TY - JOUR T1 - Melezleme Islahı ile Elde Edilen Bazı Sofralık Üzüm Çeşitlerinde (V. vinifera L.) Göz Verimliliğinin Belirlenmesi TT - Determination of Bud Fruitfulness in Some Table Grape Cultivars (V. vinifera L.) Obtained by Crossbreeding AU - Tangolar, Semih AU - Tangolar, Serpil AU - Cantürk, Sevil AU - Ada, Melike AU - Korkmaz, Emine PY - 2023 DA - December JF - Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi JO - Çukurova J. Agric. Food. Sciences PB - Cukurova University WT - DergiPark SN - 2636-7874 SP - 299 EP - 316 VL - 38 IS - 2 LA - tr AB - Asmada bir yaşlı dallar, üzüm salkımlarını oluşturacak olan kış gözlerini taşımaları nedeniyle verimliliği belirleyen organlardır. Bu çalışmada, Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsü tarafından ıslah edilen ve Çukurova koşullarında yetiştirilen Beyra, Ece, Efem, Lidya, Manisa Pembesi, Mesir ve Spil Karası çeşitlerinde budama sırasında dalda bırakılan ilk 10 adet kışlık gözün verimlilik durumu ile salkım, tane ve şıra özellikleri incelenmiştir. Beyra ve Ece çeşitlerinde sürme oranının genel olarak tüm gözlerde yüksek ve dalların orta kısımlarındaki gözlerin daha verimli olduğu belirlenmiştir. Mesir’de de sürme oranı tüm gözlerde; verimlilik ise orta ve uçtaki gözlerde daha yüksek bulunmuştur. Efem’de sürme oranı ve verimlilik değerleri genel olarak incelenen bütün gözlerde yüksek çıkmıştır. Lidya ve Manisa Pembesi’nde birinci göz dışındaki tüm gözlerde yüksek sürme oranı ve verimlilik gözlenmiştir. Spil Karası’nda ilk göz dışındakilerde yüksek sürme oranı ile 1., 9. ve 10. gözler dışındakilerde birbirine yakın verimlilik değerleri belirlenmiştir. Bütün çeşitlerde salkım, tane ve şıra özellikleri gözlerin dal üzerindeki pozisyonlarına göre değişik düzeylerde farklılık göstermiştir. Salkımların Beyra, Mesir ve Spil karası’ nıda orta büyük ile büyük, Ece, Efem, Lidya ve Manisa pembesi çeşidinde orta büyük oldukları görülmüştür. Taneler ise, Efem, Lidya ve Manisa pembesi çeşitlerinde çok büyük ile büyük, Ece, Mesir ve Spil karası’ nda büyük, Beyra çeşidinde ise çok büyük sınıfına girmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçların, yeni üzüm çeşitlerimizin Çukurova bölgesinin üzüm üretim deseni içinde yer alma sürecini hızlandırması beklenmektedir. KW - Asma KW - budama KW - kış gözü KW - sofralık üzüm KW - göz verimliliği KW - Vitis vinifera N2 - One-year-old canes in the grapevine are the organs that determine productivity because they carry the winter buds that will be born the grape clusters. In this study, the fruitfulness of the first 10 winter buds left on the canes in pruning and the cluster, berry and must characteristics of Beyra, Ece, Efem, Lidya, Manisa Pembesi, Mesir, and Spil Karası cultivars bred by Manisa Viticulture Research Institute and grown in Çukurova conditions were investigated. It was concluded that the shooting rate in Beyra and Ece cultivars was generally high in all buds, and the buds in the middle of the shoots were determined to be more productive. In Mesir, the shooting rate was in all buds; the productivity level was higher in the middle and apical buds. In Efem, the shooting rate and bud productivity were found to be generally high. High shooting rates and productivity were observed in all bud positions except the first bud in Lidya and Manisa Pembesi. In Spil Karası, a high shooting rate was determined in all the buds except for the first bud and bud productivity was close to each other, except for the 1st, 9th, and 10th buds. In all cultivars, cluster, berry and must characteristics differed at different levels according to the positions of the buds on the cane. It was observed that the clusters were medium and medium-large sized in Beyra, Mesir and Spil Karası, medium-large in Ece, Efem, Lidya and Manisa Pembesi varieties. Berries are classified as very large and large in Efem, Lidya and Manisa Pembesi varieties, large in Ece, Mesir and Spil Karası, and very large in Beyra varieties. The results of the study are expected to contribute the process of incorporating new grape cultivars in the grape production pattern of Çukurova region. CR - Ağaoğlu, Y.S. (1999). Bilimsel ve uygulamalı bağcılık (Asma Biyolojisi). Kavaklıdere Eğitim Yayınları, No: 1, Cilt 1, Ankara. 205 s. CR - Ağaoğlu, Y.S. (2002) Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Asma Fizyolojisi-I). Kavaklıdere Eğitim Yayınları No: 5, Cilt 2, Ankara. 445 s. CR - Çelik, H. (1999) Amasya’da yetiştirilen bazı üzüm çeşitlerinin göz verimliliklerinin belirlenmesi üzerine araştırmalar. Tr J of Agriculture and Forestry 23, Ek Sayı 3: 685-690. CR - Çelik, H., Ağaoğlu, S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G. (1998) Genel Bağcılık. Sunfidan A. Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: 1. Fersa Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Kızılay, Ankara. CR - Çelik, S. (2011) Bağcılık (Ampeloloji) Cilt:1 Anadolu Matbaa Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. Tekirdağ. Cox, C.M., Favero AC., Dry PR., McCarthy MG. And Collins C. (2012). Rootstock effects on primary bud necrosis, bud fertility and carbohydrate storage in Shiraz. American Journal of Enology and Viticulture 63: 277-283. CR - Dardeniz, A., Kısmalı, İ. (2005) Bazı sofralık üzüm çeşitlerinde kış gözü verimliliğinin saptanması ile optimum budama seviyelerinin tespiti üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 42(2): 1-10. CR - Dokoozlian N.K. (2000) Grape berry growth and development: Raisin Production Manual. L.P. Christensen (Ed.) 30-37. Oakland, University of California. UR - https://dergipark.org.tr/en/pub/cutarim/article/1340411 L1 - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3319904 ER -