TY  - JOUR
T1  - NAZAN BƏKİROĞLUNUN “NAR AĞACİ” ROMANİNİN JANR XÜSUSİYYƏTİ, PROBLEMATİKASİ VƏ BƏDİİ OBRAZLARİ
TT  - NAZAN BEKIROĞLU'NUN “NAR AĞACI” ROMANININ TÜR ÖZELLIKLERI, SORUNLARI VE SANATSAL GÖRSELLERI
AU  - Şerifova, Salide
PY  - 2022
DA  - December
DO  - 10.51540/ijof.1132848
JF  - International Journal of Filologia
JO  - IJOF
PB  - İbrahim Halil TUĞLUK
WT  - DergiPark
SN  - 2667-7318
SP  - 66
EP  - 76
IS  - 8
LA  - az
AB  - Nazan Bəkiroğlunun “Nar ağacı” romanı zaman kəsiyində tarixi yaddaşın unudulmamasını əks etdirir. XXI əsrdə xalqın tarixi gercəkliklərini ədəbiyyatda inikas etdirən “Nar ağacı” romanı türkçülük ideologiyasını bədii dillə dəyərləndirir. Müəllif türk xalqının XX əsrin əvvəllərində üzləşdiyi ziddiyyətli, gərgin tarixi gerçəkliklərini əks etdirir. Müəllifin romanda tarixi gerçəklikləri zaman axarında cavablandırması müasirlik prizmasından əhəmiyyət kəsb edir.Nazan Bəkiroğlunun “Nar ağacı” romanı tarixi hadisələrin sadəcə bədii təqdimi deyildir. Əsərdə dramatizm dolu epizodlarla millətin milli mücadilə yolunda keçdiyi tarixi məqamlara işıq salınır. Uzaq keçmişdən bəhs edən müəllifin qəhrəmanı yaşadığımız dövrün müasiridir. Ziyalı, ali məktəb müəllimi olan qəhrəman müəllifin prototipi kimi diqqəti cəlb edir. Əsərin baş qəhrəmanı xalqın milli tarixi səhifələrini müasirlik işığında təqdim etməyə cəhd edir.Nazan B’kiroğlu siyasi məqamlara toxunarkən, çox vaxt fikirlərini mətnaltı şəkildə təqdim edir. Müəllif mətnaltı fikirlərlə siyasi olaylara oxucunun diqqətini yönəldir. Romanda türk xalqının tarixi arealda torpaqlarının parçalanması kimi tarixi yaddaşa həkk olunmuş hadisələrə aydınlıq gətirir. Məsələn, romanda Türkmənçay müqaviləsinə toxunulur. Müəllif poliloqlala bu tarixi hadisəyə münasibətini bildirir. İnsanların mübahisə doğuran fikirlər bəzi qaranlıq məqamların açıqlanmasına yardım edir.Əsərdə maraq kəsb edən məqamlardan biri də tarixi olaylara müəllif münasibətidir. Müəllif insanların taleyini dəyişmiş tarixi hadisələri, həmçinin siyasi olayları uzun-uzun fikirlərlə deyil, qısa cümlələrlə aydınlıq gətirir. O dövrün mənzərəsini qısa şəkildə əks etdirir. Nazan Bəkiroğlu əsərdə tarixi olaylara nəzər etməklə, kökə, soya bağlılığı qabarda bilir. Biz bunu əsərin qəhrəmanının geri dədə-baba torpağına qayıtmaq istəyində görürük. Müəllif Trabzonda türklərin yaşamasına toxunmaqla yanaşı, qəhrəmanın dədə-baba torpağına qayıdış istəyini əks etdirməsi isə türklərin geniş areala yayılmasını göstərir. Türklərin qədimdən geniş ərazi böyüklüyünə malik olmasını diqqətə çatdırır.
KW  - Nazan Bəkiroğlu
KW  - "Nar ağacı" romanı
KW  - Trabzon
KW  - roman janrı
KW  - tarixi yaddaş
KW  - türk xalqı
KW  - Türk Ordusu
KW  - siyasi olaylar
KW  - müharibə
KW  - din
KW  - zaman və məkan anlayışı
N2  - Modern Türk yazarlarından Nazan Bekiroğlu'nun “Nar Ağacı” adlı romanı, tarihsel belleğin zamanla unutulmadığını yansıtır. XXI. yüzyıl halkının tarihsel gerçeklerini edebiyata yansıtan “Nar Ağacı” romanı, Türkçülük ideolojisini sanat diliyle değerlendirir. Yazar, yirminci yüzyılın başlarındaki Türk halkının çelişkili, gergin tarihsel gerçeklerini yansıtır. Nazan Bekiroğlu'nun romanında tarihsel gerçeklere zaman içinde verdiği tepki modernite açısından önemlidir.Nazan Bekiroğlu'nun “Nar Ağacı” romanı sadece tarihi olayların sanatsal bir sunumu değildir. Aynı zamanda dramatik bölümlerle milletin milli mücadele yolundaki tarihi anlarına da ışık açılır. Uzak geçmişten bahseden yazarın kahramanı, zamanımızın bir modernidir. Zeki bir lise öğretmeni olan kahraman, yazarın bir prototipi olarak da dikkat çekiyor. Yazarın sunduğu kahraman, halkın ulusal tarihinin sayfalarını modernitenin ışığında sunmaya çalışır.Nazan Bekiroğlu, siyasi konulara değinirken görüşlerini sıklıkla metin halinde sunar. Yazar, alt metinsel düşüncelerle okuyucunun dikkatini siyasi olaylara çeker. Roman, Türk halkının tarihi alanında topraklarının bölünmesi gibi tarihi hafızaya kazınan olaylara açıklık getirmektedir. Örneğin romanda Türkmençay Antlaşması'na da değinilmektedir. Yazar, bu tarihi olaya karşı tavrını bir polilogla ifade eder. Bu tartışmalı fikirler, bazı belirsiz noktaları açıklığa kavuşturmaya yardımcı olur.Eserde ilgi çeken noktalardan biri de yazarın tarihi olaylara karşı tutumudur. Yazar, insanların kaderini değiştiren tarihi olayların yanı sıra siyasi olayları da uzun düşüncelerle değil kısa cümlelerle açıklıyor. O dönemin manzarasını kısaca yansıtıyor. Kahramanın atalarının ülkesine dönme arzusunda görüyoruz. Yazar, sadece Trabzon'da yaşayan Türklere değinmekle kalmayıp, kahramanın Türklerin geniş bir alana yayıldığının bir göstergesi olan atalarının topraklarına dönme arzusunu da yansıtmaktadır. Türklerin eski çağlardan beri geniş bir coğrafyaya sahip olduğuna dikkat çekiyor.
CR  - Bekiroğlu, Nazan (2019). Nar Ağacı. TİMAŞ YAYINLARI. 05.09.2019. 536 s.
CR  - Korkmaz, Ferhat (2024). Nazan Bekiroğlu’nun Nar Ağacı Romanında Evde Olmak / Olmamak. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/3 Winter.
CR  - Левин, Ю.И. (1998). Избранные труды. Поэтика. Семиотика. Москва. 824 с.
CR  - Мирошниченко, О.С. (2001). Поэтика современной метапрозы: автореф. дис. ... канд. филол. наук. Ростов-н/Д. 25 с.
CR  - Сегст, Д.М. (1981). Литература как охранная грамота // Slavica Hierosolymitana: Juerosalem. Vol. V-VI. С. 151-244.
CR  - Шарифова, С.Ш. (2012). Теоретические аспекты жанрового многообразия азербайджанского романа: автореф. дис. ... док. филол. наук. Москва. 38 с.
UR  - https://doi.org/10.51540/ijof.1132848
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2495148
ER  -