TARİH ÖĞRETMENLERİNİN ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE ‘VATANSEVERLİK’ DEĞERİNİ ÖĞRETİRKEN KULLANDIKLARI DEĞER YAKLAŞIMLARININ TESPİT EDİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 16, 591 - 606, 24.03.2019

Dudu Duygu Gündüz Mevlüt Gündüz Hüseyin Mertol Ömer Çelikkol

https://doi.org/10.33692/avrasyad.543850

Cited By: 1

Öz

Vatanseverlik ile ilgili yapılan araştırmalara ve tanımlara bakıldığında pek çok tanım
ortaya konmakla birlikte vatanseverliğin milli gurur, milli kimlik, vatan sevgisi, millet sevgisi
kavramlarıyla ilişkili olduğu görülür. Kişinin duygusal bağla olumlu bir kimlik hissi oluşturması
durumunu niteleyen vatanseverlik, modern dünyada en önemli grup bağlılığı çeşitlerinden
biridir. Vatan aşkı, millet sevgisi, vatansever olmak, saygılı olmak, dürüst olmak ve adil olmak
gibi değerler, okulların duyuşsal hedefleri arasında yer alır. Bu hedefler, okulların okul
programında açık olarak belirtilen veya belirtilmeyen değerleri öğretmek; öğrencilerin ahlakî
gelişimine katkıda bulunmak ve karakterini olumlu yönde etkilemek yönünde şekillenmiştir. Bu
araştırmanın amacı, tarih öğretmenlerinin ortaöğretim öğrencilerine "vatanseverlik değerini
öğretirken kullandıkları değer yaklaşımlarını tespit etmek ve vatanseverlik olgusuna yeni bir
bakış açısı getirmeye çalışmaktır. Araştırma nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak
tasarlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden ise durum çalışmasına (Case Study) yer
verilmiştir. Bu araştırma, 2017-2018 öğretim yılında, Isparta il merkezinde görev yapan toplam
20 tarih öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada verilerinin tamamı,
araştırmacılar tarafından geliştirilen ve açık uçlu sorulardan oluşan “Yarı Yapılandırılmış
Görüşme” ile elde edilmiştir. Araştırmanın güvenirliğini artırmak için kullanılan stratejinin nasıl
kullanıldığı belirgin halde verilmiş ve bu şekilde diğer araştırmacıların da bu stratejiyi benzer bir
biçimde kullanabilmesine olanak tanıması öngörülmüştür. Araştırmada verilerin analizinde nitel
analiz tekniklerinden hem betimsel hem de içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Yapılan bu
araştırmada, Tarih öğretmenlerinin çoğu vatanseverlik algısı, vatanseverliği öğretme şekli ve
materyal seçimi konusunda hemen hemen benzer görüşlere sahiptir. Ancak vatanseverlik
değerini öğrettikten sonra, bu değeri öğrencinin kazanıp kazanmadığına yönelik görüşlerinde
farklılık çıkmıştır. Sonuç olarak bu araştırma göstermiştir ki tarih öğretmenlerinin görüşlerine
göre, vatanseverlik değerini öğretmek için öğrenci merkezli yöntemler ve etkili materyaller
kullanmak gerekir. Eylem öğrenme ve değer analizi yöntemi de bu görüşü desteklemektedir.
Öğretmenlerin bu değeri öğretirken, belgesel ve film izletme gibi görsel ve çok sayıda duyu
organlarına hitap eden materyalleri de kullanmaları da bu anlamda önemlidir. Ancak tarih öğretmenleri, vatanseverlik değerini öğrettikten sonra bu değerin kazanılıp kazanılmadığına
yönelik ise kısa sürede dönüt almanın çok kolay olmadığını ve uzun bir süreç gerektiğini
belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Değer Eğitimi, Vatanseverlik Değeri, Değer Öğretim Yaklaşımları, Tarih Öğretmenleri

Kaynakça

• .