@article{article_1167588, title={İstanbul’da Demografi ve Göç 1840-1842; İstanbul’un Aylık Nüfus Raporları Üzerine Bir Analiz Denemesi}, journal={Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi}, pages={243–268}, year={2022}, DOI={10.32739/uskudarsbd.8.15.113}, author={Çakır, Yunus Emre}, keywords={İstanbul, İstanbul Population, Census, Historical Demography, Murur Tezkeresi, Istanbul Public Security}, abstract={<div style="text-align:justify;">Bu makale Tanzimat Fermanı’nın okunmasından hemen sonra İstanbul’un demografik görünümünü tasvir etmek amacıyla aylık nüfus raporlarını ele almaktadır. Aylık nüfus raporları en sade anlatımla, doğum, ölüm, gelen ve giden göç (nakl-i nüfus) ile İstanbul’u misafir olarak ziyaret eden tebaa ve yabancıların miktarları gibi nüfus üzerinde meydana gelen değişimleri sunan jurnallerdir. Müslüman, Rum, Ermeni, Katolik, Yahudi ve Roman unsurlardan oluşan Bilâd-ı Selâse (Eyüp, Galata ve Üsküdar) de dâhil olmak üzere İstanbul nüfusu hakkında raporların sunmuş olduğu veriler çeşitli parametrelere göre analiz edilmiştir. İstanbul nüfusunun dinî cemaat/milletlere göre dağılımı, aritmetik artış/düşüş eğilimleri, yetişkin/çocuk ölüm oranları, coğrafi hareketlilik ve göç gibi konularda çeşitli çıkarımlar yapılmıştır. İstanbul ve taşra arasındaki göç (nakl-i nüfus) ve misafirlik kapsamında değerlendirilen geliş/gidişlere dair veriler üzerinden coğrafi hareketliliğe dair tespit edilen bazı bulgular paylaşılmıştır. Çalışma sonucunda İstanbul nüfusunun negatif doğal büyüme özelliği sergilediği dolayısıyla nüfusunu ve işgücünü dinamik tutabilmek adına taşradan alınacak nitelikli göçe muhtaç olunduğu sonucuna varılmıştır. Tüm raporların ortalamasına göre toplam İstanbul nüfusunun %46,5’ini oluşturan Müslüman nüfusun en az doğum ve yetişkin erkek başına en az oğlan çocuğu oranına sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca rapordan hareketle İstanbul’un toplam nüfusunu hesaplama girişiminde bulunulmuştur. </div>}, number={15}, publisher={Uskudar University}