HALK EDEBİYATINDA KENESARI HAN

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 16, 1243 - 1253, 24.03.2019

Seyit А. қaskabasov

https://doi.org/10.33692/avrasyad.543618

Öz

Bu çalışmada Abılay Han’ın Kazak halkını birleştirmesi ve diğer güçlerle mücadelesi,
yaşanılan mücadeleler sonrası halkın hafızasında yer etmiş kişiler, Kenesarı’nın halkla birleşip
düşmana karşı mücadelesi, Kazak halkının yaşadığı zorluklar anlatılmıştır. Bu zorluklar
döneminde Kenasarı’nın halkı nasıl birleştirip düşmanla mücadele ettiği ve bunun önemine
değinilmiştir. Kazak toplumunda halkın mücadelesini anlatan Sırım, İsatay, Mahambet, Sarjan,
Kenasarı gibi önemli kişiler halkın düşünce dünyasında ve kültürel değer yargılarında her
zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Kenasarı ve yanındaki yiğitlerin kahramanlıkları hakkında
folklordaki ve edebiyattaki yansımaları anlatılmıştır. Kenesarı’nın halk hayalindeki görünüşün
folklora yansıması değerlendirilmiştir. Kazak destanlarındaki bazı ortak özellikler ve farklılıklar
hakkında da bilgiler verilmiştir. Abılay ve Kenasarı’nın destanlarda farklı durumlarda nasıl
geçtiği verilen örnekler üzerinden değerlendirmesi yapılmıştır. Kenasarı’nın savaşa başlamadan
önce ve savaş sonrası yapmış olduğu duanın günümüzde halk arasında bir gelenek olarak
saklanıp yansıması değerlendirilmiştir. Destanların oluştuğu dönem, o halkın tarihsel
gerçekliğinin yansımasıdır. Bu açıdan destanlar yaşadıkları dönemin aynasıdır. Jırav ve akınlar
vasıtasıyla anlatılarak gelecek kuşaklara aktarılan bu destanlar geçmişin birer yansıması olarak
da görülür. Bu yüzden destan kahramanları da halkın hafızasındaki kurtarıcı ve yurdunu
koruyan kahramanlar olarak eserlerde yer almışlardır. Kenasarı da bunlardan birisi ve Kazak
halkının kahramanlık sembollerindendir. Aynı zamanda halkın yaşamında önemli yere sahip
olan bu kişiler kültürel yaşam içerisinde de isimleri bazı yerlere verilerek kültürel imgeye
dönüşmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Kültür, Destan, Kahraman Tipleri

Kaynakça

• .