Salman Rushdie Anlatısında Ses Kavramı: Sessizlik Seslenebilir mi?

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 81 - 93, 27.10.2017

Gülşen Ertürk Evgin

Öz

Bu makale Salman Rushdie’nin anlatılarında ve özellikle tarihi üstkurmurca olan
Midnight’s Children romanında ses kavramını irdelemiş, bir ulusun tarihi alanda
kimliklenme sürecini, ses ve alanda incelenmemiş olan sessizlik kavramları
üzerinden tahlil etmiştir. Hint tarihindeki kopma noktaları, olağanüstü yetileri olan
roman kahramanı Saleem gözünden değerlendirilmiştir. Rushdie’ye göre tek bir
tarih yoktur; alternatif bakışlar ve çok çeşitli tarihi anlatılar vardır. Bu sebeple
(polifonik) çok sesli anlatılarda ‘sesi duyulmayan’ kişiler, gruplar ve sınıflar temsil
edilebilirler. Sesin yapısını irdelemek aynı zamanda yazınsal katmanların açığa
çıkmasını sağlamaktadır. Rushdie anlatısında, ses kavramı üç temel alanı merkeze
almaktadır: Milli hafıza, çoğulculuk ve dönüşen kimlik. Alt metinlerde ise bu
kavramlar göçmenlerin kimlik sorunlarını görünür kılmaktadır. Sessizlik kavramı
her ne kadar fail olma noktasında sorunlar barındırsa da, madun seslerini, daha da
duyulur kılmaktadır. Makalede, ses ve sessizliğin ilişkisini birbirini olumlar nitelikte
yeniden yapılandırılmaktadır. Böylece Rushdie, okuyucuyu kültürel etkileşim
sınırlarını aşmaya cesaretlendirmektedir. Görülmüştür ki romanın ‘ötekileri’
seslendirme potansiyeli yüksektir. Bu aşamada ses, gerek hikâye anlatıcısı
aracılığıyla, gerekse de öteki kahramanların bilinçleriyle iyileştirici bir unsur olarak
ortaya çıkmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Ses, Sessizlik, Çokseslilik, Öteki

Kaynakça

• Clarke, J.J (2002) Oriental Enlightenment: The Encounter Between Asian and Western Thought, Taylor & Francis Yay, 217 European Association for Commonwealth Literature and Language Studies Conference (2008) Bodies and Voices: The Force-field of Representation and Discourse in Colonial and Postcolonial Studies, Rodopi Yay, giriş bölümü The Guardian (15 Ocak 2015) Charlie Hebdo saldırısı üzerine Salman Rushdie, Associated Press, Burlington, alıntılama Kumar Dey, P. (2008) Salman Rushdie’s Midnight’s Children, Atlantic Publishers & Dist Yay, 134 Mdlen Dolar, M. (2006) A voice and Nothing More, ed. Slajoj Zizek, Mit Press Yay, 80 Nidagano, B. (2010) Penser le carnaval: variations, discours et représentations, Karthala Editions, 10 Noakes, J. ve Reynolds, M. (2012) Salman Rushdie: The Essential Guide, Random House, 22 Polansky, R. (2010) Aristotle's De Anima A Critical Commentary, Cambridge University Press Reder, M. (2000) Conversations with Salman Rushdie, Univ. Press of Mississippi, kapak Rushdie, S. (1991) Imaginary Homelands: Essays and Criticism 1981-1991, Granta Books Yay, 15 Rushdie, S. (2008) Midnight's Children, Random House, Londra: Vintage Yayıncılık Schurer, N. (2004) Salman Rushdie's Midnight's Children: A Reader's Guide, A&C Black Yay, 79 Spivak, G. C. (1988) Marxism and the Interpretation of Culture içerisinde Can the Subaltern Speak?, Ed. C. Nelson and L. Grossberg. Basingstronke: MacMillan Education Yay Stewart, G. (1990) Reading Voices: Literature and the Phonotext, University of California Press, 128 Wisvanathan, U. (2007) Poliphony in Midnight’s Children, Doktora tezi, Université de Federal de Santa Catarina, 164.