Türkiye’de Ulusal Düzeyde Yayınlanan Gazetelerdeki Matematikle İlgili Haberler Üzerine Bir İçerik Analizi

Yıl 2019, Sayı: 47, 96 - 115, 09.07.2019

Nurefşan Şadan İşıkhan Uğurel Seher Güney

Öz

Bu çalışmanın amacı, kitle iletişim
araçları içerisinde önemli bir yere sahip olan ulusal gazetelerdeki matematikle
ilgili yapılan haberlerin genel dağılımını ve içerik türlerini betimlemektedir.
Bu amacı gerçekleştirmek için ulusal düzeyde en yüksek tiraja sahip olan dört
gazete seçilmiş ve bu gazetelerin online versiyonları üzerinde inceleme
yapılmıştır. Araştırma kapsamında seçilen dört gazetenin web sayfasında
yayınlanan 01 Ocak 2014 ile 31 Aralık 2014 tarihleri arasında yayınlanmış tüm
haberler taranmıştır. Yapılan tarama işleminin sonunda gazetelerde yayınlanmış
olan matematikle ilgili 316 tane haber belirlenmiştir. Medya içerik analizi
kullanılarak örneklem kapsamına dahil edilen 316 haber analiz edilmiştir.
Yapılan analiz sonucunda, matematikle ilgili haber sayısında ve kategoriler
bazındaki dağılımlarda gazeteden gazeteye farklılıklar olduğu görülmüştür.
Araştırma kapsamında incelenen tüm haberlere bakıldığında içeriklerin
%48.10’unun eğitim ile ilgili ve %33.86’sının bilimsel olduğu, haberlerin
%76.90’ının topluma kazanımının olduğu ve ayrıca haber başlıklarının
%71.84’ünün matematikle ilgili olmadığı ve haberlerin %74.37’sinin ajans ya da
muhabir kaynaklı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

gazete, haber, matematik, matematik haberleri, matematik eğitimi

Kaynakça

• Akdenizli, B. (2012). Gazete haberciliğinde içerik çözümleme yöntem ve tekniği: sunum ve temsil üzerine bir uygulama ve değerlendirme. Güllüoğlu, Ö. (Ed.). İletişim bilimlerinde araştırma yöntemleri: yazılı metin çözümleme’nin içinde (ss. 133-162). Ankara: Ütopya.
• Arın, D. (2006). Sosyal bilgiler dersinde güncel olayların kullanımının öğrenci başarısına ve hatırda tutma düzeyine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Arslan, A. (2004). Medyanın birey, toplum ve kültür üzerine etkileri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-12.
• Basın İlan Kurumu. http://www.bik.gov.tr/ adresinden 20 Mayıs, 2015 tarihinde mail yoluyla erişilmiştir.
• Berkant, H. G. & Cömert M. (2013). Günlük gazetelerde eğitimle ilgili haberlerin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 25-44.
• Berelson, B. (1952). Content analysis in communication research. New York: The Free Press.
• Buluş Kırıkkaya, E. & Bozkurt E. (2012). Fen ve teknoloji derslerinde gazetelerden yararlanılarak hazırlanan ders etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 64-80.
• Buluş Kırıkkaya, E., Bozkurt, E. & İşeri, Ş.(2013). Fen ve teknoloji derslerinde gazetelerin kullanılması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 223-247.
• Deveci, H. (2005). Sosyal bilgiler dersinde gazete kullanımı. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET, 4(3), 159-166.
• Dede, Ö. & Elçın, A. E. (2008). Lise öğrencilerinin ve biyoloji öğretmenlerinin biyoloji alanındaki yeni gelişmelerden haberdar olmasında basının rolü. Eğitim ve Bilim, 33(148), 113-127.
• Erkılıç, T. A. (2008). Eğitimle ilgili yazılara ilişkin yerel basın üzerinde yapılan bir çözümleme. Yordam Manas Sosyal Bilimler Dergisi, 19, 223-234.
• Ertem, G., Candan Dönmez, Y. & Oksel, E. (2009). Günlük gazetelerde hemşirelik haberlerin incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(2), 70-75.
• Garcia Carmona, A. & Acevedo Diaz J. A. (2016). Learning bbout the nature of science using newspaper articles with scientific content. Science & Education, 25, 523-546. doi:10.1007/s11191-016-9831-9
• Gökçe, N. (2009). Çevre eğitiminde gazetelerden yararlanma. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(6), 251-265.
• Güneş, S. (2005). Medya ve kültür (2. Baskı). Ankara: Vadi Yayınları. Hürriyet Gazetesi Haber Sitesi. http://www.hurriyet.com.tr/index/matematik adresinden 1 Nisan-15 Mayıs, 2015 tarihleri arasında erişilmiştir.
• Jarman, R. & McClun B. (2001). Use the news: a study of secondary teachers’ use of newspapers in the science classroom. Journal of Biological Education, 35 (2), 69- 74.
• Kavak, N, Tufan, Y. ve Demirelli, H. (2006). Fen-teknoloji okuryazarlığı ve informal fen eğitimi: gazetelerin potansiyel rolü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(3), 17-28.
• Krippendorff, K. (1980). Content analysis, an introduction to its methodology. Beverly Hills, CA: Sage.
• Macnamara, J. (2005). Media content analysis: Its uses, benefits & best practice methodology. Asia Pacific Public Relations Journal, 6(1), 1–34.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2007). Mesleki eğitim ve öğretim sisteminin güçlendirilmesi projesi gazetecilik alanı haberin nitelikleri. Ankara.
• Newspaper In Education [NIE]: Getting Started. A Guide for Newspaper In Education Programs (Revised 2005). Abbott, J. & President V. (Eds.). Newspaper Association of America Foundation.
• Olson, M. R. (1984). A study of the uses of the daily newspaper in the curriculum of elementary and secondary schools (current events, curriculum model, mass media, methodology), Doktora Tezi, University of Oregon, Eugene.
• Özay Köse, E. (2008). Gazete haberlerinin biyoloji eğitiminde kullanımı. Kurumsal Eğitimbilim, 1(2), 84-91.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Bütün, M ve Demir, S. B., Çev.). Ankara: Pegem.
• Posta Gazetesi Haber Sitesi. http://www.posta.com.tr/detayliara?q=matematik 1 Nisan-15 Mayıs, 2015 tarihleri arasında erişilmiştir.
• Sabah Gazetesi Haber Sitesi. http://www.sabah.com.tr/arama?query=matematik&isencoded=true adresinden 1 Nisan-15 Mayıs, 2015 tarihleri arasında erişilmiştir.
• Seyhan, S. & Temiztürk H. (2014). Gazetelerde kültür, sanat ve edebiyat sayfaları/yazıları üzerine. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 9(3), 1277-1288.
• Shibley, I. A. (2003). Using newspapers to examine the nature of science, Science & Education, 12, 691–702.
• Sözcü Gazetesi Haber Sitesi. http://www.sozcu.com.tr/search.php?term=matematik&isEncoded=true adresinden 1 Nisan-15 Mayıs, 2015 tarihleri arasında erişilmiştir.
• Stewart, I. (2007). Mathematics, the media, and the public. In Proceedings of the International Congress of Mathematicians Madrid. August, 1631-1644.
• Street, C. (2002) Teaching with the newspaper. The Social Studies, 93(3), 131-133.
• Tokgöz, O. (2003). Temel Gazetecilik. Ankara: İmge Kitabevi.
• Tomal, N., Karadeniz, C. & Demirkaya, H. (2008). Gazete haberlerinin coğrafya öğretimindeki önemi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 9(1), 73-85.
• Tosun, G. (1994). Kamuoyunun Oluşumunda Kitle İletişiminin Rolü ve Bir Kitle İletişim Aracı Olarak Basının Etkisi. Açıköğretim, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi. 1(1). Eskişehir.
• Ünlüer, G. & Yaşar Ş. (2012). Sosyal bilgiler dersinde gazete kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 43-57.
• Vural, A. M. (1999). Yerel basın ve kamuoyu. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Yergaliyev, K. S., Asanbayeva, Y. B., Kuralkanova, B. S., Moldazhanova, A. K. &Yergaliyeva S. Z. (2014). Role and functions of a newspaper headline. Life Science Journal, 11(11), 540-543.