Üniversite Öğrencilerinin Matematik Problemine İlişkin Algılarının Metafor Yoluyla Analiz Edilmesi

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 2, 536 - 556, 18.06.2016

Tuğba Uygun Burçin Gökkurt Neslihan Usta

https://doi.org/10.14686/buefad.v5i2.5000187677

Cited By: 14

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin matematik problemine yönelik algılarını metafor yoluyla incelemektir. Veri toplama aracı olarak, çalışmada Sezgin-Memnun (2015)’un matematik problemiyle ilgili hazırlamış olduğu form kullanılmıştır. Bu çalışmanın katılımcılarını,  Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer alan bir devlet üniversitesinin ilköğretim matematik ve sınıf öğretmenliği programında öğrenim gören toplam 269 (204 Kız, 65 Erkek) öğrenci oluşturmaktadır.  Çalışmadan elde veriler, öğrencilerin yazılı açıklamalarından ve bunlar arasından seçilen 16 öğrenciyle yapılan görüşmelerden elde edilmiştir. Çalışmada, nitel araştırma yaklaşımına dayalı olgu bilim yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada içerik ve betimsel analiz teknikleri kullanılmıştır. Çalışma sonunda, öğretmen adaylarının matematik problemine ilişkin 11 farklı kategoride metaforlar geliştirdikleri ve bunlar arasında en çok üretilen metaforun yığılmalı yapı /çözüm yapısı kategorisinde olduğu görülmüştür. Ayrıca çalışmada, sınıf öğretmenliği programında öğrenim gören öğrencilerin, matematik problemine ilişkin görüşlerinin, matematik öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğrencilere göre olumsuz olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Matematik problemi, metafor, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Ada, S. (2013). Öğrencilerin matematik dersine ve matematik öğretmenine yönelik algılarının metafor yardımıyla belirlenmesi.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akkaya, E. (2012). Ortaöğretim öğrenci ve öğretmenlerin okul ve ideal okul algılarının metafor yoluyla analizi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aktürk, A. O., Mihçi, S., & Çelik, İ. (2015). Metaphors of high school students about the concept of “interactive whiteboard”. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 3(2), 120-131.
• Arnett, R. C. (1999). Metaphorical guidance: Administration as building and renovation. Journal of Educational Administration, 37, 80-90.
• Arslan, M. M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108.
• Arslan, Ç. & Altun, M. (2007). Learning to solve non-routine mathematical problems. İlköğretim Online, 6(1), 50-61.
• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools (in Ankara). Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, A. (2003). Eğitim örgütlerinde yeni bakış açıları: kuram-araştırma ilişkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 33, 26-61.
• Baş, F. & Özturan-Sağırlı, M. (2016). Ortaokul matematik öğretmen adaylarının problem kavramına ilişkin algıları üzerine bir inceleme. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1367-1380. doi:10.14687/ijhs.v13i1.3461
• Baykul, Y. (2009). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8. Sınıflar) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Baykul, Y. & Sulak, S. (2006). Problem çözme stratejilerinin ilköğretimde problem
• çözme başarısına etkisi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara.
• Bloom, W. & Niss, M. (1991). Applied mathematical problem solving, modelling, applicationsnand links to other subjects. Educational Studies in Mathematics, 22, 37-68.
• Brown, N. M. (2003). A study of elementary teachers’ abilities, attitudes, and beliefs about
• problem solving. Dissertation Abstracts International, 64(10), 3620. (UMI No.
• .
• Cai, J. (2003). Singaporean students’ mathematical thinking in problem solving and problem posing: an exploratory study. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 34(5), 719-737.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
• Chapman, O. (1997). Metaphors in the teaching of mathematical problem solving. Educational Studies in Mathematics, 32(3), 210-228.
• Chapman, O. (1998). Metaphors as a tool in facilitating preservice teacher development in mathematical problem solving. In A. Oliver & K. Newstead (eds.) Proceedings of the 22nd PME International Conference. Stellenbosch, South Africa: University of Stellenbosch, (2) 176-183
• Crespo, S. (2003). Learning to pose matematical problems: Exploring changes in preservice teachers’ practices. Educational Studies in Mathematics, 52, 243-270.
• Crespo, S. & Sinclair, N. (2008). What makes a problem mathematically interesting? Inviting prospective teachers to pose better problems. Journal Mathematics Teacher Education, 11, 395–415.
• Çekmez, E., Yıldız, C., & Bütüner, S. Ö. (2012). Fenomenografik araştırma yöntemi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 6(2), 77-102.
• Çelik, D. & Güler, M. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin gerçek yaşam problemlerini çözme becerilerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 180-195.
• Dinç-Artut, P. & Tarım, K. (2009). Öğretmen adaylarının rutin olmayan sözel problemleri çözme süreçlerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi 22(1), 53-70.
• Fitzpatrick, C. (1994). Adolescent mathematical problem solving: The role of metacognition, strategies and beliefs. Paper presented at the Annual Meeting of the American Education Research Association, New Orleans, La.
• Forcenville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of Pragmatics, 34, 1-14.
• Gail, M. (1996). Problem solving about problem solving: framing a research agenda. Proceedings of the Annual National Educational Computing Conference, Minnesota, 17, 255-261.
• Gökkurt, B., Örnek, T., Hayat, F., & Soylu, Y. (2015). Öğrencilerin problem çözme ve problem kurma becerilerinin değerlendirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 751-774.
• Gökkurt, B., Koçak, M., & Soylu, Y. (2015,Mayıs). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının sözel problemleri değişkensiz çözebilme becerileri. 2. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Sempozyumunda sunulan sözlü bildiri. Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi.
• Gökkurt, B. & Soylu, Y. (2013). Öğrencilerin problem çözme sürecinde anlam bilgisini kullanma düzeyleri. Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 469-488.
• Güler, G., Akgün, L., Öçal, M. F., & Doruk, M. (2012). Matematik öğretmeni adaylarının matematik kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 25-29.
• Gür, H., Hangül, T., & Kara, A. (2014). Ortaokul ve lise öğrencilerinin “matematik” kavramına ilişkin sahip oldukları metaforların karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 25, 427-444.
• Işık, C. & Kar, T. (2011). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin sayı algılama ve rutin olmayan problem çözme becerilerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 57-72.
• Karadeniz, O., Er, H., & Tangülü, Z. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin SBS’ ye yönelik metaforik algıları. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 64-81.
• Kılıç, Ç. (2014). Sınıf öğretmenlerinin problem kurmayı algılayış biçimlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 203-214.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar hayat, anlam ve dil. (Çev: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Lester, F. K. (1983). Trends and issues in mathematical problem-solving research. In R. Lesh & M. Landau (Eds.), Acquisition of mathematics concepts and processes (pp. 229-261). New York: Academic Press.
• Mcmillian, H. J. & Schumacher, S. (2010). Research in education. Boston, USA: Pearson Education.
• Miles, M.B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2. Baskı).Newbury Park, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013a). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2013b). Ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2015). İlkokul matematik dersi (1, 2, 3 ve 4. Sınıflar) sınıflar öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Olkun, S. & Toluk-Uçar Z. (2014). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi (6. Baskı). Ankara: Eğiten Kitap.
• Olkun, S., Şahin, Ö., Akkurt, Z., Dikkartın, F. T., & Gülbağcı, H. (2009). Modelleme yoluyla problem çözme ve genelleme: ilköğretim öğrencileriyle bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 34(151), 65-73.
• Özdemir, S. & Akkaya, E. (2013). Genel lise öğrenci ve öğretmenlerinin okul ve ideal okul algılarının metafor yoluyla analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 295-322.
• Özsoy, G. (2005). Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi 25(3), 179-190.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8(2), 55-69.
• Pesen, C. (2003). Eğitim fakülteleri ve sınıf öğretmenleri için matematik öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Sart, G. (2015). Fenomenoloji ve yorumlayıcı fenomenolojik analiz. F. N. Seggie & Y. Bayyurt (Edt.), Nitel araştırma yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları (1. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sezgin-Memnun, D. (2015). Ortaokul öğrencilerinin matematik problemine ilişkin sahip oldukları metaforlar ve bu metaforların sınıf düzeylerine göre değişimi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi(EFMED), 9(1), 351-374.
• Şengül, S. & Katrancı, Y. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin “matematik” kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 355-369.
• Şengül, S., Katrancı, Y., & Gerez-Cantimer, G. (2014). Ortaokul öğrencilerinin “matematik öğretmeni” kavramına ilişkin metafor algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 25, 89-21.
• Willoughby, S. S. (1985). How to teach mathematical problem-solving. Educational Leadership, 42(7), 90-91.
• Yazgan, Y. (2007). Dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin rutin olmayan problem çözme stratejileriyle ilgili gözlemler. İlköğretim Online, 6(2), 249-263.
• Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P., & Türkleş, S. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 904-921.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.