan koşullarda Diyarbaklr-8l ve
Harran-95 Fırat-93'e göre daha stabil verimli bulunmuşlardır. Fırat-93'un kötü koşullara daha iyi adapte oJdu~u tespil edilmiş, Altıntoprak
ve Sançanak-9S çeşitlerinin ilave sulanan koşullarda Diyarbakır-Bl in yerini alabilecek ~itler oldugu anl~ılınıştır.
Anahlar keıımeler: MakarnalıK bugday, Goneydogu Anadolu, s':abilite, gerilime duyarlılık
The Yield StabiIHy of Some ])urum Wheat Cultivar:s in Southeastern of Anatolia Cooditions

 

ABSTRACT : This studyaimed to investigale the stability parameters of reeently develnped eultivars through different methods,
employing various yield tria!s eareied oul both in Diyarbakır and region under dryland and supplern{.ntary irrigated eonditions by
Southeastern Anatolian Agrieultural Researdı Institı:.re betweerı 1982/83 and 1998/99 cTOpping seasons. The results, obtained from 37
regional yield trials under drylaııd in Diyarbakır, 24 regiona! and 9 variety releas~ and registratian Irials ,under supplementary irrigation
both in Diyarbakır and the region revealed thal Diyarbakır-Bl and Harran-95 were found to be mare stabile cultivars than Fırat-93. Fırat-93
was found to be betler adapting cu1tivar for relatively poar (:onditions. lt was alsa found that Altıntoprak-98 .and Sarıçanak: -98 occurred in
variety release and regislr1lt:on trials were found tO be high yielll.ing and stabile culıivars undcr supplementary irrigated condilions. Sttess
susceptibilily index values of Diele-74 and Diyarbakır-81, detected from 68 regional yıeld Irials eareıed out in Diyarbakır and 23 in
Ceylanpınar under dryland , indieated that DicJe74 was less suseeptible eultivar to sıressıng environments than Diyarbakır -SI, whereas
Diyarbakır-8l was found to be high yielding and better adaptir.g culıivar to improving condııions. It was wncluded thııl D.Bakır-81 and
Harran-95 were more stabile than Fırat-9J under both conditıons, whereas FU31-9J was suitable for poor wndıtion:;. Altınloprak-98 and
Sarıçanak-98 were prornisıng cultivars to replace D.BakIT-81 under supp!enıentary irrigaled conditions.
Key words: Durum whe<ıt, Southeastem Analo]ja, stabili ty, stress susceptibılity index

Anahtar Kelimeler

-