Siirt İli ve İlçelerindeki Seracılık Potansiyelin CBS Kullanılarak Belirlenmesi ve Üreticilere Öneriler

Yıl 2019, Sayı: 15, 343 - 350, 31.03.2019

Burak Saltuk

https://doi.org/10.31590/ejosat.526157

Cited By: 5

Öz

Siirt ili ve ilçelerinde
temel geçim kaynağı hayvancılık olup, bitkisel üretimde en fazla Antep fıstığı
(Pistacia vera) yetiştiriciliği yapılmaktadır. İldeki su kaynakları ve yağış
yetersizliği nedeniyle kuru tarım yapılmaktadır. Bu durum gelir olanaklarını
sınırlamaktadır. İlin gerek tarımsal açıdan yeter düzeyde olmaması gerekse
kırsaldan diğer illere göçü büyük bir sosyal sorun olarak görülmektedir.  Bu problemi önlemek için bitkisel üretimde
tarımsal destekler artırılmış, projeler hükümet tarafından desteklenmiştir.
Ancak seracılığın yaygınlaştırılması için yapılan projelerde gerek iklim
koşullarının dikkate alınmaması gerekse uygun lokasyonlar seçilmemesinden
kaynaklı seracılık yörede benimsetilememiştir. Bu çalışmada, seracılığın Siirt
ili ve ilçelerinde yapılması durumunda uygun lokasyon analizlerinin (İklim ve
topografya) Coğrafi bilgi sistemi ile haritalanması yapılmıştır. Bu sayede ilin
mevcut potansiyelinin arttırılması amaçlanmaktadır. Çalışma analizleri açık
kaynak kodlu QuantumGIS yazılımı ile yapılmıştır. İklim verilerini içeren
raster veri seti Worldclimate veri tabanından elde edilmiştir. Sıcaklık ve
yağış verilerini içeren bu setler 1km² çözünürlüktedir (30 saniye).
Bölge için sıcaklık ve yağış değerleri içeren raster haritaların
oluşturulmasından sonra, iklim verileri uygun, kısmen uygun ve uygun olmayan
sınıflar olarak üç kategoriye ayrılmıştır. Uygun alanların belirlenmek için,
serada ihtiyaç duyulan iklim ve yapısal özellikler literatürden elde edilmiş ve
raster analizi yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre Merkez, Kurtalan ve Baykan
ilçesi seracılık için kısmen uygun görülmekte olup, diğer ilçeler uygun
görülmemektedir. Ancak bu ilçelerde de oluşabilecek kar ve rüzgar yüküne
karşılık seraların yapısal olarak güçlendirilmiş profiller ile yapılması ayrıca
seraların ısıtılması için alternatif enerji kaynaklarının gerekli olduğu ortaya
çıkmıştır. Şu anda seralar için kullanılan alanlar QuantumGIS ile oluşturulan
haritalardaki sonuçlarla örtüşmektedir. Ayrıca, bu çalışmanın sonuçlarına göre
bölgedeki üreticiler için yapısal ve pratik önerilerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Siirt, Seracılık, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Çok Kriterli Karar Analizi (ÇKKA)

Determination of Greenhouse Potential in Siirt Province and Districts by Using GIS and Recommendations to Producers

Öz

The
main source
of income is livestock, and the most cultivated plant is pistachio (Pistacia vera) for agricultural purposes in
Siirt and districts.
Dry agriculture is practiced due to lackness of water sources and rainfall in
the province. This limits the possibilities of generating income. The province
is not sufficient in terms of agricultural production and migration from rural to other provinces is
seen as a big social problem. In order to prevent this problem, agricultural supports
have been increased and projects have been supported by government. However,
greenhouse cultivation has not been adopted well enough in the region due to
the fact that the climatic conditions are not perfectly suitable and the
appropriate locations are not selected in the projects. In this study,
appropriate location analyzes for greenhouses (climate and topography) were
mapped with the geographical information system. In this way, it is aimed to
increase the existing potential of the greenhouses of the province. An analysis
was performed on open source QuantumGIS software during the study. The
bioclimatic raster data set containing the climate data for the are were
obtained from the World climate database. These sets, which contain temperature
and precipitation data, are resolution 30
arc-seconds 1 km². After
the formation of raster maps containing temperature and rainfall values ​​for
the region, the climatic data are separated into three categories as suitable,
partly suitable and unsuitable classes. In order to determine suitable areas, climate
and structural features required for the greenhouse were obtained from the
literature and the raster analysis was made. According to the results of the study,
City center, Kurtalan, and Baykan were considered partially suitable for
greenhouse cultivation and other districts were not suitable. However, due to
the snow and wind loads that may occur in these districts, It has been found
that greenhouses need to be constructed with structurally reinforced profiles and
alternative energy sources are necessary for heating greenhouses. With the maps
created by QuantumGIS, the areas that are currently being used for greenhouses
are overlapping with results. In addition, according to the results of this
study, structural and practical recommendations were made for the producers in
the region.

Anahtar Kelimeler

Siirt, Greenhouse, Geographical Information Systems (GIS), Multi-Criteria Decision Analysis (MCDA)

Kaynakça

• Anonymous, (2010). Karacadağ Development Agency TRC2 (Diyarbakır, Şanlıurfa) Renewable Energy Report http://eng.harran.edu.tr/~aktacir/Karacadag_Rapor_07032011.pdf (Turkish) Accessed date: 27.09.2018
• Anonymous, (2017). Siirt Directorate of Agriculture and Forestry Directorate of Plant Production Records (Turkish)
• Anonymous, (2018). General Directorate of Meteorology (MEVBIS) Climate data between in Siirt 1991-2017 (Turkish)
• Baytorun, A.N., Gügercin, Ö. (2015). Improving Energy Efficiency in Greenhouses. Cukurova University Journal of Faculty of Engineering and Architecture, 30 (2): 125-135. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/211157 (Turkish) Accessed date: 05.11.2018
• Boyacı, S., Akyüz, A., Baytorun, A.N., Çaylı, A. (2016). Determination of the Agricultural Potential of Kirsehir Province in Nevsehir Journal of Science and Technology Volume 5 (2) 142-157 2016 DOI: 10.17100 / nevbiltek.284738 (Turkish)
• Boyacı S (2018) Determination of the Heat Requirement of Greenhouses for Kırşehir and Antalya Provinces and Comparison of Energy Sources Used in Heating. Kahramanmaraş Sütçü İmam University Journal of Agriculture and Nature 21 (6), 976-986. doi: 10.18016 / ksutarimdoga.vi.464627 (Turkish)
• Doğaka, (2015). Eastern Mediterranean Development Agency TR63 Region Greenhouse (Coverage Plant Breeding) Sector Report 2015.pdf http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_622_LK5L43WG_Seracilik-ortualti-Bitki-Yetistiriciligi-Sektor-Raporu-2015.pdf Accessed date:5.11.2018 (Turkish)
• Eker M.M. (2012) Target in geothermal greenhouses, 30 thousand hectares. Geothermal Municipalities Magazine Number 6. s.5-14. http://jkbb.org.tr/User_Files/jkbb_dergi_6.pdf Access date: 11.02.2019 (Turkish)
• Filiz, M., Coşkun, M. (1996) Developing Technologies in Greenhouse Air Conditioner Regulation and Shading in Greenhouses. 6th International Congress on Agricultural Mechanisation and Energy. 2-6.9.1996 (Turkish) Ankara – Türkiye
• GTOPO, (2018). Global 30 Arc-Second Elevation Data (https://lta.cr.usgs.gov/GTOPO30) Access date:30.01.2019
• Malczewski, J., (1999), GIS and Multicriteria Decision Analysis, John Wiley & Sons, Inc., New York. https://www.kisa.link/Lzv2 Accessed date: 11.02.2019
• Öneş, A., (1986). Greenhouses Building Technics Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No:970, (Turkish) Ankara
• Özturk, D. and Batuk, F., (2007) Decision with Very High Criterion and Criteria Weights ", Sigma Engineering and Science Journal, 25, 86-98.
• Saltuk B, Aydın Y, Mikail N (2018) Siirt University Scientific Research and Projects Unit (BAP) Siuzir 2017/18 Research Project Final Report Data (Turkish)
• Sönmez, N.K., Sarı, M., (2004). Basic Principles of Geographical Information Systems and Application Areas, BATEM, 21(1), 54-68.
• Yağanoğlu A.V. ve Örüng İ. (1997). Developments in Greenhouse and Greenhouse Types (Turkish) 2. Greenhouses Symposium, 31 May-01 June 1997, Kütahya (Turkish)
• Yüksel, A.N. (2000). Greenhouses Building Technics. Hasad publications İstanbul (Turkish)
• Worldclim, (2018). Global Climate Data. (www.worldclim.org) Accessed date: 30.01.2019
• Zabeltitz, Chr.Von. (2011). Integrated Greenhouse Systems for Mild Climates. Springer Verlag Berlin Heidelberg page 302 https://www.kisa.link/LlZf Accessed date: 01.11.2018.