Türkiye ve Bazı Avrupa Ülkelerinin Doktora Programlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 71 - 89, 29.04.2019

Nezahat Güçlü Gülşen Yılmaz

Öz

Son
yıllarda yükseköğretimde tartışılan konulardan biri de doktora eğitimidir. Bu
tartışmaların ortaya çıkmasındaki temel etkenlerin başında akademik kariyer
sürecinin ilk basamağı olarak görülen doktora eğitimine olan talebin artması
söylenebilir. Türkiye’de her alandaki hızlı değişimden yükseköğretim de payını
almaktadır. Bu değişim yaşanırken akademik kariyerin ilk basamağı olarak
nitelenebilecek doktora eğitimine yatırım yapma ve yükseköğretimde büyümeyi
sürdürmek amacıyla öğretim üyelerinin gelişimi için bazı politikalar üretme
zorunluluğu bulunmaktadır (Özer, 2011). Bu çalışmada bazı ülkelerin doktora
programları giriş koşulları, tez danışmanlığı, doktora süresi, doktora
derecesini verme yetkisi açısından bazı ülkelerin eğitim sistemleri incelemek
ve karşılaştırmalı bir değerlendirme yapmaktır. Çalışmada araştırma
modeli olarak nitel araştırma modellerinden
tarama modeli kullanılmıştır. Bu çalışma
aynı zamanda ülkelerarası (crossnational) karşılaştırmalı eğitim
araştırmasıdır. Doktora programlarına ilişkin veriler,
incelenen ülkelerin eğitim
bakanlıklarına ait resmi web sitelerinde yer alan verilerden, ulusal ve
uluslararası rapor, belge, yönetmelik ve yönergelerden elde edilmiştir ve
karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
Sonuç olarak incelenen Türkiye’de doktora eğitiminin diğer ülkelere göre
daha geç bir yaşta tamamlandığı, Türkiye’deki ALES’e benzer merkezi bir sınav
uygulaması diğer ülkelerde bulunmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

yükseköğretim, doktora eğitimi

Kaynakça

• Balcı, A. (2013). Doktora Programı: Türk üniversiteleri doktora programları için bazı öneriler. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi.Bereday, G. Z.F. (1964). Comparative method in education. New York: Holt, Rinehart and Winston Inc.Bircan, İ. (2007). Akademik insangücü yetiştirme ve istihdamı. Türkiye’de yükseköğretimin 2023 vizyonu. Edt. İsmail Bircan. Ankara: Atılım ÜniversitesiAlman Akademik Değişim Servisi (DAAD) (2017). FAQs – Doing a doctorate in Germany.http://www.daad.co/imperia/md/content/informationszentren/ic-bogota/otros-docs/faq-doctorate.pdfDe Goede, M., Belder, R. & De Jonge, J. (2013). Academic careers in the Netherlands. Rathenau Instituut.Demirel, Ö. (1996). Karşılaştırmalı eğitim. Ankara: USEM.European Comission (EC) (2018a). Turkey: Third cycle (PhD) programmeshttps://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/third-cycle-phd-programmes-101_enEuropean Comission (EC) (2018b). United Kingdom-Northern Ireland: Third cycle (PhD) programmeshttps://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/third-cycle-phd-programmes-92_mkEuropean Comission (EC) (2018c). Germany: Third cycle (PhD) programmeshttps://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/third-cycle-phd-programmes-31_enEuropean Comission (EC) (2018d). Netherlands: Third cycle (PhD) programmeshttps://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/third-cycle-phd-programmes-53_enFederal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı (2018). The German doctorate: A guide for doctoral candidates.Getao F.N. (1996). International Education Systems. Nairobi: LecternHollanda Üniversiteler Birliği (VSNU) (2014). The Netherlands Code of Conduct for Academic PracticeHollanda Yükseköğretimde Uluslararası İşbirliği Örgütü (Nuffic) (2017) Obtaining a PhDKalite Güvencesi Ajansı (QAA) (2013). The UK Quality Code for Higher Education, Part B, Chapter B11 Research Degrees. http://www.qaa.ac.uk/assuring-standards-and-quality/the-quality-code/quality-code-part-bKorkut, H. (2001). Sorgulanan yükseköğretim. Ankara: NobelKöksoy, M. (1998). Yükseköğretimde kalite ve Türk yükseköğretimi için öneriler. İstanbul: İstanbul Kültür ÜniversitesiLeague of European Research Universities (LERU) (2016). Maintaining a quality culture in doctoral education at research-intensive universities. League of European Research Universities (LERU) 2010. Doctoral degrees beyond 2010: Training talented researchers for society. http://www.leru.org/files/publications/LERU_Doctoral_degrees_beyond_2010.pdf Noah, H. J., & Eckstein, M. A. (1969). Toward a Science of Comparative Education. London: Macmillan.Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2018). Education at a Glance 2018: OECD Indicators, Paris: OECD http://dx.doi.org/10.1787/eag-2018-enOrganisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2016). Science, Technology and Innovation Outlook 2016. Paris: OECD Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2002). International Mobility of the Highly Skilled, Paris Özer, M. (2011). Türkiye’de yükseköğretimde büyüme ve öğretim üyesi arzı. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(1), 23-26.Powell, S. ve Green, H. (2007). The Doctorate Worldwide. Maidenhead: The Society for Research into Higher Education and Open University Press.Rosovsky, H. (1992). Üniversite: Bir Dekan Anlatıyor. Ankara: TÜBİTAKTural, N. (2007). Akademik insangücü yetiştirme ve istihdamı. İsmail Bircan Edt.. Türkiye’de yükseköğretimin 2023 vizyonu içinde (s. 126-131). Ankara: Atılım Üniversitesi.Ültanır, G. (2000). Karşılaştırmalı eğitim bilimi. Ankara: EylülYıldırım, A. & Şimşek, H (2014). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.Yükseköğretim Kurulu (YÖK) (2016). Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. AnkaraYılmaz, G. (2018). Yükseköğretimde uluslararasılaşma bağlamında karşılaştırmalı akademik kariyer süreci. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara