İHRACATIN NİTELİĞİNDEKİ ARTIŞIN DIŞ TİCARET HADDİNE ETKİSİ: TÜRKİYE ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 448 - 462, 30.11.2018

Tuğba Akın Sevcan Güneş

Öz

Bir ülkede üretilen ürünlerin karmaşıklık
düzeyinin artması, uluslararası ticarette ülkenin rekabetçiliği ve elde ettiği
katma değeri arttıran önemli bir unsurdur. Türkiye yoğunlukla orta düşük ve
düşük teknoloji düzeyinde ihracat yapmaktadır. Çalışmada ekonomik karmaşıklık
endeksinin orta sıralarında yer alan Türkiye’nin dış ticaret kompozisyonundaki
ürün karmaşıklığının ve niteliğinin artmasının dış ticaret hadlerine etkisinin
analiz edilmesi hedeflenmiştir. Bunun yanı sıra Türkiye’nin ihracat üretiminde
kullanılan ithal hammadde ve ara mamul girdisinin yoğun olması sebebiyle
ithalat değişkenin de dış ticaret hadlerine etkisinin analiz edilebilmesi için
modele dâhil edilmiştir. Çalışmada 1995-2015 yıllık verileri kullanılarak
Türkiye Ekonomik Karmaşıklık Endeksi (Economic Complexity
Index, ECI) ve ithalat değişkenlerinin dış ticaret hadleri üzerindeki etkisi Zivot
ve Andrews (1992) yapısal kırılmalı birim kök testi ve Johansen Eşbütünleşme
Testi (1990)  ile analiz edilmiştir. Çalışma
sonuçları; ekonomik karmaşıklık endeksi ile dış ticaret hadleri arasında
istatistiksel olarak anlamlı pozitif, ithalat ile dış ticaret hadleri değişkeni
arasında ise negatif ilişki olduğunu göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Karmaşıklık Endeksi, Dış Ticaret Hadleri, İthalat, Eşbütünleşme

Kaynakça

• AMITI, Mary ve Caroline FREUND (2007), “China’s Export Boom”, Finance and Development , Vol 44; 38–41.
• BHATTACHARYA, Jayati ve Ajitava RAYCHAUDHURI (2004), “Endogenous Growth in a North-South Framework with Human Capital Accumulation and Technology Transfer”, Journal of International Trade & Economic Development , Vol 13; 23–56.
• DICKEY, David A. ve Wayne A. FULLER (1979), “Distribution of the Estimates for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association , Vol 74; 427-431.
• DÜNYA BANKASI (2002), “World development Report 2002”, İnternet Adresi:https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/5984/WDR%202002%20-%20English.pdf?sequence=1&isAllowed=y. Erişim Tarihi: 15.02.2018.
• GRANCAY, Martin; Nora GRANCAY ve Tomas DUDAS (2015), “What You Export Matters: Does It Really?”, Contemporary Economics, Vol 9(2); 233-244.
• GAULIER, Guillaume; Françoise LEMOINE ve Deniz ÜNAL-KESENCİ (2007), China’s Emergence and the Reorganisation of Trade Flows in Asia, China Economic Review,18; 209–43.
• GUJARATI, Damodar N. (2015). Econometrics, 2. Baskı, Palgrave Yayınları, Çin.
• GÖÇER, İsmet ve Tuğba AKIN (2016) "Kırılgan Beşlide Tasarruf-Yatırım Açığının Ekonomik Büyümeye Etkileri: Yeni Nesil Bir Ekonometrik Analiz." Ege Academik Bakış, Cilt 16.2; 197-210.
• HAUSMANN, Ricardo; Jason HWANG ve Dani RODRIK (2007), “What You Export Matters”, Journal of Economic Growth, Vol 12 (1); 1-25.
• JOHANSEN, Søren ve Katarina JUSELIUS (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration—with Applications to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol 52(2); 169-210.
• LEMOINE, Francoise ve Deniz ÜNAL-KESENCİ (2008), "Rise of China and India in International Trade: from Textiles to New Technology." ,China & World Economy, Vol 16.5; 16-34.
• LI, Huizhong; Ping HUANG ve Jialun LI (2007), “China’s FDI Net Inflow and Deterioration of Terms of Trade: Paradox and Explanation”, China & World Economy , Vol 15; 87–95.
• MINONDO, Asier (2010), “Exports’ Productivity and Growth across Spanish Regions”, Regional Studies, Vol 44 (5); 569-577.
• PHILIPS, Peter CB; Pierre PERRON(1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biomètrika, Vol 75(2); 336-346.
• SAADI, Mohamed (2012), “Export Sophistication and the Terms of Trade of the Developing and Emerging Countries”, International Review of Applied Economics, Vol 26 (5); 623-642.
• SANTOS-PAULINO, Amelia U. (2010), “Export Productivity and Specialization: a Disaggregated Analysis”, The World Economy, Vol 33 (9); 1095-1116.
• SANTOS-PAULINO, Amelia U. (2011), “Trade Specialization, Ex¬port Productivity and Growth in Brazil, China, In¬dia, South Africa, and a Cross Section of Countries, Economic Change and Restructuring, Vol 44 (1); 75-97.
• SARKAR, Prabirjit (2005), “Rising Manufacture Exports and Terms of Trade: The Case Study of Korea”, Progress in Development Studies, Vol 5; 83–8.
• TARI, Recep (2011), Ekonometri, 7. Baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• TODARO, Michael P. ve Stephen C. SMITH (2003), Economic Development. Addison-Wesley, New York.
• TODA, Hiro Y. Ve Taku YAMAMOTO (1995), “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes”, Journal of Econometrics, Vol 66(1); 225-250.
• WOOD, Adrian (1997). “Openness and Wage Inequality in Developing Countries: The Latin American Challenge to East Asian Conventional Wisdom”, World Bank Economic Review, Vol 11; 33–57.
• YILANCI, Veli (2009), “Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye için İşsizlik Histerisinin Sınanması”,Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 10(2); 324-33.
• ZIVOT, Eric ve Donald W.K. ANDREWS (1992), “Further Evidence on the Great Crash, the Oil Price Shock, and the Unit Root Hypothesis”, Journal of Business and Economic Statistics, Vol 10(3); 251-270.
• THE ATLAS of ECONOMIC COMPLEXITY (2011) ,Center for International Development, ISBN-13: 9780615546629, 1-362.