TY  - JOUR
T1  - Eğitim Ortamlarında Akıllı Tahta Kullanımı Üzerine Araştırmaların Bibliyometrik Analizi
TT  - Bibliometric Analysis of Research on the Use of Smart Boards in Educational Environments
AU  - Kaya, Fatih
AU  - Çelik, Osman Tayyar
PY  - 2023
DA  - October
DO  - 10.34056/aujef.1342225
JF  - Anadolu University Journal of Education Faculty
JO  - AUJEF
PB  - Anadolu University
WT  - DergiPark
SN  - 2602-2249
SP  - 945
EP  - 969
VL  - 7
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Bu araştırmada, eğitim ortamlarında akıllı tahta kullanımına yönelik araştırmaları bibliyometrik yöntemlerle analiz ederek akıllı tahta ile ilgili araştırma alanının kavramsal yapısını ve eğilimlerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın veri kaynağını WoS ve Scopus veri tabanlarından yapılan tarama sonucu dâhil dilen 287 çalışma oluşturmaktadır. Araştırma sonuçları, akıllı tahta kullanımıyla ilgili yayın sayısında genel bir artış olduğunu ancak zaman zaman düşüşlerin de yaşandığını göstermektedir. Teknolojideki hızlı değişimlerin eğitimi etkilediği ve yeni öğrenme tasarımları ve pedagojik uygulamaların geliştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Araştırma sonuçları, akıllı tahta kullanımına ilişkin en ilgili dergileri ve en çok atıf alan çalışmaları belirlemiştir. Lotka Yasası analizi, alanda uzmanlaşmanın düşük olduğunu göstermiştir. Türkiye'nin akıllı tahta araştırmalarında en üretken ülke olduğu ve alanda ülkeler arası iş birliğinin zayıf olduğu belirlenmiştir. Akıllı tahta ile ilgili aştırmaların genellikle ilkokul/ortaokul kademelerinde yapıldığı ve öğretmen tutumları üzerine odaklanıldığı tespit edilmiştir. Öğretmenlerin mesleki gelişimi ve tutumları alanın güncel konularıdır. Sonuçlar; akılla tahta kullanımı üzerine araştırmalarda teknoloji entegrasyonu, teknoloji kabulü, sınıf içi öğretim ve öğrenme deneyimleri, yükseköğretim gibi tematik alanların öne çıktığını göstermiştir. Yeni araştırma alanlarının gelişimi için alandaki uzmanlığın arttırılması, ülkeler arası iş birliğinin güçlendirilmesi ve güncel konularda araştırmalar yapılması önerilmektedir.
KW  - Akıllı tahta
KW  - Bibliyometrik analiz
KW  - eğitim ortamı
KW  - eğitim
N2  - In this study, it was aimed to analyze the conceptual structure and trends of the research area related to smart boards by analyzing the researches on the use of smart boards in educational environments with bibliometric methods. The data source of the research consists of 287 studies included as a result of the scanning made from WoS and Scopus databases. The results of the research show that there is a general increase in the number of publications on the use of smart boards, but there are also decreases from time to time. It was emphasized that rapid changes in technology affect education and that new learning designs and pedagogical practices should be developed. The results of the research determined the most relevant journals and the most cited studies on the use of smart boards. Lotka Law analysis showed low specialization in the field. It has been determined that Turkey is the most productive country in smart board research and the cooperation between countries in the field is weak. It has been determined that the studies on smart boards are generally done at primary/secondary school levels and focus on teacher attitudes. Teachers' professional development and attitudes are the current issues of the field. The results showed that thematic areas such as technology integration, technology acceptance, classroom teaching and learning experiences, and higher education came to the fore in research on the use of whiteboards. For the development of new research areas, it is recommended to increase expertise in the field, strengthen cooperation between countries and conduct research on current issues.
CR  - Açıkgöz, M. ve Ateş, V. (2014). Avantaj ve dezavantajları ile akıllı tahta sistemlerine bakış. Akademik Bilişim Konferansı’nda sunulmuş bildiri, Malatya.
CR  - Adıgüzel, T., Gürbulak, N. ve Sarıçayır, H. (2011). Akıllı tahtalar ve öğretim uygulamaları/smart boards and their ınstructional uses. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (15), 457-472. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19555/208684
CR  - Akar, H. (2020). The effect of smart board use on academic achievement: A Meta-analytical and thematic study. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 8(3), 261-273. https://doi.org/10.46328/ijemst.v8i3.908
CR  - Akçayır, M. (2011). Akıllı tahta kullanarak işlenen matematik dersinin sınıf öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin başarı, tutum ve motivasyonlarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
CR  - Akgün, M., Koru Yücekaya, G. ve Dışbudak, K. (2016). Türkiye’ de Akıllı Tahta Kullanımına Yönelik Araştırmalar: Bir İçerik Analizi Çalışması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36 (1), 0-0. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/29791/320338
CR  - Alakoç, Z. (2003). Matematik öğretiminde teknolojik modern öğretim yaklaşımları. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 43-49.
CR  - Aria, M., & Cuccurullo, C. (2017). bibliometrix: An R-tool for comprehensive science mapping analysis. Journal of informetrics, 11(4), 959-975. https://doi.org/10.1016/j.joi.2017.08.007
CR  - Bahar, M. (2014). Üniversite öğrencileri için e-değerlendirme tutum ölçeğinin geliştirilmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 38-53. http://www.e-ijer.com/tr/download/article-file/89812
CR  - Baydaş, Ö., Gedik, N., ve Göktaş, Y. (2013). Öğretmenlerin bilişim teknolojileri kullanımı: 2005-2011 yıllarının karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-3).
CR  - Beauchamp, G., & Parkinson, J. (2005). “Beyond the 'wow' factor: developing interactivity with the interactive whiteboard”. School Science Review, 86(316), 97-103.
CR  - Bell, M.A. (2002, January). Why Use an Interactive Whiteboard? A Baker’s Dozen Reasons! The teachers.net Gazette. Retrieved February 13, 2003, from http://teachers.net/gazette/JAN02/mabell.html
CR  - Bogilović, S., & Černe, M. (2018). The intellectual structure and outlooks for individual creativity research: A bibliometric analysis for the period 1950–2016. In Individual creativity in the workplace (pp. 153-188). Academic Press.
CR  - Çetinkaya, M. (2019). Akıllı tahta ile desteklenmiş analoji yönteminin 7.sınıf öğrencilerinin matematik erişileri, bilgilerinin kalıcılığı ve tutumlarına etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
CR  - Çınar, M., Doğan, D., ve Seferoğlu, S. S. (2015). Eğitimde dijital araçlar: Google sınıf uygulaması üzerine bir değerlendirme. Akademik Bilişim Konferansında sunulan bildiri, Anadolu Üniversitesi, 4-6.
CR  - Digregorio, P. & Sobel-Lojeski, K. (2010). The effects of interactive whiteboards (IWBs) on student performance and learning: A literature review. Journal of Educational Technology Systems, 38(3), 255-312. https://doi.org/10.2190/ET.38.3.b
CR  - Emre, İ., Kaya, Z., Özdemir, T. Y., ve Kaya, O. N. (2011). Akıllı tahta kullanımının fen ve teknoloji öğretmen adaylarının hücre zarının yapısı konusundaki başarılarına ve bilgi teknolojilerine karşı tutumlarına karşı etkileri. 6th International Advanced Technologies Symposium (IATS’11) Bildirileri (ss. 16- 18).
CR  - Erduran, A., ve Tataroğlu, B. (2009). Comparison of the science and mathematics teachers’ opinions on the usage of interactive whiteboard in education. In: 9th International Educational Technology Conference (IETC), Ankara, Turkey, 6–8 May.
CR  - Ersoy, M. ve Gürgen, L. (2021). Eğitim teknolojileri ile ilgili makalelerin incelenmesi. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12 (2), 1-16. http://www.e-ijer.com/tr/download/article-file/1733167
CR  - Glover, D., Miller, D., Averis, D., & Door, V. (2005). The interactive whiteboard: a literature survey. Technology, Pedagogy and Education, 14(2), 155-170. Retrieved July 10, 2023 from https://www.learntechlib.org/p/69633/.
CR  - Granić, A., & Marangunić, N. (2019). Technology acceptance model in educational context: A systematic literature review. British Journal of Educational Technology, 50(5), 2572-2593.  https://doi.org/10.1111/bjet.12864
CR  - Gros, B. (2016). The design of smart educational environments. Smart learning environments, 3, 1-11. https://doi.org/10.1186/s40561-016-0039-x
CR  - Gücükoğlu, B., Yördem Ceylan, D. ve Dursun, Z. (2013). Etkileşimli tahta için arayüz tasarımı ve içerik geliştirme: coğrafya dersi örneği. İnet-Tr, 13, 211-216.
CR  - Güven, H. ve Vural, R. A. (2017). İlkokullarda görev yapan İngilizce öğretmenlerinin akıllı tahta kullanımına ilişkin öz değerlendirmeleri. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 69-86. https://doi.org/10.30803/adusobed.337229
CR  - Hall, I., & Higgins, S. (2005). Primary school students' perceptions of interactive whiteboards. Journal of Computer assisted learning, 21(2), 102-117. https://doi.org/10.1111/j.1365-2729.2005.00118.x
CR  - Hallinger, P. & Kovačević, J. (2019). A bibliometric review of research on educational administration: Science mapping the literature, 1960 to 2018. Review of Educational Research, 89(3), 335-369. https://doi.org/10.3102/0034654319830380
CR  - Hamdan, K. Al-Qirim, N. & Asmar, M. (2012). The effect of Smart Board on students’ behavior and motivation. In: The 2012 International Conference on Innovations in Information Technology, Abu Dhabi, United Arab Emirates, 18–20 March.
CR  - Heimeriks, G. & Balland, P. A. (2016). How smart is specialisation? An analysis of specialisation patterns in knowledge production. Science and Public Policy, 43(4), 562-574. https://doi.org/10.1093/scipol/scv061
CR  - Hiçyılmaz, Y. ve Kayserili, M. E. (2017). Görsel sanatlar dersinde akıllı tahta kullanımına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 56-75. https://doi.org/10.18506/anemon.464700
CR  - Holmes, K. (2009). Planning to teach with digital tools: Introducing the interactive whiteboard to pre-service secondary mathematics teachers. Australasian Journal of Educational Technology, 25 (3), 351-365. https://doi.org/10.14742/ajet.1139
CR  - Jang, S. J., & Tsai, M. F. (2012). Exploring the TPACK of Taiwanese elementary mathematics and science teachers with respect to use of interactive whiteboards. Computers & Education, 59(2), 327-338. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2012.02.003
CR  - Kaya, F. (2021). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler ile insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi derslerindeki değerlere ilişkin tutumları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erzincan.
CR  - Kaya, F., Özkul, R., ve Kırbaç, M. (2021). Investigation of education faculty students' views on distance education: The example of İnonu Unıversıty, Turkey. European Journal Of Education Studies, 8(7). http://dx.doi.org/10.46827/ejes.v8i7.3810
CR  - Kennewel, S. (2006). Reflections on The İnteractive Whiteboard Phenomenon: A Synthesis of Research from The U.K. Paperpresented at The AARE Conference, Adelaide, Auistralia, 26-30, October, 2006.
CR  - Kent, P. (2004). “Smartboards: Interactive whiteboards in classrooms”. http://www.eastchester.k12.ny.us/schools/hs/teachers/blaser/documents/SMART. BoardsInteractiveWhiteBoardsintheClassroom.pdf.
CR  - Keser, H., ve Çetinkaya, L. (2013). Öğretmen ve öğrencilerin etkileşimli tahta kullanımına yönelik yaşamış oldukları sorunlar ve çözüm önerileri. Electronic Turkish Studies, 8(6)
CR  - Kırbaç, M., Kaya, F ve Özkul, R. (2023). Uzaktan eğitim sürecinde eğitim fakültesi öğrencilerinin genel öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14 (1), 391-407. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1203150
CR  - Kobak-Demir, M. ve Gür, H. (2018). Teknoloji destekli öğretim materyalleri WebQuestlerin yeterliklerini yordayan değişkenler. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20 (1), 156-173. https://doi.org/10.25092/baunfbed.343230
CR  - Kocaman-Karoğlu, A., Bal, K.ve Çimşir, E. (2020). Toplum 5.0 sürecinde Türkiye’de eğitimde dijital dönüşüm. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3 (3), 147-158. https://dergipark.org.tr/en/pub/uad/issue/57871/815428
CR  - Korkmaz, E. ve Korkmaz, C. (2015). Öğretmen Adaylarının Etkileşimli Tahta Kullanımına Yönelik Görüşleri/Candidate Teachers Views Towards the Use of Interactive Board. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 477-497.https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19578/208922
CR  - Mcluhan, M. 1962. Gutenberg galaxy: the making of typographic man, University of Toronto Press, Canada.
CR  - MEB. (2018). Milli Eğitim Bakanlığı FATİH Projesi. http://fatihprojesi.meb.gov.tr adresinden 08 Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
CR  - Minor, B., Bracken, M., Geisel, P., & Unger, S. (2006). SMART boards in the classroom: The Influence of interactive boards in education. Retrieved August, 16, 2010.
CR  - López, O. S. (2010). The digital learning classroom: Improving English language learners’ academic success in mathematics and reading using interactive whiteboard technology. Computers & Education, 54(4), 901-915. https://www.learntechlib.org/p/67417/.
CR  - Lotka, A. J. (1926). The frequency distribution of scientific productivity. Journal of the Washington academy of sciences, 16(12), 317-323.
CR  - Nair, I., & Das, V. M. (2012). Using Technology Acceptance Model to assess teachers’ attitude towards use of technology as teaching tool: A SEM Approach. International Journal of Computer Applications, 42(2), 1-6.
CR  - Özyurt, M., Kayiran, B. K. ve Başaran, M. (2018). İlkokul öğrencilerinin STEM'e ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 65-82. doı: 10.7827/TurkishStudies.12700
CR  - Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H. B. ve Ayas, C. (2013). Öğretmen ve öğrenci bakış açısıyla tablet PC ve etkileşimli tahta kullanımı: FATİH Projesi değerlendirmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1799-1822. DOI: 10.12738/estp.2013.3.1734
CR  - Polat, S. ve Özcan, A. (2014). Akıllı tahta kullanımıyla ilgili sınıf öğretmenlerinin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 439-455.
CR  - Saraç, H. ve Özarslan, M. (2017). Fen alanı öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik görüşleri. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 1(1), 32-46.
CR  - Schmid, E. C. (2008). Potential pedagogical benefits and drawbacks of multimedia use in the English language classroom equipped with interactive whiteboard technology. Computers & Education, 51(4), 1553-1568. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2008.02.005
CR  - Shi, Y., Zhang, J., Yang, H., & Yang, H. H. (2021). Effects of interactive whiteboard-based instruction on students’ cognitive learning outcomes: a meta-analysis. Interactive Learning Environments, 29(2), 283-300. https://doi.org/10.1080/10494820.2020.1769683
CR  - Slay, H., Siebörger, I., & Hodgkinson-Williams, C. (2008). Interactive whiteboards: Real beauty or just “lipstick”?. Computers & Education, 51(3), 1321-1341. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2007.12.006
CR  - SMART Technologies. (2006). Interactive Whiteboards and Learning. Retrieved 23, June 2023, http://downloads01.smarttech.com/media/education/pdf/interactivewhiteboardsandlearning.pdf
CR  - Smith, H. J., Higgins, S., Wall, K., & Miller, J. (2005). Interactive whiteboards: boon or bandwagon? A critical review of the literature. Journal of Computer Assisted Learning, 21(2), 91-101.
CR  - Šumak, B., & Šorgo, A. (2016). The acceptance and use of interactive whiteboards among teachers: Differences in UTAUT determinants between pre-and post-adopters. Computers in Human Behavior, 64, 602-620. https://doi.org/10.1016/j.chb.2016.07.037
CR  - Sun, L., & Rahwan, I. (2017). Coauthorship network in transportation research. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 100, 135-151. https://doi.org/10.1016/j.tra.2017.04.011
CR  - Şahbaz, A. F. ve Arseven, İ. (2022). Uzaktan eğitim sürecinde scratch programı destekli öğretimin akademik başarı ile öğrenmedeki erişi ve kalıcılık düzeylerine etkisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13 (1), 300-315. http://www.e-ijer.com/tr/download/article-file/2195888
CR  - Şahin, M. (2015). The analysıs of the vıews of teachers related to the functıons of teachıng materıals durıng the teachıng-learnıng process. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (3), 995-1012. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/22598/241403
CR  - Tataroğlu, B. ve Erduran, A. (2010). Examining students’ attitudes and views towards usage an interactive whiteboard in mathematics lessons. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2533-2538. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.03.368
CR  - Tataroğlu-Taşdan, B. (2021). Türkiye’de Matematik eğitiminde akıllı tahta kullanımını inceleyen araştırmaların betimsel içerik analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 724-743. https://doi.org/10.53444/deubefd.1007793
CR  - Temelli, D., ve Genç, S. Z. (2014). Akıllı tahtaya yönelik öğretmen tutumları (Çanakkale ili örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4 (4), 41-58. https://doi.org/10.14527/pegegog.2014.021
CR  - Toprakçı, E. (2005). Okul yöneticisi ve öğretmenlerin evlerindeki bilgisayarı mesleki amaçlı kullanım profilleri (Sivas ili örneği) The Turkish Online Journal of Educational Technology, volume 4, Issue 2, Article 8, April 2005 ISSN: 1303-6521 https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1102629.pdf.
CR  - Torff, B., & Tirotta, R. (2010). Interactive whiteboards produce small gains in elementary students’ self-reported motivation in mathematics. Computers & Education, 54(2), 379-383. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.08.019
CR  - Tosuntaş, Ş. B., Karadağ, E., ve Orhan, S. (2015). The factors affecting acceptance and use of interactive whiteboard within the scope of FATIH project: A structural equation model based on the Unified Theory of acceptance and use of technology. Computers & Education, 81, 169-178. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2014.10.009
CR  - Tüfekçi, N., ve Benzer, S. (2018). Akıllı tahta kullanımının 7. sınıf öğrencilerinin fen başarısı ve tutumu üzerine etkileri. Gazi Üniversitesi Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 7(4), 2146-2199. https://doi.org/10.17679/inuefd.644449
CR  - Türel, Y. K. (2010). Developing teachers’ utilization of interactive whiteboards. In D. Gibson & B. Dodge (Eds.), Proceedings of Society for Information Technology & Teacher Education International Conference 2010, Chesapeake, VA: AACE. (pp. 3049-3054).
CR  - Türel, Y. K., & Demirli, C. (2010). Instructional interactive whiteboard materials: Designers’ perspectives. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 9, 1437-1442. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2010.12.346
CR  - Waqar, Y., Butt, I. H., Bokhari, T. B., Dogar, A. H., & Qaisar, S. (2016). Use of interactive white boards in a private school in Lahore. Pakistan Journal of Social Sciences, 36(1), 219-224.
CR  - Wall, K., Higgins, S., & Smith, H. (2005). ‘The visual helps me understand the complicated things’: pupil views of teaching and learning with interactive whiteboards. British journal of educational technology, 36(5), 851-867. https://doi.org/10.1111/j.1467-8535.2005.00508.x
CR  - Warwick, P., Mercer, N., Kershner, R., & Staarman, J. K. (2010). In the mind and in the technology: The vicarious presence of the teacher in pupil’s learning of science in collaborative group activity at the interactive whiteboard. Computers & Education, 55(1), 350-362. https://www.learntechlib.org/p/66603/.
CR  - Van Eck, N., & Waltman, L. (2010). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. scientometrics, 84(2), 523-538.  https://doi.org/10.1007/s11192-009-0146-3
CR  - Yılmaz, K. & Naci, S. (2017). Teachers’ perspectives on using smart boards and tablet pc in teaching. International Journal of Innovative Research in Education, 4(1), 17-27. https://doi.org/10.18844/ijire.v4i1.1255
CR  - Yücel, K., Orhan, N., Mısırlı, G., Bal, G., & Şahin, Y. G. (2010, June). An improved interactive whiteboard system: A new design and an ergonomic stylus. In 2010 2nd International Conference on Education Technology and Computer (Vol. 3, pp. V3-148). doi: 10.1109/ıcetc.2010.5529576.
UR  - https://doi.org/10.34056/aujef.1342225
L1  - https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3328309
ER  -