Bazı Kur’ân Meallerinde Emrin Cevabında Gelen Fiillerin Hatalı Tercümesi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 5, 23 - 52, 30.05.2019

YUNUS İnanç

Öz

İslâm
tarihi boyunca Kur’ân’ın mesajının bütün detaylarıyla anlaşılması gayesine
yönelik olarak pek çok ilim dalı ortaya çıkmıştır. İslâm toplumları arasında
Kur’ân’ın okunuşu, anlaşılması ve yorumlanması, ayetlerin iniş sebepleri, dil
kuralları bakımından tahlili ve benzeri alanlara yönelik geniş çaplı çalışmalar
yer almıştır. Ana dili Arapça olmayan Müslüman milletler ise dili Arapça
olanlara kıyasla Kur’ân’ı anlama konusunda daha çok çaba sarf etmek zorunda
kalmışlardır. Bu milletler, dinleriyle olan irtibatlarını doğru kurmak ve
kurdukları irtibatı sağlam bir zemine oturtmak istemişlerdir. Dinlerinin ana
kaynağı Kur’ân ile doğrudan bir ilişki kurma isteği ve ihtiyacı onları ayrı bir
çaba ve gayrete yönlendirmiştir. Onlar, Kur’ân ve ilgili metinlerin kendi
dillerine çevrilmesi zorunluluğu ile karşı karşıya kalmışlardır. Çeşitli siyasi
ve sosyolojik gelişmelere bağlı olarak daha önce fazlasıyla öne çıkmayan bu
durum yirminci asra gelindiğinde kendini daha çok hissettirmiş ve üzerinde
yaşadığımız Türk topraklarında da Kur’ân’ın tercümesi sayılabilecek mealler
ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu çalışmada öncelikle nahiv kurallarından emir
fiili ve emir fiilinin cevabında gelen muzari fiilin durumu ele alınacak, söz
konusu fiilin hangi şartlarda nasıl geldiğinden söz edilecektir. Daha sonra
Kur’ân’ın hedef dil olan Türkçeye nakli esnasında ilgili dil kuralının dikkate
alınıp alınmadığı çeşitli örnekleriyle irdelenecektir. Nahiv eserlerinde vurgulanan
bu dil kuralının bazı Türkçe meallere yansıyıp yansımadığına bakılacak ve gramer
kuralı bakımından doğru veya yanlış tercümeler incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Nahiv, Kur’ân, Mealler, Emir Fiili, Tercüme

Kaynakça

• Akdemir, Salih. Son Çağrı Kur’an. 3. Bs. Ankara: Ankara Okulu, 2015.
• Ateş, Süleyman. Kur’ân-ı Kerîm ve Cümle Meâli. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, t.y.
• Bayraklı, Bayraktar. Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’an’ı Kerim Meali. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2017.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meâli Âlisi. İstanbul: Akçağ, 2002.
• Bulaç, Ali. Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Anlamı. İstanbul: Bakış, t.y.
• Çantay, Hasan Basri. Kur‘ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm. 11. Bs. İstanbul: Elif Ofset, 1980.
• Da’âs, Ahmed Abîd - Humeydân, Ahmed Muhammed - Kâsım, İsmail Mahmud el-. İ’râbi’l-Kur’ân. 3 Cilt. Dımaşk: Dâru’n-nemîr, 1425.
• Dervîş, Muhyiddin. İ’râbu’l-Kur’âni’l-kerîm ve beyânuhu. 9 Cilt. Dımaşk-Beyrut: Dâru’l-yemâme-Dâru İbn Kesîr, 1999.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı Meal-Tefsir. İstanbul: İşaret Yayınları, 1999.
• Gölpınarlı, Abdülbaki. Kur’ân-ı Kerîm ve Meâli. İstanbul: Elif Kitabevi, 2007.
• Harrât, Ahmed b. Muhammed el-. el-Muctebâ min muşkili i’râbi’l-Kur’ân. 4 Cilt. Medine: Mecmau’l-Melik Fehd li tıbâati’l-Mushafi’ş-şerîf, 1426.
• Hasan, Abbas. en-Nahvu’l-vâfî. 4 Cilt. Kahire: Dâru’l-maârif bi Mısra, ts.
• Hayrat Neşriyat İlmi Araştırma Heyeti. Kur’an-ı Kerim ve Muhtasar Meali. İstanbul: Hayrat Neşriyat, 2004.
• Hemedâni, el-Munteceb. el-Kitâbu’l-ferîd fî i’râbi’l-Kur’âni’l-Mecîd. Nşr. Muhammed Nizâmüddin el-Füteyyih. 6 Cilt. Medine: Dâru’z-zamân, 1427.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdullah Cemâlüddîn. Şerhu Katru’n-nedâ ve bellu’s-sadâ. Nşr. Muhammed Muyhiddîn Abdülhamid. Kahire: Mektebetu’t-ticâriyyeti’l-kübrâ, 1963.
• İbn Mâlik, Cemâlüddîn Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah. Şerhu’l-kâfiyeti’ş-şâfiye. Nşr. Muhammed OsmanEd. Abdülmün’ım Ahmed. Riyad: Dâru’l-me’mûn li’t-turâs, 1982.
• İbn Mâlik, Cemâlüddîn Ebû Abdullah Muhammed b. Abdullah. Şerhu’t-teshîl li İbn Mâlik. Nşr. Abdülmünım Ahmed HüreydîEd. Abdurrahman Seyyid ve Muhammed Bedevî el-Mahtûn. Kahire: Hicr li’t-tıbâa ve’neşr, 1990.
• İbn Yaîş, Ebû’l-Bekâ Yaîş b. Ali. Şerhu’l-Mufassal li’z-Zemahşerî. Nşr. Emîl Bedi’ Yakub. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2001.
• İbnu’s-Serrâc, Ebû Bekr Muhammed b. Sehl. el-Usûl fi’n-nahv. Nşr. Abdülhüseyin el-Fetlî. 4 Cilt. Beyrut: Müessesetu’r-risâle, 1996.
• İbnü’l-Enbârî, Ebû’l-Berekât Abdurrahman. el-Beyân fî garîbi i’râbi’l-Kur’ân. Nşr. Taha Abdülhamid, Mustafa Saka. Kahire: el-Hey’etul Mısriyyeti’l-âmmeti li’l-kuttâb, 1980.
• Îd, Muhammed. en-Nahvu’l-musaffâ. Kahire: Mektebetu’ş-şebâb, 1971.
• İslamoğlu, Mustafa. Hayat Kitabı Kur’ân, Gerekçeli Meal-Tefsir. 1. Bs. İstanbul: Düşün, 2008.
• Işıcık, Yusuf. Kur’an Meâli. Konya: Konya İlahiyat Derneği Yayınları, 2008.
• Karaman, Hayrettin - Çağrıcı, Mustafa - Dönmez, İbrahim Kâfi - Gümüş, Sadrettin. Kur’ân-ı Kerîm Meâli. 1. Bs. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2015.
• Koçyiğit, Talat. Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meâli. Ankara: Kılıç Kitabevi, t.y.
• Mekkî b. Ebû Tâlib, Ebû Muhammed. Kitâbu muşkil’i i’râbi’l-Kur’ân. Nşr. Yasin Muhammed. Dımaşk: Daru’l-me’mûn li’t-turâs, t.y.
• Müberred, Ebû’l-Hasan Muhammed b. Yezîd. el-Muktedab. Nşr. Muhammed Abdulhâlik Udayme. 4 Cilt. Kahire, 1994.
• Nâzıru’l-Ceyş, Muhammed b. Yusuf b. Ahmed. Temhîdu’l-kavâıd bi şerhi Teshîli’l-fevâid. Nşr. Ali Ahmed Fahir ve diğerleri. 11 Cilt. Kahire: Daru’s-selam, 2007.
• Nehhâs, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed b. İsmail. İ’rabu’l-Kur’ân. Nşr. Halit Ali. Beyrut: Dâru’l-ma’rife, 2008.
• Özek, Ali - Karaman, Hayrettin - Turgut, Ali - Çağrıcı, Mustafa - Dönmez, İbrahim Kâfi - Gümüş, Sadrettin. Kur’ân-ı Kerîm ve Türkçe Açıklamalı Meâli. Medine: Kral Fehd Mushaf-ı Şefîf Basım Kurumu, 1992.
• Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. Ankara: Ankara Okulu, 2015.
• Öztürk, Yaşar Nuri. Kur’ân-ı Kerîm (Türkçe Çeviri). İstanbul, 1994.
• Piriş, Şaban. Kur’ân-ı Kerîm Türkçe Anlamı. Kayseri: Okyanus Yay., t.y.
• Rummânî, Ebû’l-Hasen Ali b. İsa. Şerhu Kitâbi Sîbeveyh. Nşr. Yusuf b. Abdurrahman b. Nâsır el-Arîfî. B.y.: y.y., ts.
• Sâfî, Mahmûd. el-Cedvelu fî i’râbi’l-Kur’ân ve sarfihi ve beyanihi maa fevâide nahviyye hâmme. 3. Bs, 16 Cilt. Dımaşk & Beyrut: Dâru’r-Reşîd & Müessesetu’l-yemân, 1995.
• Sîbeveyh, Ebû Bişr Amr b. Osman b. Kanber. el-Kitâb. Nşr. Abdüsselâm Muhammed Hârun. 5 Cilt. Kahire: Mektebetu’l-Hancî, 1988.
• Sîrâfî, Hasan b. Abdullah b. Merzübânî Ebû Saîd. Şerh’u Kitâb’i Sîbeveyh. Nşr. Ali Seyyid Ali - Ahmed Hasan Mehdelî. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2008.
• Ukberî, Ebû’l-Bekâ Muhibbüddîn Abdullah. et-Tibyân fî i’râbi’l-Kur’ân. Ammân: Beytü’l-efkâr ed-devliyye, 1998.
• Ustaosmanoğlu, Mahmud. Kur’ân-ı Kerîm ve Tefsirli Meâl-i Âlîsi. İstanbul: Yasin Yayınevi, 2007.
• Varol, Ahmet. Kur’an Meali. İstanbul: Ozan Yayıncılık, 1995.
• Verrâk, Ebû’l-Hasan Muhammed b. Abdullah. İlelu’n-nahv. Nşr. Mahmud Câsim Muhammed Dervîş. Riyâd: Mektebetu’r-rüşd, 1999.
• Yavuz, Ali Fikri. Kur’ân-ı Kerîm ve Îzahlı Meâl-i Âlisi. 1. Bs. Ankara: Alperen Yayınları, 2002.
• Yıldırım, Suat. Kur’ân-ı Hakîm ve Açıklamalı Meâli. İstanbul, 1998.
• Yüksel, Edip. Mesaj Kuran Çevirisi. 14. Bs. İstanbul: Ozan Yayıncılık, 2016.
• Zeccâc, Ebu İshâk İbrahim b. es-Serî. Meâni’l-Kur’ân ve i’râbuhu. Nşr. Abdülcelil Abdüh Şelebî. Beyrut: Âlemu’l-kütüb, 1988.