TY - JOUR T1 - Ülkemizde Tescilli Sebze Çeşitlerinin Mevcut Durumu ve Tescil Sistemi TT - Current Status and Registration System of Vegetable Varieties in Our Country AU - Ermiş, Sıtkı AU - Öktem, Güleda PY - 2021 DA - December Y2 - 2021 DO - 10.21597/jist.1027411 JF - Journal of the Institute of Science and Technology JO - J. Inst. Sci. and Tech. PB - Igdir University WT - DergiPark SN - 2536-4618 SP - 3447 EP - 3454 VL - 11 IS - özel sayı LA - tr AB - Tarımsal üretimin başlangıcı ve birçok bitkinin çoğaltım materyali olan tohum, ülkelerin tarımve gıda sektörleri için stratejik bir öneme sahiptir. Yetiştiricilikte kullanılan diğer tüm üretim girdilerisadece tohumluğun üretim potansiyelini gerçekleştirmeye yardımcı olmaktadır. Sebze tohumculuğundaözellikle son yıllarda yüksek kalite ön plana çıkmış olup tohumdan beklenen çeşit özellikleri hem üreticihem de tüketici açısından önemli hale gelmiştir. Sebze ıslah faaliyetleri sonucunda geliştirilmiş ve 1964yılından günümüze kadar kayıt altına alınmış sebze çeşitleri özellikle son 20 yılda hızlı bir ivme ilebüyüyerek hem ulusal hem de uluslararası pazarda önemli bir hale gelmiştir. Bu çalışmada, sebze üretimmiktarı bakımından dünyada önemli bir yere sahip olan ülkemizin sebze tohumculuğu açısındanirdelenmesi ve mevcut durumu ile birlikte sebze tescil sistemi ele alınmıştır. KW - Tohum KW - Tescil KW - UPOV KW - Sebze KW - Islah N2 - The seed, which is the beginning of agricultural production and the propagation materialof many plants, has a strategic importance for the agriculture and food sectors of the countries. All otherproduction inputs used in growing only help to realize the production potential of the seed. Especiallyin recent years, high quality has come to the fore in vegetable seeds, and the variety characteristicsexpected from the seed have become important for both the producer and the consumer. Vegetablevarieties developed as a result of vegetable breeding activities and recorded since 1964 have grownrapidly, especially in the last 20 years, and have become important in both national and internationalmarkets. In this study, our country which has an important place in the world in terms of vegetableproduction has been evaluated with regard tovegetable seeds, and the registration system and its currentsituation are discussed. CR - Anonim, 2008. Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği (R.G. 13.01.2008/26755). CR - Anonim, 2012. Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (R. G. 12.05. 2012/28290). CR - Anonim, 2016. Tohumculuk 2015. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Eğitim Yayım ve Yayınlar Dairesi Başkanlığı, 2016, Ankara, https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/Belgeler/Duyurular/tohumculuk.pdf. (Erişim Tarihi: 29.10.2021). CR - Anonim, 2018a. Tohumculuk Sektör Politika Belgesi 2018-2022 https://www.tarimorman.gov.tr/TAGEM/Belgeler/yayin/Tohumculuk%20Sekt%C3%B6r%20Politika%20Belgesi%202018-2022.pdf (Erişim Tarihi: 02.11.2021). CR - Anonim, 2018b. Tarım ve Gıdada Rekabetçi Üretim Özel İhtisas Komisyonu Raporu. https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2020/04/Tarim_ve_GidadaRekabetciÜretimÖzelİhtisasKomisyonuRaporu.pdf. (Erişim Tarihi: 29.10.2021). CR - Anonim, 2019. Uluslararası Tohum Federasyonu Tohumculuk İstatistikleri. https://www.worldseed.org/resources/seed-statistics. (Erişim Tarihi: 02.11.2021). CR - Anonim, 2021c. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü Verileri. https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/ Bitkisel-Uretim/Tohumculuk/Ozel-Sektor-Tarimsal-Arastirma–Kuruluslari (Erişim tarihi: 02.11.2021). CR - Anonim,2021a. https://www.marketsandmarkets.com/Market-Reports/seed-market-126130457.html. (Erişim tarihi: 07.11.2021). CR - Anonim,2021b. Beta Ziraat ve Ticaret A.Ş. Hakkında, http://betaziraat.com.tr/Tr/kurumsal. (Erişim Tarihi: 25.10.2021). CR - Anonim, 2021d. Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü Verileri, Ankara. CR - Balkaya A, Duman İ, Arın L, Özcan M, Demir İ, Kandemir D, Zengin S, Ermiş S, ve Sarıbaş Ş, 2020. Bahçe Bitkilerinde Tohum Üretimi; Mevcut Durum ve Gelecek, Türkiye Ziraat Mühendisliği IX. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı, 13-17 Ocak 2020, Cilt II, s: 339-370. Ankara. CR - Çelen H, Ermiş S, Ata A, 2020. Avrupa Birliği ve Türk Sebze Çeşit Tescili Mevzuatlarının Karşılaştırılması. WOJHENS World Journal of Health& Natural Sciences, 2. CR - Çelen H, Erçi̇k K, 2020. Türk Bitki Islahçı Hakları Sistemi. Uluslararası Anadolu Ziraat Mühendisliği Bilimleri Dergisi, 2(1):34–43. CR - Çelik Y, Nazlı T, 2014. Konya İlinde Sertifikalı Tohumluk Üreten İşletmelerin Yapısal Analizi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(2): 124–131. CR - Ermiş S, Yılmaz K, Özden ŞY, Güney E, 2010. Ülkemizdeki Sebze Türlerinde Bitki Islahçı Haklarının Uygulanması ve UPOV Sistemi. VIII. Sebze Tarımı Sempozyumu. s: 1-5 Van. CR - Kara S, Benlioğlu B, Güler M, 2014. Türkiye Tahıl Tohumculuğunun Durumu. Türkiye 5. Uluslararası Katılımlı Tohumculuk Kongresi, 19-23 Ekim 2014, Diyarbakır. CR - TİGEM, 2019. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü 2019 Yılı Tohumculuk Sektör Raporu, https://www.tigem.gov.tr/WebUserFile/DosyaGaleri/2018/2/a374cc25-acc1-44e8-a546-63b4c8bce146/dosya/2019%20YILI%20TOHUMCULUK%20SEKTOR%20RAPORU.pdf. (Erişim tarihi: 02.11.2021). CR - TÜRKTED, 2019. Türkiye Tohumculuk Endüstrisi Derneği Ürün Grupları Bazlı Türkiye Tohumculuk Sektörü Raporu. http://turkted.org.tr/urun-gruplari-bazli-turkted-raporu.pdf. (Erişim Tarihi: 12.11.2021). CR - TÜRKTOB, 2017. Türkiye Tohumcular Birliği Tohumculuk Sektörü Ulusal Strateji Raporu 2017. https://www.turktob.org.tr/uploads/plugo/TURKTOB%20-20TOHUMCULUK%20SEKTORU %20ULUSAL%20STRATEJI%20RAPORU.pdf. (Erişim Tarihi: 30.10.2021). CR - TÜRKTOB, 2020. Türkiye Tohumcular Birliği Tohumculuk Sektör Raporu 2020. https://turktob. org.tr/upload/2020_TOHUMCULUK_SEKTOR_RAPORU-.pdf. (Erişim Tarihi: 30.10.2021). UR - https://doi.org/10.21597/jist.1027411 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2095719 ER -