TY  - JOUR
T1  - Horezm Türkçesi ile Yazılan Sirâcü’l-Kulûb’da Benzetme ve Ölçü Unsurları
AU  - Uzuntaş, Hülya
PY  - 2022
DA  - January
DO  - 10.33207/trkede.1024057
JF  - Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
JO  - TUJFL
PB  - Trakya University
WT  - DergiPark
SN  - 1309-7660
SP  - 275
EP  - 289
VL  - 12
IS  - 23
LA  - tr
AB  - Karahanlı Türkçesinden Çağatay Türkçesine geçiş dili olarak değerlendirilen Horezm Türkçesi ile yazılan eserlerden biri, Sirâcü’l-Kulûb’dur. Eserde, peygamberliğini ilân eden Hazret-i Muhammed’in halkı İslam’a davet etmesinin ardından Musevi ve Hristiyanlardan İslam’ı kabul edenlerin sayısının artması nedeniyle rahatsızlık duyan Mekke ve Yemen Yahudilerinin, Hazret-i Muhammed’in gerçek peygamber olup olmadığını sınamak için Tevrat ve İncil’den sordukları zor sualler ve Hazret-i Muhammed’in bu suallere verdiği doğru cevaplar konu edilmiştir. Sorulan suallere verilen cevaplarda benzetme ve ölçü unsurlarının sıklıkla kullanıldığı dikkat çekmektedir.Bu çalışmada Ayşegül Sertkaya’nın 2010 yılında neşrettiği, Horezm Türkçesiyle yazılan ve 19 sual-cevap içeren Sirâcü’l-Kulûb metnindeki benzetme ve ölçü unsurları incelenecektir.
KW  - Sirâcü’l-Kulûb
KW  - Horezm Türkçesi
KW  - benzetme
KW  - ölçü
CR  - ARGUNŞAH, Mustafa ve SAĞOL-YÜKSEKKAYA, Gülden (2015), Karahanlıca Harezmce Kıpçakça Dersleri, Kesit Yayınları, İstanbul.
CR  - ATA, Aysu (1997), Nāṣirü'd-dīn bin Burhānü'd-dīn Rabġūzī, Ḳıṣaṣü’l-Enbiyā (Peygamber Kıssaları) II. (Dizin), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - ATA, Aysu (2002), Harezm-Altın Ordu Türkçesi, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi, İstanbul.
CR  - ATALAY, Besim (Çev.) (2006), Kâşgarlı Mahmud. Divanü Lûgat-it-Türk (Dizin)- IV, 5. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - ATALAY, Besim (Çev.) (2006), Kâşgarlı Mahmud. Divanü Lûgat-it-Türk (Çeviri)- III, 5. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - CLAUSON, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford University Press, Oxford.
CR  - ECKMANN, János (2014), Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, Yay. Haz. Osman Fikri SERTKAYA, 4. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - ERDAL, Marcel (2004), A Grammar of Old Turkic, Brill, Leiden.
CR  - ERGİN, Muharrem (2007), Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım/Yayım/Tanıtı, İstanbul.
CR  - GABAIN, Annemarie von (2007), Eski Türkçenin Grameri, 5. Baskı, Çev. Mehmet AKALIN, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - HACIEMİNOĞLU, Necmettin (1997), Harezm Türkçesi Grameri, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, Ankara.
CR  - KARASOY, Yakup (2013), Sirâcü’l-Kulûb: Gönüllerin Işığı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - KAYA, Ceval (1994), Uygurca Altun Yaruk. Giriş, Metin ve Dizin, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - KAYA, Ceval (Haz.) (2021), Klaus Röhrborn. Uigurisches Wörterbuch. Dizin, Ardahan.
CR  - KORKMAZ, Zeynep (2009), Türkiye Türkçesi Grameri: Şekil Bilgisi, 3. Baskı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - Mahmud b. Ali (2014), Nehcü’l-Ferâdîs. Uştmahlarnıng Açuq Yolı (Cennetlerin Açık Yolu). Metin-Tıpkıbasım, Dizin-Sözlük. (Birleştirilmiş Baskı). Tıpkıbasım ve çeviri yazı: János Eckmann, Dizin-Sözlük: Aysu Ata, Yayımlayanlar: Semih Tezcan-Hamza Zülfikar, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
CR  - NADELYAEV, Vladimir Mihayloviç, NASİLOV, Dmitriy Mihayloviç, TENİŞEV, Ethem Rahimoviç, ŞÇERBAK, Alexandr Mihayloviç (1969), Drevnetyurkskiy Slovarˈ, Leningrad: İzdatelˈstvo “Nauka”.
CR  - ORAL-SEYHAN, Tanju (2007), “Çağatayca İki Zafernâme Tercümesinde Kullanılan Bazı Uzunluk Ölçüsü Birimleri”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 4(2), 116-145.
CR  - ÖZAYDIN, Abdülkerim (1997), “Hârizm”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 16, 217-220.
CR  - RÖHRBORN, Klaus (1977-1998), Uigurisches Wörterbuch. Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien. Lieferung 1-6, Franz Steiner Verlag, Wiesbaden.
CR  - SERTKAYA, Ayşegül (2010), Horezm Türkçesi ile Yazılan Sirâcü’l-Kulûb (Giriş-Transkripsiyonlu Metin-Çeviri-Tıpkıbasım), Çantay Yayınları, İstanbul.
CR  - SERTKAYA, Ayşegül (2013), “Horezm Türkçesi ile Yazılan Sirâcü’l-Kulûb ve Dil Özellikleri”, VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri (20-25 Ekim 2008), IV, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 3855-3865.
CR  - SERTKAYA, Ayşegül (2013), “Horezm Türkçesi ile Hazret-i Muhammed Menkıbeleri”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 45 (45), 211-250.
CR  - TEKİN, Talat (2003), Orhon Türkçesi Grameri, 3. Baskı, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi, İstanbul.
CR  - TOPARLI, Recep (1995), Harezm Türkçesi, Seyran Yayınları.
UR  - https://doi.org/10.33207/trkede.1024057
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2083031
ER  -