TY - JOUR T1 - Tabal AU - Yiğit, Turgut PY - 2000 DA - January JF - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi JO - DTCF Journal PB - Ankara University WT - DergiPark SN - 2459-0150 SP - 177 EP - 189 VL - 40 IS - 3-4 LA - tr AB - Anadolu'da ilk kez geniş çaplı siyasal birliği M.Ö. II. binyılın ilk yarısında Hititler gerçekleştirmişlerdir. Onların Kızılırmak kavsinin içi merkez olmak üzere kurdukları devlet, buradan daha geniş sınırlara yayılmış, M.Ö. XII. yüzyıl başlarında ise son bulmuştur. Geç Hitit Devletleri, yıkılan Büyük Hitit Devleti'nin siyasal ve kültürel mirasçılarıdırlar. Bunların içinde en batıda yer alanı ise Tabal'dir. Tabal'in sınırları, kuzeyde Kızılırmak'tan güneyde Aladağlar ve Bolkar Dağları'na; batıda Tuz Gölü'nden doğuda Gürün'e dek uzanır. Bu Geç Hitit devletinin tarihini biz, diğerlerininkini olduğu gibi daha çok Asur kaynaklarına dayalı olarak inceleyebiliyoruz. Ancak bu kaynaklar Tabal'in tarihini bir bütün olarak vermekten uzaktır. Zira Asur ve Tabal'in ilişkileri ile sınırlı kayıtlar söz konusudur. Tabal'in yayıldığı sınırlar içerisinde ele geçen hiyeroglif yazıtlar da bu ülkenin tarihi ve kültürüne dair yeterli bilgiler vermekten uzaktır. Asur kaynakları ile yerli hiyeroglif yazıtlar arasında yer ve şahıs isimleri dolayısıyla paralellik kurulmakta ve bunlar bir arada kronolojik sıra ile değerlendirilebilmektedir. CR - Barnett,R.D.,"Phrygia ve Demir Devrinde Anadolu Kavimleri," çev.Ö.Capar, DTCFD 31/1-2(1987), Ankara 1987,s.43-73 CR - Champbell Thompson,R.-Litt,D.-Mallowan,M.E.L., "The British Museum Excavation at Nineveh, 1931-32," AAA 20 (1933 ),s.7l-186 CR - Delaporte,L., "Le relief rupesstre d'lvriz," RHA 29(1937), s.201-202 CR - Ebeling,E., RIA 1(1928), s.93-94 CR - Gelb,L, Hittite Hieroglyphs I, Chicago 1931 CR - Hawkins J.D., "Hulli," RIA 4(1971-73),s.490-49l CR - Hawkins,J.D., "The negatives in Hieroglyphic Luwian," An.St. 25(1975),s.ll9-l56 CR - HawkinsJ.D., "Some Historical Problems of the Hieroglyphic Luwian Inscriptions," An.St. 29(1979), s.154-167 CR - HawkinsJ.D., "The Neo-Hittite States in Syria and Anatolia," CAH III/1 (1982),s.372-441 CR - Hawkins,J.D.-Davies,A.M., "Buying and Selling in Hieroglyphic Luwian," Serta Indogermanica, Fs.ftir Giinter Neumann, Innsbruck 1982,s.91-105 CR - Hawkins, J.D.-Postgate,J.N., "Tribute from Tabal," SAAB II/l(1988),s31-40 CR - HawkinsJ.D., "Mugallu," RIA VIII (1993-97), s.406 CR - Jasink,A.M., Gli stati neo-ittiti, 1995 CR - Kalaç,M., "M.Ö.745-620 Yükseliş Çağında Büyük Asur İmparatorluğunun Anadoluya Yayılışı," Sümeroloji Araştırmaları 1940-41, İstanbul 1941, s.982- 1020 CR - Kalaç,M., "Bolkarmaden Kaya Yazıtı," Anadolu Araştımaları IV-V (1976-77),s.61- 66 CR - Kalaç,M., "Niğde'de Bulunan bir Hava Tanrısı Steli," VIILTTKong., Ankara, 1981, s.239-243 CR - Kessler,K., "Hupisna," RIA 4[1972-1975],s.500-501 CR - Khazaradze,N. V., "Tabal, Remarks on the Ethnocultural Description of Eastern Asia Minör , Ethnopolitical Entitles of the 9th-7th Centuries B.C.," Açta Antiaua 22(1974),s.429-432 CR - Kınal,F., Eski Anadolu Tarihi, Ankara 1962 CR - Knudzon,J.A., Assyrische Gebete an den Sonnengott für Staat und königliches Haus aus der Zeit Asarhaddons und Asurbanipals, Leipzig 1893 CR - König,F.W., Handbuch der Chaldischen Inschriften, Afo Beiheft 8 Teil 11(1957) CR - Landsberger,B., Sam'al, Ankara 1948 CR - Lassqe,J., "A Statue of Shalmaneser III, from Nimrud," IRAQ 21 (1959),s. 147-157 CR - Luckenbill,D.D., Ancient Records ofAssyria and Babylonia (ARAB) I, New York 1968 CR - Melikişvili,G.A., Urartskie Klinoobranznye nadipsi, Moskva 1960 CR - Meriggi,P., Manuele di eteo geroglifico, Parte II: Testi-la Serie, Roma 1967 CR - Meriggi.P., Manuele di eteo geroglifico, Parte II: Testi-2a e 3a Serie, Roma 1975 CR - Piepkorn.A.C, Historical Prism Iscriptions of Ashurbanipal I, Chicago 1933 CR - PostgateJ.N., "Assyrian Texts and Fragments," IRAQ 35(1973),s.l3-36 CR - Prayon,F.-Wittke,A.M., Kleinasien vom 12.bis 6Jh. v. Chr., Wiesbaden 1994 CR - Savaş,Ö.S., Anadolu (Hitit-Luwi) Hiyeroglif Yazıtlarında Geçen Tanrı, Şahıs ve Coğrafya Adları, İstanbul 1998 ; CR - Scharmm,W., "Iskallu," RIA V (1976-80) CR - Wafler,M., "Zu Status und Lage von Tabal," Orientalia 52(1983),sç181-193 UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/dtcfdergisi/issue//1044095 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2153166 ER -