KUR’ÂN’IN ÇİFT KUTUPLU ANLATIMI

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 11, 60 - 78, 29.06.2019

Veysel Gengil

Öz

İnsanların tabiatları bir şeyi kabul etme
bakımından birbirinden farklıdır. Zira her bir bireyin farklı his, idrak, şuur,
zihin ve akıl dünyası vardır. İşte bu sebeple Kur’ân, muhataplarına, onların idraklerine
hitap edebilmek için çeşitli ikna metotları kullanmıştır. Mukayeseli anlatım da
bu metotlardan biridir. Bu sayede Kur’ân bir şeyin iki yönünü birden göstermek
suretiyle muhataplarını iknaya çalışmakta ve nihayet onları seçimlerinde
serbest bırakmaktadır. İş bu çalışmada Kur’ân’ın sunmuş olduğu mukayeseli
anlatım metodu işlenecektir.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, mukayese, istifhâm, temsil

Kaynakça

• Abdülkerim Mahmud b. Yusuf, (2000), Uslûbu’l-İstifhâm fi’l-Kur’ân, Şam: Mektebetü Gazali.
• Altıntaş, Ramazan, Bütün Yönleri ile Cahiliye, İstanbul: Pınar Yayınları.
• Âlûsî, Şihâbuddîn es-Seyyid Mahmud (t.y.), Rûḥu’l-meʿânî fî tefsîri’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm ve’s-sebʿi’l-mes̱ânî, Beyrut: Dâru ihyâi’t-Türâsi’l-Arabî.
• Ates, Süleyman, (1990), Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsîri, İstanbul: Yeni Ufuklar Nesriyat.
• Ateş, Ali Osman, (1996), İslam’a göre Cahiliye ve Ehl-i Kitab Örf ve Âdetleri, İstanbul: Beyan Yayınları.
• Aydın, Hayati, (2006), Kur’ân’da Psikolojik İkna, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Beğavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mes’ûd (h. 1420), Meʿâlimü’t-tenzîl, (thk. Muhammed Abdullah en-Nemr, v.d.), Beyrut: Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arab.
• Beydâvî, Ebû Saîd Nasırüddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed (h.1425), Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-teʾvîl, I-III, Beyrut: Dâru’l Fikr.
• Buladı, Kerim, (2010), Kur’ân Kendisini Nasıl Tanıtır?, İstanbul: Kayıhan Yayınları.
• Çelikkol, Yaşar, (2003), İslam Öncesi Mekke, Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Demirci, Muhsin, (2006) Tefsir Usulu, İstanbul: İFAV.
• Derveze, İzzet, (2011), Kur’ân’a Göre Hz. Muhammed, (çev. Mehmet Yolcu), İstanbul: Düşün Yayınları.
• el-Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail (h. 1400), el-Câmiu’s-sahîh: el-Müsnedü min Hadîsi Rasûlillahi ve Sünenihi ve Eyyâmihi, (nşr.: Muhibbüddin el-Hatib, Muhammed Fuad Abdülbaki), Kahire: el-Matbaatü’s-selefiyye.
• el-Isfahânî, er-Râğıb, (2012), el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, (çev. Abdülbaki Güneş, Mehmet Yolcu), İstanbul: Çıra Yayınları.
• el-Mevdudi, Ebu’l Âlâ, (2010), Tarih Boyunca Tevhid Mücadelesi ve Hz. Peygamber’in Hayatı, (çev. Ahmet Esrar), İstanbul: Pınar Yayınları.
• er-Râğıb el-Isfahânî, (2012), el-Müfredât fî ğarîbi’l-Kur’ân, (çev. Abdülbaki Güneş, Mehmet Yolcu), İstanbul: Çıra Yayınları.
• Esad, Mahmud, (1995), İslam Tarihi, İstanbul: Marifet Yayınları.
• Fersahoğlu, Yaşar, (1998) Kur’ân’da Zihin Eğitimi, İstanbul: Marifet Yayınları.
• Günaltay, Şemseddin, (1997), İslam Öncesi Araplar ve Dinleri, Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
• Güngör, Mevlüt, (1997), Kur’ân Penceresinden İman-Amel-Hayat-Ahiret ve Kainat’a Bakış, İstanbul: Kur’ân Kitaplığı.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik, (2008), es-Sîretü’n-Nebeviyye, (çev. Arif Erkan), İstanbul: Dila Yayınları.
• İbn Kesîr, Ebu’l-fidâ İsmâîl (h. 1420), Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿaẓîm, I-IV, Beyrut: Dâru İbn Hazm.
• İzutsu, Toshihiko, (2002), God and Man in the Qur’an, Kuala Lumpur: İslamic Book Trust.
• Köksal, Asım, (2004), İslam Tarihi, İstanbul: Köksal Yayınları.
• Kutub, Seyyid (t.y), Fî Ẓılâli’l-Ḳurʾân, I-X, (çev. M. Emin Saraç, İ. Hakkı Şengüler, Bekir Karlığa), İstanbul: Hikmet yayınları
• Lings, Martin, (2004), Hz. Muhammed’in Hayatı, (çev. Ali Çavuşoğlu), İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Muhammed Abduh, Muhammed Reşid Rıdâ (t.y.), Tefsîru’l-Menâr, Daru’l Fikr.
• Muhammed Selman Çalışkan, (2008) Kur’ân’da İnkarcıların Peygamber Tasavvuru, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İst. Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mukâtil, b. Süleymân (h. 1424), Tefsîru Mukâtil, I-III, (thk. Ahmet Ferid), Beyrut: Daru’l Kütübi’l-Ilmiyye,
• Nesefî, Abdullah b. Ahmed (h. 1429), Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, I-III, Beyrut: Dâru İbn Kesir.
• Râzî, Fahruddin Muhammed b. Ömer (h. 1401): Mefâtîḥu’l-ġayb, I-XXXII, Beyrut: Dâru’l-Fikr.
• Sâbûnî, Muhammed, (h. 1421), Safvetü’t-Tefâsîr, I-III, Beyrut: Daru’l Fikr.
• Sahip Aktaş, Kur’ân’da İstifham Uslubu, (2006), (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), F. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sami, Şemseddin, (h. 1317), Kâmûs-ı Türkî, Dersaâdet.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr (h. 1423), Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân, I-XVI, (thk. Mahmud Şakir), Beyrut: Dâru İbn Hazm.
• Vehbi, Mehmet, (1967), Hulâsatü’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, İstanbul: Üçdal Neşriyat.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi (t.y): Hak Dîni Kur’ân Dili I-IX, İstanbul: Azim Dağıtım.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Mahmud b. Ömer (h. 1425), el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl, Beyrut: Dâru’l-Marife.
• Zerkeşî, Bedruddîn Muhammed b. Abdullah (h. 1430), el-Burhân fî ulûmi’l-Kur’ân, Riyad: Dâru’l-Hadâra.