Tenmoku Sırları

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 80 - 96, 31.01.2019

Burak Demir Bekir Karasu

https://doi.org/10.31202/ecjse.454162

Öz

Sırlar, uygulama alanına göre
endüstriyel ve artistik olmak üzere iki temel gruba ayrılırlar. Artistik
sırlar, seramik yüzeye estetik bir değer ve teknik özellikler katmak amacıyla
kullanılmakta olup pek çok çeşidi mevcuttur. Bu bağlamda sayısız sır türü
bulunmakla birlikte, pişirim sıcaklıklarına ve hazırlanış biçimlerine göre
birbirlerinden ayrılırlar. Tenmoku olarak adlandırılan sırlar artistik sırların
bir çeşididir. Elde edilmesi çoğunlukla sır bileşimine, sırın yüzeye uygulanış
biçimine ve pişirme tekniğine bağlıdır. “Tenmoku”, kökeni Çin olan ve
Japonya’da demire doyurulmuş sırlar için kullanılan, yağ benekli (oil–spot) veya Kaki tipi şeklinde isimlendirilen,
yüzeyi yanardönerli, siyah–pas
rengi sırlar için kullanılan bir terimdir. Bu grup sırların eldesinde özel
seramik hammaddelerine gerek duyulmaz. Çok yaygın bulunan feldispat, talk,
dolomit ve mermer gibi hammaddeleri içerirler. Üretimlerinde iki önemli faktör
vardır: sır reçetesi ve kalınlığı, pişirim atmosferi. Pişirme esnasında demir
oksidin sır içinde ısıl olarak indirgenmesi sonucunda meydana gelen tenmoku
sırları genelde yüksek pişirim sıcaklıklarında başarılı sonuçlar
vermektedirler. Bu çalışmada Tenmoku sırları hakkında genel bilgiler
sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tenmoku sırları, Tarihçe, Sanat, Uygula

Tenmoku Glazes

Öz

Glazes can be divided into two main group depending on their application
area: industrial and art glazes. Art glazes have countless varieties and give
ceramic surfaces aesthetical value and certain technical properties. In that sense,
countless number of glazes are present and they are differentiated in terms of
firing temperature and the type of application. The glazes called as tenmoku is
a specifical type of artistic glazes. To produce them mainly depends on glaze
chemical composition, type of application on ceramic surfaces and firing
techniques. “Tenmoku” is a glaze name which was originated from ancient China
and pleasurably used in Japan and referred to iron saturated glazes and named
as (oil–spot) or Kaki. Its
surfaces are iridescent and in the colures of black–rust.

In order to achieve such private group glazes one
does not necessarily require special ceramic raw materials. They consist of
widely found feldspar, talc, dolomite and marble. There are two major factors
in their production: glaze recipes, glaze thickness and firing atmosphere. During
firing tenmoku glazes can generally mature at high temperatures as a result of
the thermal reduction of iron present in glaze composition. In the present
study general knowledge about tenmoku glazes are given.

Anahtar Kelimeler

Tenmoku glazes, History, Art, Application

Kaynakça

• [1] Taçyıldız E., “Temmoku sırlarının araştırılması”, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi. Anadolu Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Eskişehir, 2010.
• [2] https://en.wikipedia.org/wiki/Temmoku (ErişimTarihi: 13.07.2018).
• [3] http://infogalactic.com/info/Temmoku (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [4] Dejoie C., Sciau P., Li W., Noé L., Mehta,A., Chen K. & Liu Z., “Learning from the Past: rare ε–Fe2O3 in the ancient black–glazed Jian (Tenmoku) wares”, Scientific Reports, 4, 4941, 2014.
• [5] http://general.utpb.edu/fac/stanley_c/clayandglazeprojects/temmoku.htm (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [6] http://infogalactic.com/info/Tenmoku (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [7] http://www.chineseantique.us/item.asp?itemid=26 (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [8] Genç S. ve Taçyıldız E., “Temmoku sırları”, Anadolu Üniversitesi, Sanat & Tasarım Dergisi, 2012, 2(2).
• [9] Koons J. A., “Collaboration in temmoku”, Ceramics Monthly, March 2005.
• [10] Wood N., “Chinese glazes, their orgins, chemistry and re–creation”, The University of Pennsylvania Press, 2007.
• [11] http://www.kyohaku.go.jp/eng/dictio/data/touji/tenm04.htm (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [12] Graham D. C., “Temmoku porcelain in Szechwan Province”, China, Published by Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Man, November 1938, Vol. 38.
• [13] http://www.koh-antique.net/temmoku/fuqing.html (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [14] Hobson R. L., “Sung and Yuan wares in Corean tombs, The Burlington magazine for connoisseurs”, The Burlington Magazine Publication, May 1934, Vol. 64, No.3 74.
• [15] Fujii N., “Magnetite in Yuteki–temmoku (oil–spot) glaze”, Bulletin of Kanazawa College of Art, 1982, Vol. 26.
• [16] Champell J., “The potter’s complete book of clay and glazes”, New York, 1991.
• [17] http://www.gg-art.com/include/viewBig_e.php?columnid=10&colid=847 (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [18]http://cgi.ebay.com.sg/ws/eBayISAPI.dll?ViewItem&item=150289115230&translate=no&ssPageName= anguageToggle (Erişim Tarihi: 09.05.2018).
• [19] https://www.britannica.com/art/Jian-ware-Chinese-stoneware (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [20] Li W., Luo H., Li J., Li J., & Guo J., “Studies on the microstructure of the black–glazed bowl sherds excavated from the Jian kiln site of ancient China”, Ceramics International, 2008, 34(6), 1473–1480.
• [21] Taçyıldız E., “Temmoku benekli sırlar”, Mesleki Bilimler Dergisi (MBD), 2014, 3(1).
• [22] Naoyuki F., “Magnetite in Yuteki–temmoku (oil–spot) glaze”, Bulletin of Kanazawa College of Art, 1982, Vol. 26, 66.
• [23] Britt J., “Oil spot and hare’s fur glazes: Demystifying classic ceramic glazes”, Ceramics Monthly, April 13, 2011.
• [24] Britt J., “Oil–spot glazes”, Ceramics Techicle, 2005, No.21.
• [25] https://ceramicartsnetwork.org/daily/ceramic-glaze-recipes/glaze-chemistry/hares-fur-oil-spot-glazes/ (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [26] https://digitalfire.com/4sight/glossary/glossary_kaki.html (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [27] Machala L., Tucek J., & Zboril R., “Polymorphous transformations of nanometric iron (III) oxide: A review”, Chemistry of Materials, 2011, 23(14), 3255–3272.[28] http://www.miyamurastudio.com/001_page.htm (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [28] http://www.miyamurastudio.com/001_page.htm (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [29] Fairbanks J., Fina A., Gustin C., “The contemporary potter”, 2000.
• [30] http://en.czecc.com/hyxx_3.asp?sort=16&id=3079 (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [31] http://www.visi.com/~melpots/picture.html (Erişim Tarihi: 12.07.2018).
• [32] Okunna E., Ceramics Monthly, February 2000, p.77.
• [33] https://www.artfulhome.com/servlet/Guild/ProductSalesPage?pageId=44952 (Erişim Tarihi: 13.07.2018).
• [34] http://finearts.luther.edu/artists/bearnson.html (Erişim Tarihi: 12.07.2018).
• [35]http://ncclayclub.blogspot.com/2008/10/hamada-rust-temmoku.html (Erişim Tarihi: 12.07.2018).
• [36] http://members.shaw.ca/selfridgecanadian/canadian%20ceramic%20art%20collection/canadian%20ceramic%20art%20collection.htm (Erişim Tarihi: 12.07.2018).
• [37] Li X., Lu J., Yu X., Zhou J., & Li L., “Imitation of ancient black–glazed Jian bowls (Yohen tenmoku): Fabrication and characterization”, Ceramics International, 2016, 42(14), 15269–15273.
• [38] Taçyıldız E., “Uçucu külün tenmoku sır özelliklerine etkileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, 2018, (20), 39–44.