İran Göç Edebiyatının Önde Gelen Temsilcileri Üzerine

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 19 - 41, 15.03.2019

Soner İşimtekin Ümit Gedik

Öz

İnsanoğlu hayatının her döneminde çeşitli koşullara bağlı
olarak göç etmiştir. Göçmenler, gittikleri ülkelerde, tanıştıkları yeni
kültürler ve benimsemek zorunda oldukları ekonomik ve sosyal durumlar
neticesinde değişim yaşamışlardır. Bu durum göç eden edebiyatçıları da kaçınılmaz
biçimde derinden etkilemiştir. Vatanlarında yetiştirildikleri kültür göç
ettikleri ülkelerin kültürden etkilenmiş, vatan özlemlerini, yabancı ülkelerde
karşılaştıkları olayları, yaşamak zorunda kaldıkları durumları ya da özgür bir
ortam buldukları için anavatanları hakkındaki siyasi eleştirel düşüncelerini ‘göç
edebiyatı’ üzerinden dile getirmişlerdir. İran’da da, 1970’li yıllar sonrasında
yaşanan siyasi değişimler neticesinde ülkelerinden ayrılan çoğu edebiyatçı,
Batı edebiyatını da takip ederek ‘göç edebiyatı’ olarak değerlendirilebilecek nazım
veya nesir türünde eserler vermiştir. Temalarını genellikle ‘yaşadıkları göçün
etkileri’ üzerine şekillendiren edebiyatçılar çeşitli konular ve motiflerle
Fars edebiyatında bu akımın öncüsü olmuşlardır. Çalışmada, çağdaş İran göç edebiyatının
önde gelen temsilcileri ve eserleri hakkında bilgi verilecek, ülkelerinden uzak
olsalar da bu edebiyatçıların kendi edebiyatlarına sundukları katkılar tespit edilmeye
çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Fars Edebiyatı, Çağdaş İran Edebiyatı, Göç Edebiyatı

Kaynakça

• KaynakçaKırlangıç, Hicabi (2014), Meşrutiyetten Cumhuriyete İran Şiiri (Genel Bir Bakış ve Güldeste), Ankara: Hece Yayınları.Nâdirpûr, Nâdir (1381), Mecmuâ-i Eş’ar, Tahran: İntişârât-i Nigâh.Pûrçâfî, Ali Hoseyn (1384), Ceryânhâ-yi Şi’r-i Mu’âsır-i Fârsî, Tahran: İntişârât-i Emir Kebîr.Şâfiʿî, Husrev (1384), Zindegî ve Şi’r-i Sad Şâir, Tahran: Ketab-i Horşîd.Teslîmî, Ali (1387), Gozârehâ-yi Der Edebiyât-i Mu،âsır-i Îrân (Dâstân), Tahran: Ketab-i Âme.Yılancıoğlu, S.Seza, Güven Şeker, Ali Tilbe, Mustafa Ökmen, Pınar Yazgan Hepgül, Deniz Eroğlu, Ibrahim Sirkeci (2015). “Günümüzün Göç Edebiyatı Nedir?” Turkish Migration Conference Selected Proceedings. London: Transnational Press London. s.512-519. Zerkânî, Seyyid Mehdi (1383), Çeşmendâz-i Şi’r-i Muâsir-i İrân, Tahran: Neşr-i Sâlis.Zeytunlu, Emine (2011), “Çağdaş İran Kısa Öykü Edebiyatının Önde Gelen Kadın Yazarları”, (Seminer), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doğu Dilleri ve Edebiyatları A.B.D. Fars Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı.
• Çevirimiçi Kaynaklar: Behrâmî, Aylâr, “زندگی‌نامه و آثار شهرنوش پارسی پور”, http://ketabism.ir/shahrnush-parsipur/ , Erşm. 21.02.2018.-------------------, “زندگی نامه و معرفی آثار گلی ترقی”, http://ketabism.ir/goli-taraqi/ , Erşm.06.05.2018.-------------------, http://www.persian-man.ir/senior/poetsزندگی نامه رضا براهنی ; http://ketabism.ir/reza-baraheni/, Erşm. 23.04.2018.Bozorg, Cemşîd, “شعر همچون خود زندگینامه؛ گفت‌وگویی بلند با اسماعیل خویی”, http://www.bbc.com/persian/arts/2015/06/150622_jb_khoei, Erşm.28.04.2018.Devâçî, Âzade, “دلتنگی‌های سهراب رحیمی در آخرین شعرهایش”, https://www.radiozamaneh.com/260579, Erşm. 23.04.2018.Felekî, Mahmûd, http://www.m-falaki.com/home/ Erşm.15.11.2018.Hoyî, İsmâil, Modîriyet-i Sayt,“زندگی نامه‌ی اسمایل خویی” http://www.persian-man.ir/senior/poets/زندگی نامه اسماعيل ‌خويی‌, Erşm. 27.04.2018.------------------, “اسماعیل خویی، شاعر بی‌ در کجا”, https://tavaana.org/fa/Esmaeil_Khoei, Erşm. 28.04.2018.Kemâlî, Marzîye, “شخصیت‌پردازی زنان و مردان در داستان‌های منیرو روانی پور”, http://nasour.net/1391.02.20/738.html, Erşm. 20.04.2018.Mihrehverî, Ali, “زندگینامه عباس معروفی”, http://kitebaz.com/2016/08/22/918/, Erşm. 01.03.2018.Nefîsî, Mecîd, “شعر فارسی در لس آنجلس: درد بازگشت در برابر انطباق پذیری”, https://shahrvand.com/archives/23501, Erşm. 02.04.2018.-----------------, “با مجید نفیسی، شاعر و پژوهشگر در پرتره”, https://ir.voanews.com/a/majid-nafissi-portrait/1828962.html, Erşm. 02.04.2018.Terakkî, Golî, Mihr News,“گلی ترقی از خودش و آثارش گفت/ «همه چیز برای من قصه است»”, https://www.mehrnews.com/print/2471824/گلی-ترقی-از-خودش-و-آثارش-گفت-همه-چیز-برای-من-قصه-است, Erşm. 03.03.2018.Tîregol, Melîha, “با منصور خاکسار بیشتر آشنا شویم”, http://archive.radiozamaneh.com/culture/khaak/2011/03/30/2871,Erşm.10.05.2018.